Türk deri ihracatının kalbi olan İstanbul Zeytinburnu’nda son iki aydır derin bir sessizlik hakim. Hürriyet'ten Ceyhun Kuburlu'nun haberine göre; Sokaklar bomboş, dükkanlar kapalı. 300 dolarlık deri ceketlerin fiyatı 100 dolarlara kadar düştü. Rusya’da yaşanan ekonomik kriz ve uçak düşürülmesiyle baş gösteren siyasi gerginlik deri sektörünü vurdu. Zeytinburnu’nda her gün bir iş yerinin kapandığını belirten esnaf, “Rusya’dan gelen de mal gönderebilen de yok. Banka borçları ve kiraları ödemekte zorlanıyoruz” dedi.
Deri sektöründe üretimin yüzde 80 düştüğünü anlatan İstanbul Ticaret Odası Deri, Kürk ve Saraciye Meslek Komitesi Nurettin Aydın, “Rüya bitti, dükkanlar kapanıyor” dedi. İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meclis Üyesi Hüseyin Çetin ise Zeytinburnu’ndaki işyerlerinin yüzde 40’ının kapandığını, sektör genelinde ise 3 bin kişinin işsiz kaldığını söyledi.
ALACAKLAR VE MALLAR KALDI
1 yıl öncesine kadar Zeytinburnu’nda 600’den fazla deri konfeksiyoncusunun bulunduğunu anlatan bölgedeki esnaf, yaşananları şöyle özetledi:
“Her şey bir gecede yaşanmadı. Rusya’daki ekonomik kriz zaten deri ürünlerine olan ilgiyi azaltmıştı. Biz de Ruslara biraz daha uygun fiyatla ürün satıyorduk. Tam bu krizi atlatıyorduk ki uçak olayı patladı. Rusya’nın yaptırımları sonrasında işler azaldı. Artık bu ülkeye mal satmamız imkansız hale geldi. Sadece Çin üzerinden satış yapan 4-5 firma kaldı. Bulgaristan, Romanya ve Azerbaycan üzerinden mal göndermeye çalışanlar da zarara uğradı. Rusya’da alacağı olan esnaf beş kuruş alamadı. Üstelik bu ülkedeki milyonlarca dolarlık mala da el konuldu.”
ARTIK İHBAR HATTI VAR
Deri sektöründeki üretimin yüzde 80 düştüğünü anlatan İstanbul Ticaret Odası Deri, Kürk ve Saraciye Meslek Komitesi Nurettin Aydın, şu değerlendirmeyi yaptı: “Rusya ile inşa ettiğimiz 25 yıllık birikim ve işbirliği yok olmak üzere. Hiç bir ülkeyle olmayacak kadar toleranslı bir ticaret hattı kurmuştuk. İsteyen gidip Moskova’nın herhangi bir sokağında kiraladığı dükkana mallarını koyup satabiliyordu. Kimse karışmazdı ruhsat, vize, vergi, KDV, ÖTV sormazdı... Şimdi bunlar bitti. Sanki bir rüyaydı. Artık vize var, gümrükte kırmızı hat var, Türk mallarına ihbar hattı var. En çok etkilenen de deri sektörü” dedi.
TÜM SEKTÖRÜ ETKİLİYOR
Deri sektörünün hızla kan kaybettiğini anlatan İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meclis Üyesi Hüseyin Çetin, şu değerlendirmeyi yaptı: “Deri ihracatının kalbi Zeytinburnu’nda yaşananlar çok acı. Buradaki dükkanların kapanması sektörün genelinde olumsuz bir hava yaratıyor. bugün imalattan satışa kadar birçok farklı alanda deri sektöründen 3 bin kişi işsiz kaldı. Bu rakam daha da artıyor. Zeytinburnu esnafının yüzde 40’ı dükkan kapattı. Yüzde 40’ının sayılı günleri var. Geri kalan yüzde 20’lik kısım ise kendine ait mağazalarda satış yaptığı için ayakta durabiliyor.”
BOŞ DÜKKAN BULAMAZDINIZ
25 yıldır sektörde faaliyet gösteren Suat Deri ve Tekstil’in sahibi Murat Budanoğlu, önümüzdeki günlerde dükkanını kapatacağını açıkladı. Yaklaşık iki yıl önce Zeytinburnu’nda boş dükkan bulmanın mümkün olmadığını anlatan Murat Budanoğlu, “Her gün bir dükkan kapanıyor. Rusya’ya mal satan birkaç firma olduğu söyleniyor. Ancak onlar da Çin üzerinden satış yapıyor. Rusya’daki tüm bağlantılarımız bir gecede koptu. Sadece deri konfeksiyoncuları değil tüm sektör derinden etkilendi” dedi.
SOÇİ’DEKİ MAĞAZAMIZA EL KOYDULAR
Zeytinburnu’ndaki Özerdoğan markasının sahibi Kadir Erdoğan, “Rusya’daki ekonomik kriz bizi zaten etkilemişti. Ancak uçak olayından sonra işler kötüye gitti. Soçi’deki dükkanımıza el koydular. Mağazada 60 bin dolarlık malımız vardı. Başka dükkanlara satmak istedik. Ancak Türk ürünlerini satanlar için ihbar hattı kurmuşlar. Tüm ürünlerimiz ve alacaklarımız kaldı” dedi. Ürettikleri ürünlerin tasarımını Rus vatandaşların talepleri doğrultusunda hazırladıklarını anlatan Erdoğan, “Daha önce deri sektörü böyle kötü günler görmedi. Elimizdeki mallar sadece Rus halkının ihtiyacını karşılayabilir. Bu malları Avrupalı turistler almaz. Çünkü onların tercihleri başka” dedi.
DERİ CEKETLERİ 3’TE 1’İ FİYATINA SATIYOR
RUSYA’daki krizin ardından atölyesini kapattığını söyleyen Mis Deri’nin patronu Hayrettin Ehlimanoğlu, şu değerlendirmeyi yaptı: “Deri sektörünün pazarı Rusya çökünce biz de atölyemizi kapatmak zorunda kaldık. 360 kişiye iş veriyordum. Krizden sonra Ruslar mal almayı kesti. Banka borçlarımız birikti. Her gün bir haciz işlemi ile uğraşıyoruz. Mallar elimizde kaldı. Biz de zararına da olsa satabilmek için 300 dolarlık ceketleri 100 dolara satıyoruz. 1 Nisan’dan sonra Laleli’deki dükkanımızı da kapatacağız.”
Yıllar itibariyle Rusya’ya deri ihracatı
Yıl İhracat (milyon $)
-------------------------
2015 233
2014 438
2013 508
2012 462
Kaynak: Hürriyet / Ceyhun Kuburlu
