Türkiye seçim telaşındayken dünyada önemli gelişmeler oluyor. Gün geçmiyor ki, Güney Çin Denizi’ndeki gerilim hakkında yeni haberler gelmesin.
Batı ülkelerinin tersine Çin’in günden güne daha da güçlendiği hissediliyor. ABD’nin itirazlarına rağmen Altyapı Yatırımları için Asya Bankası’nı kuran Çin’in Avrupalılar’dan gördüğü destek dikkat çekiyor. Yeni İpek Yolu projesinin açıklanmasından sonra Çin açılımının daha da hızlandığı dikkat çekiyor. Pekin, IMF gibi uluslararası kurumlarda yerini sağlamlaştırıyor. Afrika kıtasında Çin parası Yuan egemenliğini ilan etmeye hazırlanıyor.
Çin’in büyüme hızı 2015 yılında yüzde 7 olmasa da yüzde 6,4 veya 6,5’e varacak gibi görünüyor. Öte yandan, ekonomide bir durgunluk eğilimi de göze çarpıyor. Ülke yönetimi ilerde çıkması olası olan sorunlarla boğuşabilmek için şimdiden önlemler alıyor. Rusya’daki olumsuz Gorbaçov deneyiminden çok etkilenen ve ülkesinin Batı tarafından yağmalanacağı endişesi taşıyan Başkan Xi Jinping , partinin devlet üzerindeki etkinliğini arttırmaktan söz ediyor ama partinin de halk arasında yüksek bir sempati katsayısı yok. Bu nedenle, bireyselliğe, tüketime ve ekonomik liberalizme belli bir yer ayrılırken partinin tartışılmasına izin verilmiyor. Batı’da bitmeyen ve sonu görünmeyen bir ekonomik kriz varken Çin’in çelişkilerle dolu bu deneyiminin nasıl sonuç vereceği bilinmiyor.
Bu ortamda, Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki askeri faaliyetleri dikkatle izleniyor. Bu denizde egemenlik sorunları var, Vietnam ve Filipinler gibi ülkeler hak iddia ediyorlar. Çin ise ilk defa bölgedeki mercan kayalıkları ve adacıklar üzerine beton döküyor, toprak yığıyor. Limanlar, küçük hava alanları ve radar istasyonları kuruyor.
İlk kez 28 Mayıs’ta Amerikalılar bu adacıklardan birinin üzerinde iki mobil ateşli silah ünitesi gördüklerini ilan ettiler. Bunun üzerine bu ülkeler ABD’den koruma talep ettiler ve Amerikan 7’inci filosu bölgede dolaşmaya başladı. Çin Silahlı Kuvvetleri de bunu bir kışkırtma olarak gördüğünü açıkladı. 1 Haziran tarihli Financial Times gazetesi başyazısında ABD ile Çin arasında er geç bir çatışma olacağı yazılmışdı. Bazı Batılı uzmanlara göre Çin, Obama’nın stratejik ihtiyat politikasına güveniyor ve onu deniyor. Başarılı olursa komşu ülkelere ‘artık ABD’ye güvenmeyin’ mesajını verecek.
Bütün bu gelişmeler bizi de yakından ilgilendiriyor. ABD askeri gücü aynı anda hem Ortadoğu’da, hem de Uzakdoğu’da etkili olamaz. Bunu bizzat ABD’li uzmanlar kaydediyor. Amerika’nın stratejisinin Ortadoğu’ya fazla el atmadan ve büyük operasyonlara girişmeden bir müddet sonra tamamen Uzakdoğu’ya yönelmek olduğu şeklinde bir saptama akla yakın. Ülke içi hesaplarında ABD desteğine güvenen içimizdeki İrlandalılar’a ve Ortadoğu’da ‘bıji Serok Obama’ stratejisi izleyen mavi Kürtlere duyurulur.
