Elif Didem DANACIOĞLU / EKOhaber gazetesi
Dengeli büyümenin ekonominin sağlamlığını gösterdiğini ifade eden Bursa iş dünyası; ihracat, teşvik ve yatırımların büyümeye katkısı olduğunu vurguladı. İkinci çeyrekte yüzde 5,1’lik büyümenin üçüncü çeyrek ve yılsonunda daha ileri taşınacağını tahmin ettiklerini söylediler.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yılın ikinci çeyreğine (nisan-haziran) ilişkin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) verilerini açıkladı. Türkiye ekonomisi, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 5,1 büyüdü.
İkinci çeyrekte GSYH, cari fiyatlarla yüzde 16,3 artarak, 734 milyar 211 milyon liraya yükseldi. Söz konusu rakam, 2016 yılının ikinci çeyreğinde 631 milyar 233 milyon lira seviyesindeydi. Böylece, revize edilen rakamlara göre geçen yılın son 
çeyreğinde yüzde 4,2’lik, bu yılın ilk çeyreğinde de yüzde 5,2’lik GSYH’yi yakalayan Türkiye ekonomisi, bu yılın ikinci çeyreğinde yükseliş trendini yüzde 5,1’lik büyümeyle sürdürdü.
Türkiye ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yakaladığı büyüme oranıyla Avrupa ülkelerinin çoğunu geride bıraktı. Avrupa Birliği (AB 28) ülkelerinin yılın ikinci çeyreğindeki büyüme ortalaması yüzde 2,4 olarak gerçekleşirken, Türkiye aynı dönemde yüzde 5,1 ile bu oranın 2 katından fazla büyüdü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre, Türkiye bu yılın ilk çeyreğinde yakaladığı yüzde 5’in üzerindeki büyüme performansını ikinci çeyrekte de sürdürdü. Yılın ilk çeyreğinde yüzde 5,2 büyüyen Türkiye ekonomisi, ikinci çeyrekte yüzde 5,1’lik büyüme oranını yakaladı. Türkiye bu büyüme oranlarıyla söz konusu dönemlerde Avrupa ortalamalarını geride bıraktı. Avrupa ülkeleri yılın ilk çeyreğinde yüzde 2,1, ikinci çeyreğinde ise yüzde 2,4 büyüdü. Böylece Türkiye, Avrupa ortalamasının 2 katından fazla büyüme gösterdi. İş dünyası, büyüme hızının yılın ikinci çeyreğinde yüzde 5,1 çıkmasının ekonominin doğru yolda olduğunu gösterdiğini belirtti.
Dengeli büyümenin ekonominin sağlamlığını gösterdiğini de ifade eden iş dünyası, ihracat, teşvik ve yatırımlarında büyümeye katkısı olduğunu vurguladı. Görüşler, yatırımların hızlandığı yönünde. Umut verici gelişme olduğunu vurgulayan iş dünyası, büyüme rakamlarının verdiği moralin yansımalarını değerlendirdi.
Şimşek: İç ve dış talep büyümeye pozitif katkı sağladı
Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, iç ve dış talebin büyümeye pozitif katkı sağlamasıyla dengeli büyümenin ikinci çeyrekte de devam ettiğini belirterek, “2017 yılı üçüncü çeyreğine ilişkin öncü göstergeler de güçlü ekonomik büyümenin ivme kazanarak devam ettiğini gösteriyor” ifadesini kullandı. Yılın ikinci çeyreğinde ekonominin bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,1 büyüdüğüne dikkati çeken Şimşek, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış GSYH büyümesinin, bir önceki çeyreğe göre yüzde 2,1 oranında gerçekleştiğine işaret etti.
Şimşek, böylece yılın ilk yarısında büyüme hızının yıllık yüzde 5,1’e ulaştığını vurguladı. İç ve dış talebin büyümeye pozitif katkı sağlamasıyla dengeli büyümenin ikinci çeyrekte de devam ettiğine değinen Şimşek, ”Yurt içi talep büyümeye 3,2 yüzde puan katkı sağlarken, net dış talep 1,8 yüzde puan katkı sağladı. Önemli pazarlarımızdan Avrupa ile emtia ihracatçısı ülkelerin güçlü talebi ve turizm gelirlerimizdeki artış sonucunda mal ve hizmet ihracatımız ikinci çeyrekte yıllık yüzde 10,5 büyüdü. İstihdamı artırmaya yönelik aldığımız tedbirler ve ekonomik büyümedeki ivmelenme sonucunda, 2017 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yılsonuna göre yaklaşık 600 bin kişiye ilave istihdam sağladık. Böylece 2017 yılı başından itibaren işsizlik oranında kademeli düşüş gerçekleşti. Türkiye son 15 yılda yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen sağlam ekonomik temelleri sayesinde ortalama yüzde 5,7 oranında güçlü bir büyüme performansı sergiledi. Önümüzdeki dönemde bu performansı daha da artırmak ve ekonomimizin yapısal dönüşümünü hızlandırmak için kapsamlı reform gündemimizi kararlılıkla hayata geçireceğiz. Siyasi belirsizliklerin ortadan kalktığı bu dönemde yapısal reformların sağlayacağı katkıyla yüksek gelir seviyesine ulaşmayı hedefliyoruz.”
Ağbal: Büyüme güçlü devam edecek
Maliye Bakanı Naci Ağbal, bu yılın ikinci çeyreğinde bayram nedeniyle oluşan iş günü kaybına rağmen ekonominin ilk çeyrekte elde edilen yüksek büyüme oranını devam ettirdiğini belirtti. Hükümet olarak uygulamaya koydukları teşvikler ve desteklerin ne kadar yerinde olduğunun, yılın ilk yarısında elde edilen yüksek büyüme oranında kendisini gösterdiğini vurgulayan Ağbal, “İç talep, kredi genişlemesi ve vergi indirimlerinin yanı sıra ekonomide beklentilerin iyileşmesi ve öngörülebilirliğin artması ekonomik büyümenin sürükleyicisi olmuştur. Yatırımlar da referandum sonrası pekişen siyasi ve ekonomik istikrara ek olarak yatırım ortamını iyileştirmek, yatırımları teşvik etmeye yönelik attığımız adımlarla yüzde 9,5 artış kaydetmiştir” dedi. Ağbal, açıklanan verilerin büyüme kompozisyonunun da sağlıklı olduğunu ortaya koyduğuna işaret ederek, artan küresel ticaret hacmi, ticaret ortaklarının talebindeki iyileşme ve turizmdeki toparlanmayla bu yılın ikinci çeyreğinde dış talebin büyümeye yüzde 1,7 puan pozitif katkı sağladığını kaydetti. Ekonomiye ilişkin öncü göstergelerin, yılın geri kalanında da büyümenin güçlü devam edeceği yönünde olduğunu aktaran Ağbal, “Özellikle üçüncü çeyrekte turizmdeki toparlanma, ihracattaki olumlu seyirle baz etkisi ekonomik büyümeyi ivmelendirecektir. Bu göstergeler ışığında 2017 yılında Orta Vadeli Program hedefimizin de üzerinde büyüyeceğimizi tahmin ediyoruz. ”
Zeybekci: Üçüncü çeyrek büyümesi yüzde 7 seviyesinde olacak
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, öncü verilere göre bu yılın üçüncü çeyrek büyümesinin ikinci çeyrekten daha güçlü gelerek yüzde 7 seviyesinde olacağını belirtti. Zeybekci, yaptığı yazılı açıklamada, ikinci çeyrekte elde edilen yüzde 5,1’lik büyümenin, Türkiye ekonomisinin ne kadar dinamik ve milletin ne kadar üretken olduğunu tüm dünyaya bir kez daha ispatladığını kaydetti. Yılın ilk çeyreğindeki büyümenin yüzde 5,2 olarak revize edilmesiyle yılın ilk yarısında Türkiye’nin yüzde 5,1 büyüdüğüne işaret eden Zeybekci, “Nitekim, geçtiğimiz nisan ayından bu yana çeşitli vesilelerle ikinci çeyreğe ilişkin yüzde 5’in üzerinde, üçüncü çeyreğe ilişkin ise yüzde 7’nin üzerinde bir büyüme beklediğimizi söylemiştik. 2017 yılı için öngördüğümüz tahminleri rahatlıkla yakalayacağımızı düşünüyoruz.” ifadelerini kullandı.
Ülkenin büyüme performansının Avrupa Birliği, G-20 ve OECD ülkelerinin çok daha üzerinde olduğuna işaret eden Zeybekci, ikinci çeyrekte AB’nin yüzde 2,4, Avro Bölgesi’nin yüzde 2,3 ve OECD’nin yüzde 2,4’lük büyüme performanslarıyla 2008 dünya krizi sonrası en iyi dönemlerini geçirdiğini ancak yine de Türkiye’nin bu ekonomileri başarısıyla gölgede bıraktığını belirtti.
Zeybekci, “Dünya ekonomisinin yüzde 85’ini oluşturan G-20’de, Çin’in ve Hindistan’ın hemen ardından üçüncü sıradayız. Avrupa’da ise ikinci çeyrekte en hızlı büyüyen dördüncü ekonomiyiz.” değerlendirmesinde bulundu.
Tüfenkci: Türkiye ekonomisindeki sıçramanın işaret fişeği olarak nitelendirilebilir
Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, 2017 yılının ilk iki çeyreğinde ekonominin yüzde 5’in üzerinde büyümesinin Türkiye ekonomisindeki sıçramanın işaret fişeği olarak nitelendirilebileceğini vurgulayarak, “ Üçüncü çeyrekte baz etkisiyle de yüzde 7’lere yaklaşan bir büyümeyi inşallah Türkiye olarak yakalayacağız” dedi.
Tüfenkci, sanayi sektöründeki yüzde 6,3 büyümeyi, ihracattaki yüzde 10,5’lik ve özel tüketim nihai harcamalarındaki yüzde 3,2’lik artışı, ikinci çeyrekteki büyümeyi destekleyen unsurlar olarak belirterek, “2017 yılının ikinci çeyreği itibarıyla iç talep, büyüme oranına 1,3 puanlık katkı sağlarken yatırımlar ise 2,9 puanlık katkı ile büyüme performansımızın belirleyicisi olmuştur. İkinci çeyrekte net ihracat ise büyüme üzerinde 1,7 puanlık katkı sağlamıştır. Üçüncü çeyrekte baz etkisiyle de yüzde 7’lere yaklaşan bir büyümeyi inşallah Türkiye olarak yakalayacağız ve yıl sonu ortalamasında Orta Vadeli Program’da öngördüğümüz 4,4’ün üzerinde bir büyüme oranını yakalayacağız” dedi.
Büyükekşi: Artan ihracatımız büyümenin ana motoru oldu
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, Türkiye ekonomisinin ikinci çeyrekte büyüme temposuna devam ederek yüzde 5,1 büyüme kaydettiğini, ilk çeyrek büyümenin de yukarı yönlü olarak yüzde 5,2’ye revize edildiğini hatırlattı. Mehmet Büyükekşi, “İhracatın ikinci çeyrekte de pozitif katkı sağlamasıyla 2017’yi ‘İhracatta Atılım Yılı’ ilan etmekle çok doğru bir karar vermiş olduğumuzu bir kez daha gördük. Net dış ticaret, ikinci çeyrekte de ilk çeyrektekine benzer şekilde büyümeye 1,7 puan katkı sağladı. Böylece TİM verilerine göre 10 aydır artan ihracatımız büyümenin ana motoru oldu” şeklinde konuştu.
İbrahim Burkay - BTSO Başkanı
‘Güçlü potansiyelimizi bir kez daha ortaya koydu’
Büyümenin iç talep, üretim ve ihracat dinamikleriyle gerçekleşmesi güçlü potansiyelimizi bir kez daha ortaya koydu. Türkiye ekonomisi 2017 yılının ilk çeyreğinde ABD ve Almanya gibi dev ekonomilerden 2,5 kat daha fazla büyüdü. Bursa iş dünyası olarak zaferin cephanesi üretimdir anlayışıyla ülkemizin üretim ve ihracat hedeflerine katkılarımızı artırarak sürdüreceğiz. Destekleri ve teşvikleriyle iş dünyamızın yolunu açan hükümetimize ve başarımızın mimarı olan özel sektör temsilcilerimize şükranlarımı sunuyorum
Zorlu: Bu büyüme üçüncü çeyrekte de devam edecektir
Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Nazif Zorlu, yaptığı açıklamada, ikinci çeyrekteki büyümenin ülke açısından güzel bir gelişme olduğunu, Türkiye’nin etrafındaki ateş çemberine ve olumsuzluklara rağmen bunun iyi bir gösterge olduğunu söyledi. Bu büyümenin üçüncü çeyrekte de devam edeceğini aktaran Zorlu, “Zaten Başbakanımız da 2017 büyümesinin yüzde 5’in üzerinde olacağını söyledi. Bunun 2018 ve 2019’da da devam etmesi lazım. Türkiye’nin yüksek büyümeye ihtiyacı var” dedi.
Abdullah Bayrak - BOSİAD Başkanı
‘Hedeflerinin üzerinde büyüyecektir’
“Türkiye ekonomisinin yılın ilk çeyreğindeki yüzde 5’in ardından, ikinci çeyrekte de hız kaybı yaşamadan 5,1 büyümesi memnuniyet verici. Bu büyüme performansımız, geçen yıldan bu yana yaşanan birçok olumsuz gelişmeye rağmen ekonomimizin ve üretim çarklarımızın durmadığını gösteriyor. İç talebin canlı olması, vergi indirimleri ve kredi genişlemesi buna büyük katkı sağlamıştır. Yılın ikinci yarısında, toplam yatırımların yanı sıra iç ve dış talepteki artışın da süreceğini, böylece Türkiye ekonomisinin 2017 yılında hedeflerinin üzerinde büyüyeceğini tahmin ediyoruz. İstikrar oldukça her gün daha da büyüyen bir Türkiye olacaktır. İş dünyası olarak hedefimiz, bu büyümeyi daha çok üretim ve daha çok ihracatla yukarı taşımaktır.”
Metin Anıl – İTSO Başkanı
‘Yüzde 7 ve üzerinde büyümeden yanayım’
Her yıl Türkiye’nin yüzde 7 ve üzerinde büyümesinden yanayım. Son yıllarda yaşanan üzücü gelişmeler Türkiye’deki ekonominin gidişatına sekte vurdu. Türkiye ihracat, büyüne ve yatırımda yeni bir döneme girdi. Son dönemdeki büyüme ve ihracat rakamları sevindirici. Daha yatırım ortamı yatırımcının istediği düzeyde değil. Ümit ediyorum, önümüzdeki günlerde iş dünyasının arzu ettiği şekilde olacak.
İbrahim Öztürk - DOSABSİAD Başkanı
‘Büyüme rakamları memnuniyet verici’
Veriler elbette memnuniyet verici, çarkların döndüğünün göstergesi. Özellikle reel sektörün desteklenmesi ve teşvik edilmesine yönelik Hükümetimizin aldığı kararların olumlu etkisini görüyoruz. Siyasi belirsizliklerin ortadan kalkmış olması reel sektörün önünü daha net görebilmesini sağlıyor. Yapısal reformların da hızla tamamlanıyor olmasıyla birlikte ekonomi yeniden birinci gündem maddesi haline geldi. Bu da güven ortamını daha da pekiştiriyor.
Naci Güncü – KTSO Başkanı
‘İhracatımızı arttırmamız gerekiyor’
2017 yılının ilk günlerinde alınan tedbirleri ile yenilenen teşvik ve destek paketlerinin önümüzü açacağını ve 2017 yılında daha çok büyüyeceğimizi öngörmüş ve 2017 yılından umutlu olduğumuzu belirtmiştik. Açıklanan 2017 yılı ikinci çeyrek büyüme rakamları beklentilerimizin gerçekleşme olduğunu gösterdi. Sırasıyla inşaat, sanayi, hizmet ve tarım sektörlerindeki büyüme rakamlarını gelişmiş ülkeler ile karşılaştırdığımızda iyi bir seviyede olduğumuzu görüyoruz. Artık sanayi başta olmak üzere tüm sektörlerde daha çok üretmemiz ve ihracatımızı arttırmamız gerekiyor. Ekonominin lokomatifi olan üyelerimizin gayretleriyle 2017 yılını arzu edilen büyüme rakamları ile kapatacağımıza inanıyoruz.
Burhan Sayılgan – Şener Helva YKB
‘Büyüme güvene dayalıdır’
Açıklanan büyüme rakamları görüldüğü üzere Avrupa’nın iki katından daha fazla . Bu ülkemiz adına çok sevindirici bir durum. Her üretici gibi bende bu durumdan kendime pay çıkarıyor ve gurur duyuyorum. Bence büyüme güvene dayalıdır. Bu güven devam ettikçe büyüme hızımız artacaktır. Büyümemiz arttıkça diğer ülkelerin gözünde de imajımız olumlu değişecektir. En küçük üreticiden en büyük ihracatçıya kadar tüm sektörlerin birbirini teşvik ederek korkmadan üretmeye devam etmelidir. Ürettikçe Türkiye büyür.
Cüneyt Dizdar - TESİAD Başkanı
‘Büyüme sevindirici’
Avrupa’da yürütülen tüm algı operasyonları da bir işe yaramadı ve Türkiye büyümeye devam etti. Ekonomik göstergelerdeki olumlu gelişmeler önümüzdeki dönemin güzel geçeceğini gösteriyor. Döviz fiyatlandırmaları, yabancıların hisse senetleri ve DİBS alımlarına devam etmesi de çok olumlu. Türkiye’deki sanayiciler ve iş insanları çalışmaya devam ediyor. Yılmıyoruz, yöneticilerimize güveniyoruz.
Ramazan Kaya - GESİAD Başkanı
‘Piyasaya moral ve güven vermektedir’
Türkiye 2017 yılının ikinci çeyreğinde de yüzde 5,1 oranında büyüdü. Fakat bu büyüme sanayi sektörünün ve reel sektörlerin büyümesinden kaynaklanmıyor. Nitekim piyasada bu hareketi bizler hissetmiyoruz. Bu büyümenin asıl kaynağı inşaat yatırımlarının bir önceki döneme kıyasla yüzde 25 oranında artmasından kaynaklanıyor. Açıklanan bu büyüme oranları piyasaya moral ve güven vermektedir. Fakat asıl ihtiyacımız olan üreterek büyümektir. Aksi takdirde kendi kendimizi kandırmış oluruz.
Günal Baylan – BUSİAD Başkanı
‘Benzer bir düzeyde sürmesi muhtemel’
TÜİK verilerine göre gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) zincirlenmiş hacim endeksi olarak, 2017 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 5.1 arttı. Öte yandan TÜİK, 2015’in ilk çeyreğinden bu yana olan büyüme rakamlarını da revize etti. Buna göre Türkiye ekonomisinin yılın ilk çeyreğinde yüzde 5 olarak açıklanan büyümesi yüzde 5,2 olarak revize edildi. Böylece Türkiye’nin 2017 yılı ilk yarı büyüme tablosu yüzde 5,1 seviyelerine işaret etmekte. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış büyümeye bakıldığında ise ilk çeyrekteki yüzde 1,3’lük büyümenin yüzde 2,1’e çıktığı görülebilir. Dolayısıyla kısmı bir ivmelenmeden söz etmek mümkün. Söz konusu büyüme verisi ile ilgili hükümetin ekonomi kanadından da geleceğe dönük olumlu açıklamalar geldi.
Kadooğlu: KOBİ odaklı politikaların olumlu katkısı
TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkanı Tarkan Kadooğlu, büyüme rakamının KOBİ odaklı politikaların ekonomik büyümeye olumlu katkısını da gözler önüne serdiğini bildirdi. Türkiye’nin ikinci çeyrek büyüme rakamının da ilk çeyrekte olduğu gibi iş dünyasında büyük bir memnuniyet yarattığını belirten Kadooğlu, “Önümüzdeki döneme dair umutlarımız arttı. Bu büyüme rakamı, Türkiye ekonomisinin 2016 üçüncü çeyrekteki daralmasının sona erdiğini ve ekonominin toparlanma döneminde olduğunu teyit ettiği gibi TÜRKONFED olarak özellikle üzerinde durduğumuz KOBİ odaklı politikaların ekonomik büyümeye olumlu katkısını da gözler önüne sermiştir.”
