İstanbul
Dünya genelinde ekonomilerin yavaşlayacağına dair endişelerin güç kazanmasıyla emtia piyasasındaki düşüş eğilimi geçen hafta da devam etti.
Artan resesyon endişeleri, emtia fiyatlarında oynaklığı artırırken, geçen hafta Fed yetkililerinin enflasyonla mücadelenin henüz bitmediğine ilişkin vurgularının öne çıkması ve şahin açıklamaları da emtia piyasasını etkileyen önemli unsurlar arasında yer aldı.
Analistler, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ın açıklamalarındaki tonun öngörülenden daha "şahin" olması nedeniyle emtia piyasasındaki fiyatlamalarda oynaklığın arttığını belirtti.
Çin'de açıklanan veriler dünya ekonomisinin yavaşladığına yönelik endişeleri beslemeye devam ederken, Çin'in ihracatı geçen ay yüzde 6,4 azalarak beklentileri karşılamadı. Ülkede, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ekimde aylık yüzde 0,2, yıllık yüzde 2,7 gerilerken, deflasyon endişeleri yeniden ön plana çıktı.
Geçen hafta Avrupa'da açıklanan veriler de ekonomik aktiviteye ilişkin yavaşlamayı ortaya koydu.
Almanya'da sanayi üretimi eylülde aylık yüzde 1,4 gerilerken, Avro Bölgesi'nde hizmet sektörü ve bileşik Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) sırasıyla 47,8 ve 46,5 şeklinde gerçekleşerek daralmanın devam ettiğine işaret etti. Bölgede, perakende satışlar da eylülde bir önceki aya göre yüzde 0,3 düştü.
Paladyum 1.000 doların altına geriledi
Geçen hafta değerli metallerde düşüş eğilimi öne çıkarken, altının ons fiyatı yüzde 2,8, gümüşün onsu yüzde 4,2 ve platin yüzde 9,5 azaldı. Platin, 843,50 dolarla Eylül 2022’den bu yana en düşük seviyeyi test ederken, 949,80 dolarla Ağustos 2018’den bu yana en düşük seviyeyi gören paladyum ise haftayı yüzde 13,9 düşüşle tamamladı.
Paladyum fiyatları böylece 5 yılın ardından ilk defa 1.000 doların altına düştü. Analistler, paladyumun otomobillerdeki katalitik konvertör üretiminde kullanıldığını belirterek, elektrikli araçlara talebin artmasıyla içten yanmalı motorlara sahip otomobillere olan talebin düşebileceğine yönelik tahminlerin arttığını ve paladyumda talep endişelerinin öne çıktığını söyledi.
Paladyum, resesyon endişelerinden en çok etkilenen emtia araçları arasında yer aldı. Küresel çapta arz fazlası olacağına yönelik endişeler de paladyum fiyatlarının gerilemesine neden oldu.
Baz metallere bakıldığında bakır yüzde 2, alüminyum yüzde 0,4, nikel yüzde 4 değer kaybederken, kurşun yüzde 1,3, çinko yüzde 2,6 değer kazandı. Analistler, baz metallerde Çin ekonomisinden kaynaklı talep endişelerinin devam ettiğini söyledi.
Brent petrol kayıplarını 3. haftaya taşıdı
Dünya genelinde ekonomik aktiviteye ilişkin endişelerin güçlenmesi ve ABD'de artan petrol üretimiyle, geçen hafta Brent petrol yüzde 4,2, New York Ticaret Borsasında işlem gören doğalgaz ise yüzde 14,6 azalış kaydetti.
Dünyanın en büyük petrol tüketicileri ABD ve Çin'de ekonomiye ilişkin gelişmeler talebin düşeceği beklentisini güçlendiriyor.
Üretimin artması ve havaların ılıman olacağına yönelik öngörüler de doğalgaz fiyatlarını aşağı yönlü etkiledi.
Tarım grubunda sert hareketler
Geçen hafta tarım grubunda da oynaklığın arttığı dikkat çekerken, Chicago Ticaret Borsasında işlem gören buğday yüzde 0,6, pirinç yüzde 4,2 yükseldi. Öte yandan, soya fasulyesinin fiyatı yüzde 0,2 gerilerken, 4,61 dolarla Aralık 2020’den bu yana en düşük seviyeyi gören mısır ise haftayı yüzde 2,8 düşüşle tamamladı.
Petrol fiyatlarındaki düşüş ve üretimin güçlü olacağına ilişkin beklentiler mısır fiyatlarının düşmesinde etkili oldu.
Intercontinental Exchange'de işlem gören pamukta geçen hafta yatay bir seyir görülürken, kahve yüzde 1,1, şeker yüzde 1,6 değer kaybetti. Kakao ise yüzde 3,4 değer kazandı.
Pamuk geçen hafta 0,7477 dolarla 1 yılın en düşük seviyesini test etti. Kakao ise ton başına 4.035 dolarla tarihi zirveyi gördü.
Üretimin artacağına tüketimin ise düşeceğine yönelik öngörüler pamuk fiyatlarını olumsuz etkiledi. Uluslararası Pamuk Danışma Komitesi (ICAC), 2023/24 sezonunda küresel pamuk üretiminin yüzde 3 artışla 25,41 milyon tona çıkacağını, tüketimin ise yüzde 0,43 düşüşle 23,35 milyon tona düşeceğini tahmin ediyor.
Kakao fiyatları ise Batı Afrika'daki zayıf üretim görünümü nedeniyle rekor seviyeyi gördü. Kakao vadelileri ton başına 45 yıl sonra ilk kez 4 bin doların üzerini gördü, fiyatlar bu yıl yüzde 50'nin üzerinde arttı.
En büyük kakao üreticileri olan Fildişi Sahili ve Gana'da hasat, geçen sezonun gerisinde kalırken kakaoda arz endişeleri arttı, El Nino kasırgasının da kakaoda önemli üretim bölgelerini etkilemesi bekleniyor.
