Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bilgehan Aygen, “28 Temmuz Dünya Hepatit Günü” dolayısıyla yaptığı açıklamada, "Kronik viral hepatitler önlenebilir ve tedavi edilebilir hastalıklardır" dedi. Prof. Dr. Bilgehan Aygen, “Hepatit, çeşitli virus, bakteri gibi mikroorganizmaların ve/veya bazı toksik maddelerin neden olduğu bir karaciğer iltihabıdır. Viral hepatite yol açan beş ana virusun (Hepatit A, B, C, D ve E) hepsi karaciğer hastalığına neden olurken, bulaşma yolları, hastalığın şiddeti, coğrafi dağılım ve korunma yolları fark göstermektedir" diye konuştu. Dünya üzerinde 354 milyondan fazla insanın viral hepatitlerle yaşamakta olduğunu ifade eden Prof. Dr. Bilgehan Aygen, “Kronik viral hepatitlere bağlı gelişen karaciğer yetmezliği, siroz ve karaciğer kanseri halen tüm dünyada ölümlerin önemli bir nedenini oluşturmaktadır. Hepatit B virusuna karşı etkinliği %95’lerin üzerinde olan ve uzun yıllardır kullanılan etkin bir aşının varlığına ve HCV infeksiyonu için de kür elde edilebilen %99 etkin antiviral tedavinin uygulanabilirliğine rağmen, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’nün güncel verilerine göre, kronik hepatit B ve hepatit C her yıl 1,1 milyon ölüme ve 3 milyon yeni infeksiyona neden olmaktadır. Yine her gün 3000 kişinin hepatit ve komplikasyonlarına bağlı hayatını kaybettiği bildirilmektedir. Dünyada tüberküloz ve HIV infeksiyonuna bağlı ölümler azalırken ne yazık ki hepatitlere bağlı ölümler artmaktadır. Mevcut gidişat devam ederse, viral hepatitlerin 2040 yılına kadar sıtma, tüberküloz ve HIV/AIDS’in toplamından daha fazla insanı öldüreceği öngörülmektedir.” dedi. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bilgehan Aygen, “DSÖ viral hepatitlerin azaltılması için, 2016 yılında 194 ülkenin katılımıyla 2016-2021 yılları arasında uygulanacak olan bir eliminasyon programı başlattı. Bu programın hedefi 2030 yılına kadar viral hepatitlere bağlı ölümlerin %65, yeni olgu sayısının ise %90 azaltılması olarak belirlendi. Bu hedefe ulaşmak için DSÖ tarafından öncelenen konular; infantlarda HBV aşılaması, HBV taşıyıcısı annelerden bebeklere geçişin engellenmesi, güvenli kan transfüzyonları, güvenli injeksiyonlar, damar içi ilaç kullanıcılarında injektör paylaşımının engellenmesi, kronik HBV ve HCV hastalarının tanı ve tedaviye ulaşımının sağlanması olarak seçildi. Bu programın ülkeler bazında ne kadar uygulandığı ve belirlenen hedeflere ne ölçüde ulaşıldığının belirlenebilmesi için de Haziran 2021 tarihinde yine DSÖ tarafından somut değerlendirme kriterlerinin yer aldığı bir ara kılavuz yayınlandı. Buna göre programa dahil olan ülkelerde, en az iki yıl sürecek eliminasyon programları ile kronik HBV ve HCV infeksiyonlarının bir halk sağlığı sorunu olmaktan çıkarılması hedefleniyor. Kılavuzda belirlenen hedeflere göre, programa başvuran ülkelere dört farklı sertifikasyon seçeneği sunuluyor. Yeni kılavuzda eliminasyon hedefi, 2030 yılına kadar HBV insidansında %95, HCV insidansında %80 azalma ve her iki infeksiyonun da mortalitesinde %65 azalma, hepatit B ve hepatit C hastalarının %90’nından fazlasının tanı alması, %80’inden fazlasının da tedaviye ulaşması olarak güncellendi. Programın diğer hedefleri arasında ise 5 yaş altında HBsAg prevelansını %0.1’in altına indirmek, yıllık hepatit B ölümlerini 4/100 000, hepatit C ölümlerini de 2/100 000’nin altına düşürmek, HBV yenidoğan aşılama oranını %90’nın üzerine çıkarmak, %100 güvenli enjeksiyon ve kan transfüzyonu uygulamaları yer alıyor.” şeklinde konuştu. 28 Temmuz Dünya Hepatit Gününde Riskli Gruplar Test Yaptırın
Prof. Dr. Bilgehan Aygen, “Viral hepatitlerle ilgili farkındalığın artırılması amacıyla Hepatit B yüzey antijenini saptayan ve HBV aşısını da geliştirerek 1976’da Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü’nün sahibi olan Dr. Baruch Blumberg’in doğum günü “28 Temmuz Dünya Hepatit Günü” olarak tanımlanmıştır. Dünya Hepatit Günü’nde viral hepatitler konusunda toplumun eğitimine daha fazla yer verilmesi, ulusal taramaların artırılması ve toplumun bu taramalara katılmasının sağlanması amaçlanmaktadır. Bu nedenle, DSÖ her ne koşulda olursa olsun, viral hepatitlerin bekletilmeden saptanıp tedavi edilmesi gereken hastalıklar olduğunu vurgulamak için, bu yıl Dünya Hepatit Günü sloganını “Tek hayat, tek karaciğer” olarak belirledi.” diye konuştu.
Prof. Dr. Bilgehan Aygen, Dünya Sağlık Örgütü’nün bildirgesinde; “Tek hayatın ve sadece tek karaciğerin var. Hepatit her ikisini de mahvedebilir. Karaciğeriniz sizi hayatta tutmak için her gün sessizce 500’den fazla hayati işlevi yerine getirir. Ancak viral hepatit infeksiyonu da sessizdir ve semptomlar ancak hastalık ilerlediğinde ortaya çıkar. Pek çok farklı hepatit virusu türü (A’dan E’ye) olmasına rağmen, hepatit B ve C en endişe verici olanlardır ve her gün çoğu tespit edilemeyen yaklaşık 8000 yeni infeksiyona neden olur.
Sonuç? Her yıl bir milyondan fazla hepatite bağlı ölüm ve her on saniyede bir yeni kronik infeksiyon. İşte bu yüzden karaciğer sağlığı insan sağlığı için temeldir. Pek çok hepatit ölümü önlenebilirdi. Hepatit B için aşılar ve etkili tedaviler ve hepatit C için etkin bir tedavi olduğu için kendinizi ve sevdiklerinizi koruyabilirsiniz. Kendinizi hepatitten nasıl koruyacağınızı öğrenmek için yerel sağlık uzmanınızla konuşun.” (https://www.who.int/campaigns/world-hepatitis-day/2023)” ifadelerinin yer aldığına değindi.
Prof. Dr. Bilgehan Aygen, “28 Temmuz 2023 Dünya Hepatit Günü’nde de bireysel çabanın önemini vurgulamak, hastaların bulunması ve toplumun farkındalığının artırılması konusunda iş birliği içinde çalışmanın gerekliliğini ‘Tek hayat, tek karaciğer’ diyerek yeniden hatırlatmak isterim.” diye konuştu.
