Akşam gazetesi yazarı Okan Güray Bülbül detayları bugün köşesine taşıdı.
İşte Bülbül'ün o yazısı:
Emeklilik bütün çalışanların hayalidir. Ancak bazı durumlarda emekliler çalışmaya devam ediyor. Bu durumda olan kişilerin akıllarına ise işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alıp alamayacakları ve emekli aylıklarının çalışmaları nedeniyle artıp artmayacağı soruları geliyor. Bu kişiler emekli olduktan sonra 4/a’lı olarak yani eski adıyla SSK’lı olarak çalışmaya devam etmek isteyenler için belirleyici olan bu kişilerin ilk kez ne zaman sigortalı olduklarıdır.
ÖNÜNDE İKİ SEÇENEK VAR
1 Ekim 2008 tarihinden önce çalışmaya başlamış veya emekli olmuş kişiler, emekli olduktan sonra 4/a’lı yani bir işverene bağlı olarak çalışmaya devam etmek isterlerse karşılarına iki seçenek çıkar. İlk seçenek emekli olmuş bu kişilerin aylılarını kestirip, normal bir sigortalı gibi çalışmasıdır. Bu durumda emekli olan kişi aylığını kestirir ve tüm çalışanlar gibi bütün sigorta kollarına prim ödeyerek çalışmaya devam eder. İkinci seçenek ise sosyal güvenlik destek primi ödenmesidir. Bu durumda çalışan emekli, emekli aylığını almaya devam eder. Diğer yandan da işverenden ücret alabilirler. Ancak yüzde 32 oranında SGDP primi ödenmektedir. Bu kişilerin ücretlerinden yüksek prim kesilir, ancak emekli aylıklarında azalma olmaz. İlk kez 1 Ekim 2008 tarihi sonrasında sigortalı olmuş kişiler emekli olduktan sonra çalışmaya 4/a’lı yani eski adıyla SSK’lı olarak çalışmaya devam etmek isterlerse SGDP ödeyemezler. Aylıklarını kestirip bütün sigorta kollarına prim ödeyerek çalışmak durumundadırlar. Dolayısıyla ilk kez 1 Ekim 2008 sonrasında sigortalı olmuş kişiler emekli olduklarında SGDP ödeyerek çalışma imkanı elde edemeyecekler. Bu kişiler aylıklarını kestirip çalışmak zorunda kalacaklar.
AYLIĞI KESTİREN KAZANIR
SSK’lı olarak emekli olan kişiler, emekli olmaları nedeniyle işverenlerinden kıdem tazminatlarını alabilirler. Dolayısıyla 25 yıl aynı işyerinde çalışan bir kişi emekli olurken 25 aylık brüt ücreti tutarındaki kıdem tazminatını alarak işyerinden ayrılabilir. Emekli olduktan sonra SGDP ödeyerek yani aylığını kestirmeden çalışmaya devam eden bir kişi çalışmasını sonlandırmak istediğinde emekli olmak nedeniyle kıdem tazminatı talep edemez. Ancak SGDP ödemek yerine aylığını kestirip çalışmaya devam ederse, istediği zaman çalışmasını sonlandırıp işverenden kıdem tazminatı talep edebilir.
Eski süreyi sıfırlar
Yargıtay, emeklilik nedeniyle işten ayrılan çalışanın tekrar aynı işyerinde çalışmaya başlaması halinde emekli olunan tarihte kıdem tazminatı ödenirse kıdem hakkının sıfırlandığı görüşünde. Dolayısıyla emekli olup kıdem tazminatı aldıktan sonra aynı işyerinde çalışan kişi için yeni bir çalışma dönemi başlar ve bir yıllık asgari sürenin baştan başlaması söz konusudur. Çalışanın bu işyerinden tekrar ayrılırken ödenecek kıdem tazminatı da emekli olduktan sonraki dönemden hesaplanır.
Hangi koşullarda aylığı artabilir?
Emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden kişilerin emekli aylıklarının artıp artmayacağı da, kendi tercihlerine bağlıdır. Emekli olduktan sonra SGDP ödeyerek çalışmaya devam eden kişiler, bu işlerinden ayrıldıklarında da aynı emekli aylığını almaya devam ederler. Bu dönemde yaşlılık sigortasına prim ödenmediği için emekli aylığı yeniden hesaplanmaz. Ancak emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden ve aylığını kestiren kişiler için durum farklıdır. Çalışan emekli eğer ayılığını kestirip çalışmaya devam etmiş ise çalışması sonlandığında daha yüksek bir aylık alabilir.
Nasıl hesaplanıyor?
Örneğin çalışan 20 yıl aynı işyerinde çalışıp kıdem tazminatını alarak emekli olmuş ve emekli olduktan sonra yeniden aynı işyerinde çalışmaya devam ederek 3 yıl daha çalışmış ise ikinci kez kıdem tazminatına hak ettiğinde yalnızca 3 yıllık süre üzerinden kıdem tazminatı alabilecektir.
