Verimlilik tüm dünyanın gündeminin ön sıralarında olan çok önemli bir konu. Verimliliği ne belirler? Bunu iki ana grupta inceleyebiliriz.
İlk olarak şirket/tesis mikro düzeyinde ele alınabilir. İkinci olarak dış şartlara odaklanmak gerekiyor.
2011 yılında yapılan bir çalışmaya bakalım. Doğal olarak o zaman yapay zekâ kullanımına ilişkin bulgular yok. Mikro düzeyde verimliliğe bakıldığında ortaya çıkan başlıklar şunlar:
-Yönetsel uygulama ve yetenek. Yönetim bir orkestra şefi olarak düşünülebilir. İdare; makine, iş gücü ve ara-girdileri öyle yönetebilir ki sonuç kakofoni de olabilir senfoni de olabilir.
Mesela, iş gücünü eğiten programlar var mı? Performansa bağlı bir ücret sistemi oluşturulmuş mu? İş gücü ile yönetim arasında rutin toplantılar yapılıyor mu?
-İkinci başlık, daha kaliteli sermaye (makine ve teçhizat) ve iş gücünün etkileri neler?
-Üçüncüsü, bilgi teknolojileri (IT) ile araştırma ve geliştirme. Yapılan bir araştırmaya göre Avrupa'daki ABD menşeli şirketlerin, Avrupalı şirketlere göre daha verimli oldukları ve bunun temel nedenlerinden birinin, daha fazla IT kullanımı olduğu sonucuna varan çalışmalara işaret ediliyor. Lojistikten ve talaşlı imalattan örnekler var. Kamyon taşımacılığında yük durumu ve kamyonun bulunduğu mevki ile benzeri bilgilerin önemine dikkat çekiliyor. Talaşlı imalatta ise ayar zamanlarının azaltılması, daha az hatalı ürün çıkması, daha kolay muayene ve benzerleri...
-Araştırma ve geliştirmenin olumlu etkileri artık yeterince biliniyor.
-Dördüncü başlık; yaparak öğrenmek. Bu bazda uçak ve gemi yapımlarında önemli örnekler var.
-Beşinci başlık; ürün yeniliği (inovasyon). Burada kazanç (hasılat temelli) verimlilik öne çıkıyor.
IT kullanımının, müşteri isteğine bağlı siparişlere daha kolay yanıt verilmesini sağladığını, araştırma ve geliştirmenin de yenilikçi adımlara yol açtığını söyleyebilirim.
İkinci ana grup; dış koşullar. Burada öne çıkan alt başlıklardan ilki, verimliliğin yayılma etkisi. Bir yandan daha verimli şirketlerin piyasa payları giderek artarken, verimli olmayanların kapanmaları söz konusu.
Düzenlemeye gelince, olumsuz kamusal düzenlemelerin verimliliği azaltıcı, iyi düzenlemelerin ise verimliliği artırıcı rolü uzmanlar tarafından dile getiriliyor.
Son başlık ise, esnek girdi piyasaları konusu.
Girdilerin serbestçe dolaşımı, hatta bir fabrikanın başka bir şirkete satılması ile verimlilik arasındaki olumlu ilişkiyi gösteren çalışmalar mevcut.
Verimli günler diliyorum.