İstanbul
Tarım ve Orman Bakanlığı'na bağlı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü'nün yürüttüğü Tarım Arazilerinin Kullanımının Etkinleştirilmesi (TAKE) Projesi ile yaklaşık 3 yılda boş, nadasa bırakılan ya da atıl durumdaki yaklaşık 4,5 milyon dekar alanda tarımsal üretim başladı.
Bakanlık tarafından 2021'den bu yana yürütülen proje ile 81 ildeki boş, nadasa bırakılan, atıl durumdaki alanlar ile işlemeli tarıma uygun olmayan yerlerde farklı üretim teknikleri kullanılarak bitkisel üretimin artırılması hedefleniyor. Buralarda stratejik ürünlerin üretilmesine de özel önem veriliyor.
Söz konusu bölgelerde iklim değişikliği dikkate alınarak, uygun çeşitlerle hububat, baklagil ve yağlı tohumlu bitkilerin üretiminin geliştirilmesi planlanıyor. İşlemeli tarıma uygun olmayan arazilerde, katma değeri yüksek bitki türlerinin üretiminin artırılması için projeyle 81 ildeki üreticilere azami yüzde 75 hibeli fide ve tohumlar temin ediliyor.
Ayrıca, hasat sonrası kayıpları azaltmak ve katma değeri artırmak amacıyla birincil üretim sonrası kurutma veya işleme tesislerinin kurulması, doğal ekolojilerinde var olan bitki türlerinin aşılanması, çeşit değişimi gibi teknik uygulamalarla birim alandan elde edilen veriminin artırılması da hedefleniyor.
Kadın çiftçilere özel proje
TAKE Projesi kapsamında İstanbul İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından kentin farklı ilçelerinde önemli projeler de gerçekleştiriliyor.
Bu yıl 4 milyon fidenin dağıtıldığı ve 39 projenin hayata geçirildiği İstanbul'da başlatılan önemli projelerin birisi de "İstanbul'un Mazisi, Biberin Kırmızısı" başlıklı projeydi.
Silivri'ye bağlı Sayalar ve Danamandıra köylerinde uygulanan proje kapsamında kadınlardan alınan ata tohumları özel olarak incelendi ve eleme işlemlerinden geçirildi. Daha sonra bu tohumlardan seralarda yetiştirilen 180 bin biber fidesi 200 kadın çiftçiye dağıtıldı. İklim şartları ve hava sirkülasyonu nedeniyle sadece bu iki dağ köyünde rüzgarla kurutulabilen biberler, daha sonra değirmenlerde öğütülerek toz haline getirilecek.
Çiftçi kadınlar, yetiştirip toz haline getirdikleri biberlerin alıcısının çok fazla olduğunu ve her yıl ellerindeki tüm ürünü sattıklarını belirtti.
"Kadınların fide yetiştirmekte çektiği zorlukları görerek projeyi hazırladık"
Silivri İlçe Tarım ve Orman Müdürü Nuri Ertuğrul, AA muhabirine yaptığı açıklamada, TAKE Projesi ile Silivri'de ekilip dikilmeyen bir karış arazi dahi bırakmak istemediklerini belirterek, projeyle buğday, yulaf, kanola, yem bitkisi tohumu; domates, biber, patlıcan, kavun, karpuz ve salatalık tohumu dağıttıklarını anlattı.
TAKE Projesi kapsamında "İstanbul'un Mazisi, Biberin Kırmızısı" projesini Silivri'nin iki dağ köyünde, Danamandıra ve Sayalar'da hayata geçirdiklerini dile getiren Ertuğrul, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Kadın çiftçilerimizin fide yetiştirmekte zorlanmasını dikkate alarak kendilerine bir proje hazırladık. Bu projenin amacı şu: Yıllardır bu kadınlarımız atalarından beri kadim bir şekilde kendi tohumlarını ve fidelerini yetiştirmekte. Bu tohumlardan elde edilen fidelerden topladıkları biberleri toz biber haline getirip satmaktalar. Burada da ciddi bir şekilde bunu ticarete dönüştürmüşler. Fakat fide yetiştirmekte sıkıntı yaşıyorlar. Biz bu sıkıntıyı burada keşfettik ve bunun üzerine bir proje hazırladık."
"Biberler hava sirkülasyonu nedeniyle sadece bu 2 köyde kurutulabiliyor"
Nuri Ertuğrul, İstanbul İl Tarım ve Orman Müdürlüğü iş birliğiyle hazırladıkları proje kapsamında "balık biber" ismi verilen biberin ata tohumlarını bu iki köydeki kadınlardan istediklerini ve topladıklarını kaydederek, tohumlardan elde ettikleri fideleri profesyonel bir serada yetiştirerek kadın çiftçilere tekrar dağıttıklarını söyledi.
Ertuğrul, "Daha önceden kadın çiftçilerimiz kendi tohumlarından fide yetiştirmekte zorlanıyorlardı. Yetiştirdikleri fideler verimsiz oluyordu ve zamanında toprağa ulaştırmakta sıkıntı yaşanıyordu. Kendi yetiştirdikleri fidelerden aldıkları verim dağıttıklarımızdan çok daha gerideydi. Bunlar kendi ifadeleri." diye konuştu.
Proje sayesinde fidelerin daha kısa sürede toprakla buluştuğunu dile getiren Ertuğrul, şu bilgileri verdi:
"Geçtiğimiz senelerde biber toplama süresi eylül ayına sarkarken, şimdi bu tarihlerde biberlerimizi toplamaya ve kurutmaya başladık. Yakın zamanda da toz biber haline getirip daha kısa zamanda kendi ekonomilerine destek olabilecek seviyeye getirmiş olacaklar. Bu biber özellikle Sayalar ve Danamandıra köylerimize özel bir ürün. Çünkü buranın havasına, toprağına uyan bir yetiştirme şekli. Diğer köylerimiz buradaki gibi bir hava sirkülasyonuna ve atmosferine sahip değil. Aynı şekilde toprak yapısı da öyle. Bir de buradaki kadın çiftçilerimizin varlığı ve onların ekonomik durumları bu projeyi burada gerçekleştirmemiz için en uygun zemin oluşturdu."
"180 bin fideyi 200 kadın çiftçiye dağıttık"
Silivri İlçe Tarım ve Orman Müdürü Ertuğrul, kadın çiftçilerin bu projeden başarı beklemedikleri için kendilerine tohum verme konusunda çekimser davrandığını belirterek, "2-3 defa evlerine gittik ve kendilerinden tohum rica ettik. Sonunda seramızda üretebilecek kadar bir tohum sayısına ulaştık." şeklinde konuştu.
Tohumlar arasında eleme yaptıktan sonra 180 bin fide yetiştirerek 200 civarındaki kadın çiftçiye dağıttıklarını kaydeden Ertuğrul, "Bu tohum bu bölgeye özel bir tohum. Bu balık veya kaba biber diye tabir edilen bir tür. Bu tohuma sahip çıkmak ve onlara faydalı olabilmek için bu projeyi hayata geçirdik." ifadelerini kullandı.
Ertuğrul, başta çekimser olan çiftçilere değinerek, "Şu an hepsi çok mutlu. Fidelerin ne kadar verimli olduğunu, hastalıkla karşılaşma oranının ne kadar düşük olduğunu, biberlerin ne kadar kaliteli olduğunu gördüler ve şimdiden tohumlarını bizim için ayırmaya başladılar." diyerek sözlerini noktaladı.
"İlk başta kimse tohumunu vermek istemedi"
Sayalar Mahalle Muhtarı Hüseyin Ece de projenin uygulanma sürecini anlatarak, kendi köylerinde bulunan 70 haneye fide dağıttıklarını, geri dönüşlerin çok iyi olduğunu söyledi.
Ece, "Bu projenin devam etmesini istiyoruz. Senin peşini bırakmayacağız muhtarım' diyorlar. Herkes memnun. Seneye tohumları kendi elleriyle getireceklerini söylüyorlar." ifadelerini kullandı.
Danamandıra köyünde biber üretimi yapan Gülsüm Eren ise Silivri İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkililerinin kendilerine gelip projeyi anlatarak tohum istediklerini anımsattı.
Eren, "Bulamadık tohum, kimse tohum vermedi. Mevlit vardı, orada istedik yine kimse vermedi. Ancak şimdi fideden herkes memnun, hepsi tohum verecek." diye konuştu.
İlçe tarım müdürlüğü tarafından yetiştirilen fidelerin kalitesine işaret eden Eren, "Bu fideler çok güzel. Hiç kurt kesmedi. Bir hafta sonra çiçek açtı. Veriminden çok memnunuz." açıklamasında bulundu.
"Erken ve yüksek verim aldık"
Sayalar köyünden Neriye Aykutlu da bir gün Silivri İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü'nden yetkililerin köye geldiğini ve kendileri ile nasıl bir proje yapabilecekleri konusunda görüş alışverişinde bulunduklarını söyledi.
Aykutlu, "Biz uzun zamandır biber yetiştiriyoruz, fide konusunda yardımcı olabilir misiniz?' dedik. Biz tohum verdik onlar bize fide yetiştirdik. Erkenden bize getirdiler. Biz de ektik şimdi mahsul almaya başladık. Biz bu dönemde daha biber toplayamıyorduk. Ben 14 kasa fide aldım. Bir kasada 300 fide var. Hepsini ektim. Hem erken oldu hem de verim yüksek oldu. Çok memnun olduk." şeklinde konuştu.
Hamdiye Çınar isimli çiftçi ise seraları bulunmadığı için fide yetiştirmekte çektikleri sıkıntılardan bahsederek, bu proje sayesinde erken verim aldıklarını anlattı.
Çınar, "Bu biberleri toz haline getiriyoruz. Yıllardır müşterilerimiz var. Siparişlerimiz çok. Ne kadar yetiştirirsek satıyoruz. Kendi kullanacağımızı ayırıp kalanını satıyoruz. Yetmiyor bile. Burada erken verim almak çok önemliydi. Verim de yüksek." açıklamasında bulundu.
Sebile Ece isimli çiftçi de kendilerine verilen fidelerin çok sağlıklı olduğunu kaydederek, "Çok güzel verim aldık. Her yıl aldığımızın yüzde 100 üzerindedir. Ben de 7 kasa alıp diktim. Bu biberleri satarak evin geçimine katkı sunuyoruz." diye konuştu.
