Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Rus mevkidaşı Lavrov ile birlikte bir basın toplantısı düzenledi.
Çavuşoğlu'nun açıklamalarından satır başları:
En son anayasa komisyonunun 8. toplantısının başarısızlıkla sonuçlanmasından gördük ki rejim siyasi çözüme yanaşmıyor.
Suriye'nin kuzeyindeki tehdide yönelik acil tedbir almamız gerekiyor. Suriye'nin toprak bütünlüğünün korunması gerektiğini bir kez daha vurguladık. Diğer taraftan Libya'daki durumu ele aldık. Libya'da istikrarın tam olarak tesis edilmesi için herkesin katkı sağlaması gerekiyor. Biz artık ülkeler arasında bir rekabetin olmasını da istemiyoruz. Ülkenin bir an önce dmeokratik bir seçime hazırlanmasını istiyoruz.
Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleşmeyi de ele aldık. Bu konularda Rusya'nın verdiği destek için teşekkür ediyoruz.
Lavrov'un açıklamalarından satır başları:
Öncelikle Türk dostlarımıza bu toplantı için teşekkür ediyoruz.
Ülkeler arasındaki ilişkilerimiz, olgun bir partnerlik döneminden geçiyor. Pragmatizm, karşılıklı saygı ve karşılıklı yarar temeline dayanıyor. İlişkilerimizin bu kadar hızlı gelişmesinin lokomotifi liderlerimiz arasındaki diyalogtur. Liderlerimiz tam 9 kez telefon görüşmesi yaptılar.
Ticareti milli paralarla yapmak için ciddi potansiyelimiz var. Türkiye'de Rus ödeme kartlarının da kullanılmasını istiyoruz.
Akkuyu Nükleer Santrali'ni kurmaya devam ediyoruz. Rus doğalgazının Türkiye'ye gelmeye devam ediyor.
Uluslararası konularda ilk odağımız Ukrayna konusuydu. Bizim ülkemizin güvenliğini tehdit eden bir takım problemler oluştu. Bu bölgeden gelen güvenlikle ilgili endişelerimiz vardı. Askeri harekatımızla ilgili bilgi verdim sayın bakana. Biz sivillere en az şekilde hasar vermeye özen gösteriyoruz. Luhansk Cumhuriyeti'ndeki Rusları korumak bizim amacımız.
Ukrayna'dan tahıl sevkiyatı yapmayı da görüştük. Batılılar bunu facia olarak göstermeye çalışıyor. Ukrayna tahılının piyasadaki payı yüzde 1'dir. Gıda krizi burdan gelmez. Duymak isteyen argümanlarımızı duyar.
Türk mevkidaşlarımızın çabaları çok kıymetlidir. Onlar tahıl ürünlerşi ve yabancı gemilerin çıkışını sağlamaya çalıştılar. Ukraynalılar bu ürünleri ve insanları adeta orada rehin tutuyorlar. Deniz kuvvetlerimiz orada insani koridorlar açıyorlar.
Ukraynalılar mayınsızlaştırma faaliyetine karşı olduklarını beyan ediyorlar. Birkaç gün önce Zelenskiy, bize gemilere karşı silah verin biz oradaki problemi çözelim dedi. Mayınsızlaştırma faaliyetlerine başlamaya hazırsa Ukrayna tarafı biz de hazırız. Türkiye askeri makamlarıyla bu konuyu görüşmekteyiz. Bu çok ufak bir problem aslında. Biz herhangi bir engel oluşturmuyoruz gemi çıkışlarına.
Suriye meselesini de ele alma fırsatı bulduk. Astana formatında sıradaki toplantımızı hazırlamaktayız. Bu toplantı Nursultan'da Temmuz ayında yapılacak.
Libya konusunu da görüştük bugün. Sayın Mevlüt Bey bazı konularda görüş ayrılıklarımız olduğunu ama her konuda dostça konuşuyoruz dedi. Görüş ayrılıklarımız olsa da karşılıklı saygı çerçevesinde hareket ediyoruz. İlişkilerimizi ileri seviyeye taşımak her iki halkın da hayrınadır. Karadeniz'deki güvenliği sağlamak açısından her iki ülkeye de önemli görevler düşüyor. Burada Montrö'yü harfiyen uygulamak zorundayız.
SORU-CEVAP
TAHIL KORİDORU VE ZELENSKIY-PUTIN GÖRÜŞMESİ
Lavrov: Daha önce de açıkladığım gibi Rus tarafı sevkiyatla ilgili üzerine düşeni yapacak. Biz her gün tahıl koridorunu açmaktayız. Bunu Türk mevkidaşlarımızla yapmaktan mutluluk duyarız.
Zelenskiy bu problemle ilgilenmek istemediğini açıkça söylüyordu. Problem bizde değil. Bugün görüştüğümüz konuları uygulamakta kararlıyız. İstanbul'da yapılacak toplantı için BM'nin dahliyeti önemli ancak samimi olmak gerekirse bu sembolik bir şey olur. Bunun çözülmesi için Ukrayna'nın limanlarını mayınlardan temizlenmesi gerekiyor.
(Putin-Zelenskiy görüşmesi) Zelenskiy görüşmek için görüşmek istiyor ve sürekli tutum değiştiriyor. Fikirlerinde değişikliğe tanık oluyoruz sürekli. Nisan ayının ortasından bu yana tutumlarını değiştirdiler. İstanbul'da bir söz verdiler, anlaştığımız konularda gereken adımları atmak için. Fakat o zamandan bu yana herhangi bir cevap alamadık. Askeri harekatımızın hedeflerini kamuoyu çok iyi biliyor ve bu hedeflere ulaşacağız.
Çavuşoğlu: Dünyadaki gıda krizinin son derece gerçek olduğunu söyleyebilirim. Ramazan ayında Sergey Latin Amerika turuna çıktı ve oradaki ülkelerin de bu konuda endişeli olduğunu gördü.
Mayınlar temizlenemeyecekse de güvenli koridor oluşturulmalı. Sizin de burada gemilerin Ukrayna'ya silah taşımayacağından emin olmanız gerekiyor. Bunların denetimini yapacak BM'nin de dahil olduğu bir mekanizmayla bazı engeller ve güvenlik endişeleri de ortadan kaldırılmış olur.
Müzakerelerle ilgili Zelenskiy'nin son dönemde masaya dönmek istediğini söylemesi nedeniyle son birkaç haftada daha olumlu bir atmosfer görüyoruz.
KIEV'DEN GELEN AÇIKLAMALAR
Lavrov: Bazen çok fazla diplomatik konuşamıyorum ama önemli olan neyi söylüyor olduğunuz. Bazı devlet başkanlarına ağır sözler kullanmaya cesaret ediyorlar. Bence centilmence ve kibarca konuşmak her zaman tercihimiz.
Çavuşoğlu: Biz Rusya veya Ukrayna'yı memnun etmek için hareket etmiyoruz. Bazı adımlardan Rusya rahatsız oluyor. Bizim yaptırımlara katılmamamız Ukrayna'yı memnun etmemiş olabilir. Doğruya doğru diyoruz, yanlışa yanlış diyoruz. Rusya eleştiren açıklamalarımız da ortada. Hangi ülke ne söylüyor diye düşünecek değiliz. Duygusal tepkiler yerine savaşı sonlandıracak adımlar atmayı doğru buluyoruz.
SURİYE'DEKİ SON DURUM
Çavuşoğlu: Anayasa komisyonunun 8. toplantısında da rejimin olumsuz yaklaşımı nedeniyle sonuç çıkmadı. Biz bu sürecin devam etmesini istiyoruz. Astana süreci sayesinde bunları konuşabiliyoruz. Diğer taraftan siyasi çözüm istemeyen bir rejim var. Bu noktada Rusya ve İran'ın rejim üzerindeki etkisini kullanması gerektiğini düşünüyoruz. Tek çözüm rejimin, ılımlı muhalefetle bir araya gelip konuşmasıdır.
Terör örgütlerinin de bu ülkeden temizlenmesi gerekiyor. Bu örgütler ABD başta olmak üzere birçok ülke tarafından destekleniyor. Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğine de bu nedenle karşı çıkıyoruz. ABD ile Ekim ayında ortak bir açıklamamız var. Hemen 5 gün sonrasında Soçi'de bir mutabakata vardık Rusya'yla. Teröristlerin temizlenmesi konusunda hem ABD'nin hem Rusya'nın tahaahütleri var, bunun gerçekleşmesini beklememiz de normal.
Lavrov: Defalarca liderler görüşmelerinde Suriye meselesi görüşüldü. Bir mutabakat zaptı imzalamıştık. İdlib'deki terör tehdidini ortadan kaldırmak için de bir mutabakat imzalamıştık. Türk dostlarımızın hassasiyetlerini dikkate alıyoruz. ABD gayrı meşru bir şekilde orada bir takımı örgütleri besliyor. Suriye meselesiyle ilgili iş birliğimize devam edeceğiz. Anayasa komisyonunun çalışmaları yavaş gitse de hükümeti temsil eden heyet daha yapıcı olmaya çalışıyor. Onları bu konuda temsil etmeye çalışıyoruz. ABD'li partnerlerimiz Esad rejimi Suriye'yi yönetirken uyguladığımız kısıtlamaları kaldırmayacağız diyor. Orada sürekli artan bir sosyo ekonomik problem var. Uluslararası toplum bu problemi sürekli ağırlaştırıyor.
