Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından kitap haline getirilen Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın doktora tezi “Harbord Askeri Heyeti Raporu”, 1919 yılındaki askeri ve siyasi gelişmelerin yanında Osmanlı Devleti ile ABD ilişkileri, asılsız Ermeni iddialarına da değinirken, günümüz güncel meselelerine ışık tutuyor.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın kitabında, Tümgeneral Harbord ve heyetin İstanbul’dan Adana, Mardin’e, Diyarbakır’dan Malatya, Sivas, Erzurum, Kars, Erivan ve Tiflis’e kadar süren 58 günlük araştırmaları ve vardıkları sonuçları rapor haline getirmelerinden bahsediyor. Oldukça çarpıcı sonuçlara ulaşan Amerikalı heyet, ne savaştan önce ne de savaştan sonra Anadolu’da Ermenilerin çoğunluğunu oluşturduğu herhangi bir yerleşim yeri olmadığını tespit ediyor. Heyetin raporu ayrıca, Türklerin Ermenilere karşı hiçbir zaman soykırım hedefini amaçlamadığını ve bu yönde isteklerinin olmadığını da gözler önüne seriyor.
Bakan Akar, kitabında ABD’liler tarafından yapılan araştırma sonucunda tutulan raporda iddia edildiği gibi Ermeni soykırımı olmadığını belgelemiştir. Görevlendirilen heyetin incelemeleri sonucunda Ermeni sorunu hakkındaki iddiaların asılsızlığı anlaşılırken, günümüz Ermeni tezleri karşısında bu rapor içerisinde yer alan bilgiler son derece büyük önem taşıyor. Rapor, gerçeklerin anlaşılmasında önemli bir rol oynuyor. ABD’li heyetin Anadolu’ya gelmesi, Türk-ABD ilişkilerinin zeminini oluştururken, Harbord raporu ABD halkının yanlış algılarını yeniden değerlendirmesinin ve Türk Milli Mücadele ruhunu tanımasına yardımcı oluyor.
(Mevlüt Hasgül/İHA)
