Büyük deprem felaketinden sonra bilim insanlarının depremsellik açısından adres gösterdiği illerin arasında Bursa da yer alıyor. Zaten yıllardır akademik odalar, TMMOB bileşenleri, bilim insanları Bursa’yı hem kendi fayları hem de Marmara’da ve çevre illerdeki olası depremlerden etkileneceği yönünde sürekli uyarıyorlardı… Son deprem felaketinde uyarılarını yüksek sesle yinelediler…
Çok sayıda vatandaş oturduğu konutun depreme dayanıklı olup olmadığını öğrenmek için ilgili kurumları aramaya başladı.
Mülk sahipleri Kahramanmaraş depremlerine dek konutlarının depreme dayanıklı olup olmadığını öğrenmek istemedi aslında…
Çekinceler ise şöyleydi: “Ya dayanıksız çıkarsa! Yüksek maliyetli güçlendirme gerekirse ya da yıkım kararı alınırsa!”
Sanılıyordu ki, “Sadece kaçak yapılar yıkılır, yeni yapılan konutlara, rezidanslara bir şey olmaz!”
Ama öyle olmadığı ortaya çıktı.
Yaşanan deprem felaketinde gördük ki; yeni yapılan binalar, siteler, rezidanslar da yıkıldı, binlerce cana mal oldu.
Dolayısıyla lüks sitelerde, rezidanslarda oturanlar da paniğe kapıldı ve “binamız depreme dayanıklı mı?” diye araştırmaya başladılar.
Öte yandan… Sosyal medyada karot, yani betondan numune alma tekniğinin binaları depreme dayanıksız hale getirdiğine; Mİkrotremor Tekniği ile yapılan ölçümlerin hem binaya zarar vermeden depreme dayanıklı olup olmadığını ortaya koyduğuna, hem de daha ucuz olduğuna yönelik iddiaları içeren çok sayıda paylaşım var…
İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Bursa Şubesi yönetim kurulu deprem felaketi akabinde bina hasar tespitinin yanı sıra mevcut binanın durum tespiti için sosyal medyada adres gösterilen Mikrotremor Tekniği ve sosyal medya dezenformayonuna yönelik açıklama yaparak vatandaşları uyardı.
İMO Bursa Şubesi Yönetim Kurulu’nun açıklamasından bazı bölümler özetle şöyle:
“…Bina hasar tespiti ve mevcut bina durum tespiti çalışmalarında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından riskli yapıların tespiti için yetki verilen kurum ve kuruluşlar ile inşaat mühendisleri tarafından gerçekleştirilen testler ile ilgili sosyal medyada yer alan karalama çalışmalarını hayretler içerisinde izlemekteyiz…”
“…Mevcut binalardan alınan beton örnekleri (kamuoyunda karot olarak tabir edilen örnekler için bakınız Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY) 2018 Bölüm 15) eğer binayı zayıflatacak olsaydı Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY) 2018’de böyle bir uygulamaya izin verilmezdi.
Kaldı ki beton örnekleri kolonların yaklaşık moment sıfır noktasından alınır ve daha sonra bu boşluklar yüksek mukavemetli harç ile doldurulur.”
“…Dünya ölçeğinde modern bir yönetmelik olan TBDY 2018 mevcut binaların değerlendirilmesi konusunu 15. Bölümünde ayrıntılı olarak toplam 18 sayfada detaylı olarak anlatırken Mikrotremor Tekniğinden hiç bahsetmemektedir.
“….Yukarıdaki maddede detaylarını verilen 15. Bölüm, değerlendirilen mevcut binanın kaç büyüklüğündeki depreme dayanacağını söylemek yerine oluşabilecek hasar sınırlarını tarif etmektedir.
“….Binanın taşıyıcı sistemi incelenmeden, mevcut donatıların tespiti yapılmadan, taşıyıcı sistem modeli kurulup analizlerden yapılmadan kaç büyüklüğündeki depreme dayanacağını söylemek evlerinin depreme dayanıklı mı olup olmadığını merak eden vatandaşlarımızı kandırmak olacaktır.”
“…Mikrotremor, sizin binanızın basınç dayanımını vermez. Mikrotremor, zeminin hakim periyodunu – çok düşük gerilme düzeyleri için dinamik karakteristiklerini verir. Deprem durumunda betona gelen gerilme düzeyi bu testlerde dikkate alınan düzeyin binlerce mislidir. Bu yöntem ile deprem analizlerini ve yapısal analizlerini yapan kişilere lütfen itibar etmeyiniz.”
BİNALARIN DEPREME KARŞI DAYANKLILIĞININ İNCELENMESİ
Öte yandan İMO İzmir Şubesi kurumsal sitesinde yer alan açıklamada binalarda 2018 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’ne göre Performans Analizi ve 6306 Sayılı yasaya Riskli Yapı Tespiti olmak üzere iki çeşit inceleme yapıldığı yer alıyor…
Açıklamada yer alan bilgiler özetle şöyle:
Binaların depreme karşı dayanıklı olup olmadığı konusu Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği-2018 esaslarına göre yapılacak Performans Analizi ile inceleniyor.
Performans Analizi çok detaylı bir çalışma gerektiriyor. Yapılan analiz sonucunda yapının güçlendirme ya da yıkılması seçeneklerinden biri seçiliyor. Güçlendirilmesine karar verilen yapının güçlendirme tasarım ve hesapları, yalnızca performans analizi sonucu elde edilen bilgiler doğrultusunda yapılabiliyor…
Performans Analizi’ne göre daha basit bir inceleme olan "Riskli Yapı Tespiti" ise binanın depreme karşı dayanıklılığı hakkında bilgi vermeyen, 6306 sayılı kanuna göre yapının yıkılıp yıkılmamasına karar vermek üzere yapılan bir çalışma.
Yapının tümüne hızlıca bakılarak binanın yıkılması ya da yıkılmamasına karar veriliyor…
TBDY (2018) esasları uygulanmıyor. Mevcut yapı yıkılmak isteniyorsa tercih edilebiliyor Yapının depreme karşı dayanıklı olup olmadığı ile ilgili bilgi vermiyor. Yapı için kullanılabilir veya yıkım kararı veriliyor. Riskli bulunması durumunda en geç 3 ay içerisinde yıkılıyor.”
Yani… Oturduğu binanın depreme dayanıklı olup olmadığını anlamak isteyenlerin yaptıracağı çalışma 2018 yılı Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği hükümleri doğrultusundaki Performans Analizi’dir…
İnternette sosyal medya ortamında sunulan mucize cihazlara aldırış etmeyin. Bilimin yolundan sapmayın…
Önce paranızdan sonra da canınızdan olmak var…