Sağlık sorunları olan ya da çeşitli dönemlerde kalıcı ya da kalıcı olmayan hastalıklara maruz kalan herkesin ilaçla ilgili sorunları olmuştur veya oluyordur…
Ya hekimin yazdığı ilaç eczanede yoktur…
Ya külliyen ya da muadili ucuz olduğundan pahalı ama hastaya fayda getirecek olan yeni nesil akıllı ilaçlar da liste dışıdır…
Bu ilaçlardan bazılarını alabilmek için sağlık sistemi daha ucuz ilaçları kullandırıp faydasızlığını tahlillerle ispatlamanızı istiyor…
Bir başka handikap ise düşük fiyatlandırma nedeniyle bazı firmaların bazı ilaçları Türkiye’de satıştan çekmeleri…
İlaca ve tedaviye erişimde en çok sorun yaşayanlar SMA tip 1 hastası bebekler ve kanser hastaları…
Zaman zaman onların sorunlarını sağlık sisteminden gelen ve tabii ki muhalefette olan milletvekilleri Meclis’e taşıyor…
GSS, TAMAMLAYICI SAĞLIK SİGORTASI
Onlardan biri de Halk Sağlığı Profesörü olan CHP Bursa Milletvekili Kayıhan Pala…
Prof. Dr. Kayıhan Pala son olarak Pala, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na, kanser hastalarının gereksinim duyduğu tedavilere dava açmadan ve zaman yitirmeden erişimlerinin sağlanması için Genel Sağlık Sigortası (GSS) temel teminat paketi kapsamının neden genişletilmediğini ve günümüzün gereksinimlerine uygun hale getirilmediğini verdiği yazılı soru önergesiyle sordu.
Kanser hastalarının tedavi açısından zamanla yarıştığı herkesin malumu…
Yıllar önce bir hekim kanseri anlatırken yakalanma açısından çok demokratik bir hastalık olduğunu, zengin, fakir ayırt etmediğini söylemişti…
Aslında yoksullar kötü çalışma ortamı, kirletici meslekler, yaşadıkları barınma ortamlarının uygunsuzluğu, gibi nedenlerle kansere daha sık yakalandıklarını düşünüyorum.
Çok varlıklılar kendi çiftliklerini kurdular; temiz ve doğal gıdaya erişim için…
Çiftlik kuramayanların da pahalı doğal ürünleri tüketiyor. Şehirlerin kirliliğinde, betonlaşmasında, tarım alanlarının sanayileşmesinde ağır vebali olan bu kesim, bol yeşillikli alanlardaki villalarında yaşayarak maksimum temiz hava solumaya bakıyor…
Kanser olurlarsa da Küba’dan ABD’ye dünyanın en gelişmiş kanser merkezlerinde her türlü tedaviye ve ilaca erişim sağlıyorlar. Yani kanser hiç demokratik değil… Özellikle yoksulları çok çaresiz bırakıyor.
Bir başka handikap da çift uzmanlık gerektiren dallardaki donanımlı hekimlerin özel sağlık kuruluşlarına geçmeleri… SGK’lı hastalar tamamlayıcı tıp ya da özel sağlık sigortası yoksa, özel sağlık kuruluşlarındaki tedavilerden ancak varsa evini barkını, dükkanını, arsasını satıp yararlanabiliyor.
Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu üyesi Pala, Bakanlığın benimsediği sağlık politikalarının neoliberal dönüşümün de etkisi ile sigortalıları “destekleyici ve tamamlayıcı” sigorta adı altında ikinci bir sigorta primi ödemeye mecbur bıraktığına dikkat çekti:
“GSS sisteminde var olan temel teminat paketinin kapsamı bu haliyle hastaların gereksinimlerini dışlayıcı bir yapıdadır. SUT’un mevcut durumu da; sağlık hakkını değil bütçeyi ön plana çıkaran, tıbbın sürekli gelişimini göz ardı eden bir yaklaşım ile bedeli ödenecek tedaviler, ilaçlar ve cihazlarla ilgili sınırlı bir yöntemi benimseyen, hekimlerin hastalarını tedaviyle ilgili yetki ve sorumluluklarını sınırlayan bir yapıdadır….”
İMMÜNOTERAPİ YA DA AKILLI İLAÇ TEDAVİSİ
Profesör Dr. Pala, verdiği önergede, bürokratik açıdan bir kanser hastasının immünoterapi veya akıllı ilaç tedavisine başlayabilmesi için öncelikle hekimi tarafından Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumuna endikasyon dışı ilaç başvurusunda bulunulması gerektiğini değindi:
“Aynı süreçte hasta tarafından ilacın kullanılmaya başlanılması sonrasında; hastanın SGK’ya hem ödenmiş olan bedellerin iadesi hem de bundan sonraki ilaç bedellerinin karşılanması için başvuruda bulunması gerekmektedir.
SGK tarafından yapılan inceleme sonrası; ilacın SGK geri ödeme listesinde bulunmaması, kanser türünün SUT’ta açıklanan teşhislerden biri olmaması gibi nedenlerle başvurunun SGK tarafından reddedilmesi sonrasında, hastaların tedbir talepli dava açmaları zorunluluk teşkil eder hale gelmekte, hastalar bir yandan sağkalım sürelerinin uzatılması için tıbbi mücadele verirken diğer yandan da en temel insan haklarından yaşam ve sağlık haklarının korunabilmesi için hukuk mücadelesi vermek durumunda bırakılmaktadır. Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin kanser tedavisinde kullanılan akıllı ilaç bedelinin SGK tarafından ödenmesi hakkında yakın zamanda vermiş olduğu karar ile ‘...davaya konu ilacın söz konusu kanser hastalığının tedavisinde hayati öneme haiz ve kullanılmasının zorunlu olup olmadığının, dolayısıyla kullanılmasının tıbben ve fennen sigortalının iyileşmesine katkıda bulunup bulunmayacağının belirlenmesi’ şartı koşması; hem yaşam hakkını hem de sağlık hakkını tehdit eden bir karardır…”.
SORU ÖNERGESİ
CHP Bursa Milletvekili Prof. Dr. Kayıhan Pala, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’a yazılı olarak yanıtlanması için şu soruları aktardı:
Bakanlığınızın GSS sisteminde var olan temel teminat paketinin kapsamının genel olarak hastalar yararına genişletilmesi ve günümüzün gereksinimlerine uygun hale getirilmesi için herhangi bir eylem planınız var mıdır? Kanser hastalarının gereksinim duyduğu tedavilere dava açmadan ve zaman yitirmeden erişimlerinin sağlanması için herhangi bir eylem planınız var mıdır? Son beş yıl içinde (2018-2022); Kaç sigortalı kanser hastasının gereksinim duyduğu akıllı ilaç, tedavi yöntemi vb. gereksinimleri ‘kanser hastalığının tedavisinde hayati öneme haiz ve kullanılmasının zorunlu olduğu’ belirlendiği için karşılanmıştır? Kaç sigortalı kanser hastasının gereksinim duyduğu akıllı ilaç, tedavi yöntemi vb. gereksinimleri ‘kanser hastalığının tedavisinde hayati öneme haiz ve kullanılmasının zorunlu bulunmadığı’ gerekçesiyle karşılanmamıştır? Başvuruları karşılanmayan kanser hastalarının sağkalım süreleri ne kadar olmuştur?”