Tüm dünyada merakla beklenen ve günler öncesinden hazırlıkların yapıldığı halkalı Güneş tutulması olarak bilinen doğa olayı gerçekleşti. Ay’ın Güneş’in tam ortasında neredeyse tamamını kapladığı ateş çemberi halini aldığı görüntü en net Hindistan’dan izlenirken, Türkiye’den de en net Hakkari’den görüldü. Tutulma Marmara bölgesinde de izlendi.
Bursalı amatör astronom ve aynı zamanda fotoğrafçı Fatih Talı, halkalı tutulmayı saniye saniye görüntüledi. Talı saat 07.52’de Bursa’da görülmeye başlayan tutulmanın saat 09.15’e kadar devam ettiğini bildirdi. Fotoğraf makinelerinin CCD kısımlarının teleskoplara takılması neticesi teleskoplarla bu doğa olayının görüntülendiğini belirten Talı, "Yanımda bulunan çocuklarım da bu olaya şahit oldu, onlar da hayatlarında ilk kez Güneş tutulmasını izlediler" dedi.
Talı, "Çekim sırasında teleskop ve normal fotoğraf makileri kullanıldı. Fotoğraf makinesinin içerisindeki CCD kısmı çıkarılıp teleskoplara yerleştiriliyor. Teleskoplarla video şeklinde çekim yapılıyor sonra işleniyor. Bursa da halkalı Güneş tutulması şeklinde görülebildi. Tam tutulma Hindistan’da gerçekleşti" dedi.
Güneş tutulması Afrika ve Pakistan, Hindistan Çin’in bazı bölgeleri olmak üzere Asya kıtasında en net izlendi. Tutulma güney ve doğu Avrupa ile kuzey Avustralya’da ise kısmi olarak izlendi. Türkiye’de ise en net Hakkari’de izlendi. 2020’nin en önemli gök olayları arasında gösterilen Güneş tutulmasında Ay Güneş’in tam ortasında neredeyse tamamını kaplıyor. Bu tutulma ateş çemberi ismiyle biliniyor.
Nasıl izlemek gerekiyor?
Parçalı ve halkalı Güneş tutulmalarının izlenmesi, özel göz koruması gerektiriyor. Güneş diski, ancak Güneş ışınımının zararlı bölümünün uygun şekilde filtrelenmesi ile güvenli olarak izlenebiliyor. Güneş gözlükleri, yeterli olmadığından ancak uygun olarak tasarlanıp üretilmiş sertifikalı Güneş filtreleri Güneş tutulmasının doğrudan izlenmesi için güvenli olabiliyor. Güneş diskinin en güvenli izlenme yönteminin projeksiyon ile mümkün olduğunu belirten Fatih Talı, "En sağlıklı Güneş görüntüsünün, dürbün, teleskop ya da dip kısmında yaklaşık 1 mm çapında bir delik açılmış bir karton kutu kullanılarak beyaz bir kağıda düşürülmesi ile gerçekleştirilen bu yöntemdir. Güneş’in bu şekilde yansıtılmış görüntüsü güvenle izlenebilir. Parçalı tutulma sırasında, Güneş’in ne kadarının örtüldüğüne bağlı olarak havada kararma fark edilebilir. Ancak Güneş koronası (taç tabaka) görünmez. Güneş’in yaklaşık üçte ikisi veya daha çoğu örtüldüğünde gün ışığının solduğu anlaşılabilir.
Tam Güneş tutulmasını, Güneş’in ışıkküresi Ay’ın diski tarafından tam olarak örtüldüğünde, çıplak gözle, dürbünle veya teleskopla doğrudan izlemek güvenlidir" dedi.
Ateş çemberi
Ateş çemberi Ay’ın, Güneş’in önünden tam kavuşumlu geçişinde Güneş’i tam örtmediği zaman gözlemlendiğini ifade eden Talı, "Ay her geçişte Güneş’i tam olarak örtmez. Bu durumda, Güneş’in Ay tarafından örtülmeyen kısmı, Dünya’dan halka şeklinde gözlemlenir, buna ateş çemberi bir diğer adıyla halkalı Güneş tutulması ismi verilir" diye konuştu.
