“20 Ocak 2017’de görevi devralan ABD’nin yeni Devlet Başkanı Trump, aldığı yeni kararlar ile her gün dünyanın gündemini oluşturuyor.
Bir gün, Meksika sınırına duvar örme anlaşmasını imzalıyor, ertesi gün Obama’nın bir numaralı projesi olan sağlık sigortası anlaşmasını iptal ediyor, yine Obama’nın çevresel nedenlerle karşı olduğu bir proje olan, ABD’yi boydan boya aşan yeni doğalgaz veya petrol boru hattı anlaşmasını imzalıyor.
Aralarında Suriye, İran, Irak gibi komşularımızın da olduğu Müslüman ülkelere vizeleri yasaklıyor.
Arkasından ABD dışında yatırım kararı almış ve aralarında Ford otomobil fabrikasının da olduğu firmalara çağrı yaparak 16 milyar dolarlık yatırımı kendi ülkesine çağırıyor. Trump, alışılagelmişin dışında, yeni bir ekonomik seyir başlatıyor.
Bu durumu gören diğer ülkeler de ABD’nin yeni başkanını rol model olarak aynı şeyleri uygulayacaklar, hiç kimsenin şüphesi olmasın. Nitekim yine basından izliyoruz. Avrupa ve ABD patentli konsorsiyumlar işçilik maliyetlerinden dolayı ayrılmış oldukları ülkelerine, teknolojik alt yapılarını geliştirerek tekrar geriye dönme hazırlığındalar. Buna global ekonominin seyir değiştirmesi de diyebiliriz.
Endüstri 4.0 dediğimiz yeni sanayi devrimini de dikkate alırsak, örneğin marka olmuş bir spor malzemeleri ve ayakkabı fabrikası, el değmeden paketleme ve sevkiyatı yapabilecek niteliklere sahip olduktan sonra markası ile birlikte ülkesine geri dönecektir.
Bir zamanlar işçilik maliyetlerinden dolayı ülkesinden kaçan firmalar teknolojik alt yapılarını dijital sistemler ile donatıp işçilik maliyetlerini tamamen ortadan kaldırarak tam otomatik sistemler ile donandıktan sonra yine sahip oldukları pazarlara hükümdar olmayı hedeflemektedir.
Bu durumu bütün sektörler için düşünebiliriz. Tabi ki bu tip oluşumların güzel hikayeleri de beraberinde geliştirerek sunmalarını arzu ederiz.
Trump’ın bu modeline ekonomistler “merkeze dönüşüm” diye de adlandırıyorlar.
Örneğin, “Adidas firması Vietnam’daki fabrikasını Almanya’ya geri taşıyor” haberini ekonomiyi takip edenler umarım ki duymuşlardır.
Yani, bir taraftan Trump ırkçı ve kadınlara hitabından dolayı kaba olarak görünüyor, diğer taraftan ise başka ülkeler çaktırmadan Trump’ın söylediklerini ondan önce uyguluyorlar.
Evet, Trump da tepkiler çekmesine rağmen kendi seçmenlerine güzel hikayeler anlatıyor, bu hikayeler dünyanın başka yerlerinde hayret verici bir şekilde ilgi uyandırıyor ve uygulanıyor.”
Bu yazımı 31 Ocak 2017 yılında yazmıştım ve ABD gibi bir gücün başına, 4 yıl aradan sonra yeniden Trump seçildi.
8 yıl aradan sonra yazmış olduğum yazıda Trump seçmenine ekonomik hikayeler anlatıyor diye yazmıştım ve o hikayelerin bir kısmı gerçek oldu.
Trump ilk icraatı olarak daha önce kendisinin uygulamaya koymuş olduğu ek gümrük vergilerini arttırarak uygulamaya koyacağını açıkladı.
Özelliklede yasadışı göçe karşılık Meksika ve Kanada’dan ithal edilen tüm ürünlere yüzde 25, Çin’den gelen ürünlere ise ilave olarak yüzde 10 vergi uygulayacağını söyledi.
Donald Trump seçimler esnasında ise en çok sevdiğim “gümrük” kelimesini kullanmış ve ABD’nin ithal etmiş olduğu bütün ürünlere gümrük vergisi uygulayacağını, gümrük duvarlarını daha da yukarıya çekeceğini, ABD’de yatırım yapmak isteyen, üretim yapmak isteyen yatırımcılara ise her türlü desteği vereceğini açıklamıştı.
Evet, yeniden Trump seçildi. ABD’nin almış olduğu kararların dünyayı ekonomik ve siyasal olarak etkilediği bir gerçek.
Bakalım yükselen gümrük duvarları neler getirecek neler götürecek.