İnsanların göçüğe (depreme) bağlı olarak binaların yıkılması ve çökmesi sonucu ölmesinden dolayı; bina sahibinin ve inşaatın teknik uygulama sorumluluğunu üstlenen inşaat mühendisinin (fenni mesul) sorumluluğu bulunmaktadır.
Binalarda yapım yılında yürürlükte olan Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun; mimari, statik ve elektrik tesisat projelerinin bulunması gerekmektedir.
Binalarla ilgili en son yapı kullanma izin belgesini onaylayan ve mühürleyen kişi belediye başkanı olup, ilgili imar mevzuatı gereği yapı kullanma ruhsatı ekinde bulunması gereken belgelerin olup olmadığını kontrol etmeden önüne gelen evrakı imzalayarak onaylayan kamu görevlisidir. Belediye başkanının, görevinin gereklerini yapmakta ihmal göstermesi yani, görevin gereklerine aykırı hareket etmesi, görevini kanun, idari düzenlemeler veya talimatların öngördüğü usul ve esaslardan başka surette ifa etmesi halinde, bu eylem, görevi kötüye kullanma suçunu oluşturur (TCK1 m.257).
İmar mevzuatına göre belediyelerin, ilgili tarihte inşaatların ruhsata uygun bir şekilde yapılıp yapılmadığını denetleme görevleri 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14/I inci madde bendinde düzenlenmiştir. Anılan hükme göre (Mülga 1580 sayılı Belediye Kanunun15. madde 79 bendi); “İmar .. hizmetlerini yapar veya yaptırır.”
İmar ve belediye mevzuatına göre belediyelerin ruhsat verdikleri inşaatların yapımıyla ilgili denetleme görevleri, binanın inşaat tekniğine göre inşa edilip edilmediğini kapsamamaktadır.
Ancak, binadaki yetersizliklere rağmen; binanın yapı ruhsatını ve yapı kullanma izin belgelerini düzenleyen ve kontrol eden proje müellifleri (fenni mesul), yapı sahibi, yapı müteahhidi (yüklenici), şantiye şefi, teknik uygulama sorumlusu ve söz konusu belgeleri onaylayan belediyenin ilgili birimleri sorumlu bulunmaktadır.
Bu kişiler; objektif olarak var olan dikkat ve özen yükümlülüğünü öngörebilecek ve yerine getirebilecek durumda olmalarına rağmen, 3194 sayılı İmar Kanununa (m.22, 27, 28, 29, 30), binanın yapıldığı tarihte yürürlükte olan Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği hükümlerine ve dönem itibariyle bilim ve fennin gerektirdiği teknik şartlara aykırı davrandıkları, yapı ruhsatı, yapı kullanma izin belgesi ve bina mahallini tetkik etmek ve onaylamada üzerlerine düşen dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranarak, mevcut sonucun gerçekleşmesinde etkili oldukları alanında uzman aralarında üniversite öğretim üyelerinin de bulunduğu bilirkişilerce düzenlenecek teknik bilirkişi kurulu raporları ile tespit edildiği takdirde, insanların göçüğe (depreme) bağlı olarak binaların yıkılması ve çökmesi sonucu ölmesinden dolayı meydana gelen eylemi bilinçli taksirle öldürme suçunu oluşturur (TCK m.85). Üstte belirtilen suçtan dolayı belediyelerin ruhsat verdikleri inşaatların yapımıyla ilgili denetleme görevlerinin ceza yargılanmalarının yapılabilmesi için öncelikle; İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün Belediye Kanunun soruşturma başlatması ve soruşturma aşamasında da bu kişiler hakkında yapacağı ön inceleme sonucunda karar alması, yapıya mimari ve statik projeler ile uyumlu olmadan yapı ruhsatının verilmesi ile yapı ruhsatında belirtilen hususların mimari ve statik projeler ile uyumlu olmadığı halde belediye elemanlarınca yapının ruhsat ve eklerine uygun olduğu ve kullanılmasında fen bakımından bir mahzur görülmediğinin tespiti yapılarak yapı kullanma izin belgesi verilmesi halinde, 3194 Sayılı İmar Kanunun 22, 29 ve 30.maddelerine aykırı hareket edildiği gerekçesi ile soruşturma izni verilmesi gerekmektedir.
Ailenizle birlikte esenlik ve mutluluklar diler, en içten saygılarımızı sunarız.
1 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu