Bir dönem Avrupa Saraylarını süsleyen dünyaca ünlü Bursa İpeği’nin işlendiği tarihi fabrika, restorasyonun ardından kentin kültür ve sanat hayatına değer katacak.
Osmangazi Belediyesi, tarih başkenti Bursa’yı açık hava müzesine dönüştürecek, tarihi ve kültürel miras yatırımlarında hız kesmiyor. Panorama 1326 Bursa Fetih Müzesi, Hanlar Bölgesi ve Hisar’da yapılanlar ile hayata geçirilen 567 restorasyonla ecdat emanetlerine sahip çıkan Osmangazi Belediyesi, şimdi de Bursa’nın endüstriyel mirasını gün yüzüne çıkaracak önemli bir projenin startını veriyor. Ülkenin devlet eliyle endüstrileşmesi amacıyla,tarihi İpek Yolu’nun Anadolu’daki son durağı olan Bursa’da 1852 yılında kurulan Fabrika-i Hümayun’un hemen yanına 1861’de yapılan Romangal İpek Fabrikası da Bursa’nın ilk endüstriyel yapılarından biri olarak kent siluetine kazandırılıyor.
Muradiye Mahallesi Kaplıca Caddesi üzerinde 10 bin metrekarelik alana yerleşen fabrikaya ait yapı kütleleri, 1862 tarihli Suphi Bey Haritasında görülüyor. Yahudi asıllı bir Fransız olan Mösyö Romangal’dan 1938 yılında Turgut Yılmazipek’in babası Faik Yılmazipek tarafından satın alınan fabrika, günümüzde de eski sahibinin adıyla ‘Romangal’ olarak anılıyor.
Yılmazipek ailesinin de 1938-1987 yılları arasında burada ipek üretimi ve dokuma işlemlerine devam ettiği bilinirken, 1992’de elde edilen gelir, giderleri karşılamadığı için tüm üniteler kapatıldı. Üretimin durmasının ardından da istimhane, kozaklık, mancınıkhane, bükümhane, devdehane, çözgühane, dokuma ve boyahaneler, ısıtma merkezi ve baca gibi üretimi destekleyen birimlere sahip fabrika kullanılamaz hale geldi.
Yaşayan Müze
Bursa’da tarihi ve kültürel mirasın ayağa kaldırılması noktasında Türkiye’ye örnek yatırımları hayata geçiren Osmangazi Belediyesi, 2 asırlık tarihi ipek fabrikasının ayağa kaldırılması için düğmeye bastı. Bursa’nın endüstriyel mirasına ışık tutmaya hazırlanan Osmangazi Belediye Başkanı Mustafa Dündar, tarihi ipek fabrikasını gezip, tahrip olan bölümlerle ilgili bilgi aldı. Bursa’da üretilen ipek halı ve kumaşların, Osmanlı döneminde başta Topkapı olmak üzere dünya saraylarını süslediğini hatırlatan Başkan Dündar, “Osmanlı’nın en stratejik ürünü olan Bursa İpeğinden Avrupa’nın yıllarca vergi bile almadığı biliniyor.
Romangal Fabrikası olarak bilinen Turgut Yılmazipek İpek Fabrikası da yıllarca Bursa İpeği’nin dokunduğu önemli bir yerdi. Yıllarca ipek üretiminin yapıldığı fabrika 1992’da kapatıldı. Bursa ipekçiliğinde çok önemli bir yere sahip olan Romangal Fabrikası’nı yeniden ayağa kaldırıyoruz. Tarihi bu yapıyı, restorasyonla ilk günkü orijinal görüntüsüne kavuşturacağız. Restorasyonun ardından metruk haldeki bu alan, Butik İpek Üretim Merkezi, Eğitim - Seminer ve Sergi Salonları, Müze, Restoran ve Kafe ile Bursa’mızın kültür sanat hayatına değer katacak.İpekçilik tarihine ışık tutacak bu proje, aynı zamanda ziyaretçileri için de unutulmayacak bir deneyim yaşatacak. Romangal Fabrikası Restorasyonu projemiz şimdiden Bursa’mıza hayırlı olsun” diye konuştu.
