Kıymetli okurlar, hepimizin malumu üzerine pandemi ile birlikte ortaya çıkan global ekonomik dengesizlik birçok ticari teşekkülü zor durumda bırakmış ve etkileri hala geçmemiştir. Global bazda artan enflasyon ve o dönemde bozulan nakit dengeleri şirketleri alternatif finansman modelleri geliştirmeye itmiştir.
Pek tabi ki birçok şirket yatırım amacıyla aktifte arsa ve arazi bulundurmakta ve oluşacak olan değer artış kazancı için atıl kaynak tutmaktadır. İşte bu atıl kaynakların finansal kiralama yolu ile sat geri kirala uygulamasına ilişkin finansman modelinin vergi kanunları karşısında nasıl bir durum çıkaracağı iş bu köşe yazısının konusunu oluşturmaktadır.
Samsun Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü tarafından E-97338759-105-43502 sayı ile verilen özelge ile aktifinde kayıtlı bulunan arsanın 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında kiralama ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla satışının yapıldığı ve bu satıştan kaynaklı bir kazanç oluştuğu, söz konusu kazancın pasifte özel fon hesabına alındıktan sonra sermayeye ilavesinin mümkün olup olmadığı, mümkün ise şirketiniz tarafından ilerleyen dönemlerde sermaye azaltımına gidilmesi halinde özel fon hesabına alınan ve sermaye azaltımına konu edilen tutar üzerinden vergileme yapılıp yapılmayacağı, ayrıca kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan kazançların %50’lik kısmının vergiden istisna olduğu, istisna uygulaması kapsamında özel fon hesabına alınan tutarın daha sonrasında sermayeye ilavesinin mümkün olup olmadığı konusunda görüş bildirilmiştir.
1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin;
- “5.6. Taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan hakları satış kazancı istisnası” başlıklı bölümünde, “5.6.2.3.2. Satış kazancının fon hesabında tutulması
Fon hesabına alınan kazanç tutarının mükelleflerce sermayeye ilavesi mümkün bulunmaktadır. Ancak, fon hesabına alınan kazanç tutarının sermayeye ilave dışında, beş yıl içinde başka bir hesaba nakledilmesi, işletmeden çekilmesi veya dar mükellef kurumlarca ana merkeze aktarılması ya da kurumun tasfiyesi halinde, istisna uygulanması nedeniyle zamanında tahakkuk etmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte tahsil edilecektir.
Öte yandan, fon hesabında tutulan kazancın beş yıl içinde veya beş yıl geçtikten sonra işletmeden çekilmesinin kâr dağıtımı sayılacağı tabiidir.
5.6.2.3.3. Fon hesabında tutulan kazançların işletmeden çekilmemesi
İstisna uygulamasında, satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında tutulması gereken kazançların, beş yıl içinde fon hesabından başka bir hesaba (sermayeye ilave hariç) nakledilmesi, işletmeden çekilmesi, dar mükellef kurumlar tarafından yurt dışına transfer edilmesi veya bu süre içinde işletmenin tasfiyeye girmesi halinde, bu işlemlere tabi tutulan kazanç kısmı için uygulanan istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, Vergi Usul Kanunu uyarınca vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte alınacaktır.