Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Güney Afrika Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Dr. Naledi Pandor ile düzenlenen ortak basın toplantısında yaptığı konuşmada Rusya ile Ukrayna arasında devam eden savaşa değinerek, "Biz savaşın müzakere masasında sona ereceğine inanıyoruz" dedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Afrika turunun ilk durağı olan Güney Afrika’da temaslarına devam ediyor. Bakan Çavuşoğlu, Güney Afrika Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Dr. Naledi Pandor ile düzenlenen ortak basın toplantısında önemli açıklamalarda bulundu. Güney Afrika Cumhuriyeti ile Türkiye arasındaki dostluğun 19. yüzyıla dayandığını ifade eden Bakan Çavuşoğlu, "Bugün meslektaşlarımla birlikte ikili ilişkilerimiz ve uluslararası ilişkiler konusunda son derece derin değerlendirmelerde bulunduk. Bu yıl iki uluslu komisyon toplantısının ilk toplantıyı Türkiye’de gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Ticaret hacmimizi yüzde 50 oranında artırdık ve gerçekten 2022’de çok yüksek seviyelere ulaştı. Dördüncü karma ekonomik komisyon toplantısını yine ekonomik işbirliğimizi de değerlendirmek açısından Türkiye’de gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Bugün yine aynı zamanda iş forumunun düzenlenmesiyle ilgili ihtimali de değerlendirdik. Bu vesileyle altyapı ve enerji projeleriyle ilgili fırsatları da ele aldık. Aynı şekilde bilimsel ve teknolojik işbirliğiyle ilgili mutabakat zaptı da ilgili merciler arasında imzalandı. Bu çerçevede Türk Hava Yolları’nın Johannesburg ve Cape Town’a ilave uçuşlarının gerçekleşmesi hem ticareti hem turizmi artıracaktır. Bugün bu çerçevede pandemi öncesi seviyelere ulaşmamız ve hatta bunları aşmamız gerektiğine karar verdik. Bununla ilgili önemli bir potansiyel var. Güney Afrika ve Türkiye arasındaki bu potansiyeli teşvik etmeye devam edeceğiz. Türkiye İşbirliği ve Kalkınma Ajansı (TİKA) bu çerçevede 2017’de Pretoria’da bir ofis açtı. Halihazırda restorasyon, sağlık, eğitim ve yine mesleki eğitim alanlarında 50’den fazla projeyi birçok farklı alanda uygulamaya devam ediyor. TİKA yine aynı şekilde bu çerçevede Nisan ayındaki olaylardan sonra da ilk desteği veren kuruluşlardan bir tanesiydi. Mevkidaşımın bu konudaki görüşlerini biliyorum. Türk Maarif Vakfı Cape Town’da ikinci okulu en yakın süre içerisinde açacak, bildiğiniz gibi ilk okullarını 2021’de açmışlardı. Yunus Emre Türk Kültür Vakfı Johannesburg’ta 2017’den bu yana son derece önemli operasyonlar sürdürüyor. Yine aynı şekilde buradaki Türkiye burslarından yararlanan öğrenci sayısını artırmaya kararlıyız. Bu çerçevedeki rakamları da bugün görüştük. Yine bugün konsolosluk konularını da değerlendirdik ki vize konuları çalışma izinleri gibi. Bununla ilgili olarak da konsolosluk işleriyle ilgili Ankara’da bir konsültasyon gerçekleştirilmesine karar verdik. Bu yıl sıra bizde, dolayısıyla bir kez daha bunu Ankara’da gerçekleştireceğiz" dedi.
"Kalıcı bir barışın sağlanmasıyla ilgili müzakereleri destekliyoruz"
Türkiye’nin FETÖ ile mücadelenin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne serildiğini ifade eden Bakan Çavuşoğlu, "Bu sadece Türkiye ve Güney Afrika’ya değil her ülkeye tehdit içeren bir terör örgütü. Yine bölgesel ve küresel ilişkilerle ilgili de fikir teatisinde bulunduk. Türkiye’nin Afrika’ya yaklaşımı eşit ortaklık, karşılıklı saygı ve stratejik ortaklık seviyesinde devam ediyor. Güney Afrika’yla Afrika ortaklık politikası çerçevesinde çalışmalarımızı sürdürmeye devam edeceğiz. Güney Afrika’da son derece iyi bir iş birliği gerçekleştirdik, 2020’de de bu devam etti. BRICS dönem başkanlığını üstlendiği için Afrika’yı bir kez daha tebrik etmek istiyoruz. Ukrayna’daki gelişmeleri, Etiyopya’daki gelişmeleri değerlendirme fırsatımız oldu. Afrika’nın genelindeki gelişmeleri de değerlendirdik. Etiyopya hükümeti ve TPLF arasındaki görüşmelerin son derece önemli olduğunu düşünüyoruz ve Güney Afrika’nın bu çalışmayla ilgili olarak üstlendiği rolden dolayı da çok önemli bir çaba içerisinde olduğunu biliyoruz. Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) ile birlikte bu tahıl anlaşmasının iyi bir biçimde uygulanması için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Yeni yapılan bu ateşkesle ilgili yapılan görüşmelerin ve kalıcı bir barışın sağlanmasıyla ilgili müzakereleri destekliyoruz ve BM ile birlikte bu çerçevede çalışmaya devam edeceğiz. Antalya Diplomasi Forumu’yla da ilgili olarak yine aynı şekilde güvenlik çalışmalarıyla ilgili çalışmalar sürdürülecek. Bu vesileyle bir kez daha sayın mevkidaşımı Antalya Diplomasi Forumu’nda görmekten ne kadar mutlu olacağımı ifade ederek davetimi burada tekrar etmek istiyorum. Antalya Diplomasi Forumu, Mart ayında bu yıl tekrar gerçekleştirecek" sözlerine yer verdi.
İki önemli ülke olarak iş birliğinin son derece önemli bir farka neden olacağına inandığını söyleyen Bakan Çavuşoğlu, mevcut sorunlarla ilgili olarak son derece önemli bir iş birliği içinde olunduğunun altını çizdi.
"Hedefimiz kalıcı bir barış ve karşılıklı kabul edilebilir bir çözüm"
Türkiye’nin, Rusya-Ukrayna savaşındaki müzakereci rolüne değinene Bakan Çavuşoğlu, Türkiye’nin barışın sağlanması için yoğun bir çaba sarf ettiğini ifade etti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, savaşın başından beri ateşkesin ve kalıcı barışın sağlanması için çalışmalarını sürdüğünü de aktaran Bakan Çavuşoğlu, "Tabii ki hedefimiz kalıcı bir barış ve karşılıklı kabul edilebilir bir çözüm. Biz bu savaşın müzakere masasında sona ereceğine inanıyoruz ve bunu ne kadar erken gerçekleştirebilirsek o kadar iyi olacaktır. İşte bunun için zaten yoğun bir çaba sarf ediyoruz. Genel çerçeveye bakacak olursak bu İstanbul’da geçtiğimiz yıl Mart ayında aslında bir çerçeveye oturtulmuştu. Ama tabii ki yeni parametreler, gerçekler var. Rusya şu anda müzakerelere hazır olduğunu ifade ediyor. Zelenskiy ise 10 noktalı bir barış planı önerdi. Biz Türkiye olarak bu barış planını destekliyoruz ve bunun üstüne çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Ve bir ya da birkaç tanesini başkanlık etmeyi hedefliyoruz. Aslında Türkiye gerçekten bu konuda çok yoğun çaba sarf eden bir ülke. Ve savaşa rağmen diplomasinin gerçekten sonuçlarını gördüğümüze inanıyorum. Yine savaş esirlerinin değişimi, Zaporijya görüşmeleri gibi birçok başka boyutta devam eden görüşmeler var. İstanbul’da özellikle bazı görüşmelere ev sahipliği yapıyoruz. Şunu ifade etmek istiyorum, evet, bir savaş devam ediyor ama biz her iki tarafla da bir etkileşim içerisindeyiz, bir angajman içerisindeyiz. Bu savaşa bir an önce son vermeye çalışıyoruz" açıklamasında bulundu.
"Kesinlikle kabul edilemez"
Brezilya’da seçim sonrası yaşanan protestolara da değinen Bakan Çavuşoğlu, yaşananların kabul edilemez olduğunun altını çizdi. Türkiye olarak, konuya ilişkin endişe duyduklarını söyleyen Bakan Çavuşoğlu, "Türkiye olarak biz bu konuyla ilgili saldırganlığı kınayan çok güçlü bir beyanatta bulunduk. Siz de tabii ki
Cumhurbaşkanının görev tesliminde de oradaydınız. Ben de oradaydım. Bunun her şekilde Brezilya halkının iradesi olduğunu ve herkes tarafından kabul edilmesi gerektiğine inanıyorum. Bunun bir istikrara kavuşturulması gerektiğine inanıyorum" ifadelerini kullandı.
"Afrika kıtasının çok daha fazla tahıl ve gübre alması gerektiğine inanıyoruz"
Gıda güvenliği ve Afrika halkının desteklenmesiyle ilgili olarak da konuşan Bakan Çavuşoğlu, "Gerçekten çok ciddi problemlerle karşı karşıya kalınıyor. Bu krizi ve karşılaştığımız zorlukları değerlendirdik. Tabii ki gıda güvenliği, enerji güvenliği son derece önemli konular. Tahıl anlaşması aslında bu kıtanın halkları ve ülkeleri için ihtiyaç duydukları bir şey olduğundan onları rahatlatan bir düzenleme oldu. Gıda fiyatıyla ilgili olarak artışlar bu anlaşmadan sonra yüzde 9 oranında azaldı. Ve 2008’den bu yana artmakta olan fiyatların aslında düşmeye başladığını gördük. Ancak öyle bir noktadayız ki biz Türkiye olarak şuna inanıyoruz. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın savunduğu bir husus bu, Afrika ülkelerinin gerçekten çok daha fazla gübre ve tahıl alması gerektiğine inanıyoruz. Bununla ilgili olarak hem Rusya Federasyonu hem de Ukrayna’yla görüşmelerimizi sürdürüyoruz. Türkiye bu anlamda Afrika’ya tabii ki bir serbest ihracatı gerçekleştirebilir. Evet Rusya’dan gübre ve amonyum ithalatı yapıldı. Bunun tabii ki kıtadaki tarımsal üretimi de etkilediğini biliyoruz. Çünkü Afrika’nın çok önemli bir potansiyeli var. Ama bunu yapabilmeleri için gübreye ve tahıllar ihtiyaçları var. Biz Türkiye olarak kalkınmakta olan ülkelerin, en az gelişmiş ülkelerin ve Afrika kıtasının çok daha fazla tahıl ve gübre alması gerektiğine inanıyoruz" dedi.
