Tüm Türkiye’nin dört gözle beklediği zirveden olumsuz sonuç çıktı. İlk resmi açıklama Başbakan Ahmet Davutoğlu’ndan geldi. Hükümetin kurulamaması ile birlikte tek bir ihtimal kaldı o da erken seçim… Bu süreçte yanıtı aranan soru ise erken seçimin maliyetinin ne kadar olabileceği… Doç.Dr. Selçuk Şirin, bir süre önce Hürriyet Dünyası’na yaptığı açıklamada erken seçimin maliyetinin 2 milyar lirayı aşacağını belirtmişti.
Hükümetin kurulamadığı yönünde haberlerin yayılması ile birlikte ilk tepki dolar ve borsa cephesinden geldi. Dolar tarihi rekor kırarak 2.82 seviyesini aştı. Borsa 77 binlere geriledi. Piyasalardaki gelişmelerin yanı sıra erken seçimin maliyetinin ne olacağı sorusu öne çıktı.
DOLAR TÜM ZAMANLARIN EN YÜKSEK SEVİYESİNİ GÖRDÜ
Kasım veya mart ayında yapılması beklenen erken seçimin ilk yükü Hazine’ye. Bu rakam 760 milyon lira olarak hesaplanıyor. New York Üniversitesi’nde Davranışbilim-İstatistik ve Araştırma Yöntemleri üzerine ders veren Doç.Dr. Selçuk Şirin erken seçimin maliyetine ilişkin geçtiğimiz 10 Temmuz’da Hürriyet Dünyası’na açıklamalarda bulundu. Şehriban Oğhan’ın sorularını yanıtlayan Şirin, erken seçimin maliyetinin 2 milyar lirayı aşacağı yönünde hesaplamalarda bulunduklarını aktardı.
Seçim harcamalarını parti harcamaları, devletin yaptığı seçim organizasyon harcamaları ve adayların yaptığı bireysel harcamalar olarak kabaca üç kalemde toplayan Şirin Hürriyet’e şunları söylemişti:
HDP İLK KEZ YARDIM ALACAK
“Siyasi Partiler Kanunu uyarınca, son milletvekili genel seçimlerine katılma hakkı tanınan ve genel barajı aşmış bulunan siyasi partilere o yılki genel bütçe gelirleri ‘(B) Cetveli’ toplamının 5 binde 2’si oranında mali yardım sağlanıyor, bu oran genel seçim olursa 3 katına çıkıyor. 2015 yılı genel bütçe beklentisi yaklaşık 447 milyar TL. Biz de hesaplamayı bunun üzerinden yaptık. Bu hesaba göre barajı geçen partiler bu yardımı oyları oranında paylaşıyorlar. (Meclis’te temsil edilmeyen yüzde 5, partilere oyları oranında dağıtıldığında) AKP bu yardımın yüzde 43’ünü (154 milyon lira), CHP yüzde 26’sını (94 milyon lira), MHP yüzde 17’sini (62 milyon lira) ve HDP’de ilk kez yüzde 14’ünü hazine yardımı olarak alacak. Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) da 400 milyon lira ek ödenek sağlanacak. YSK bütçesi seçim olmayan yıllardaki YSK bütçesinden seçim olan yılları çıkarınca tahmini olarak hesap edilebilir. 2014 de iki seçim olduğu için bu rakam 600-700 bini bulmuş. Tabii bu yaptığımız hesaplamanın tahmini olduğunu belirtelim, rakamlar seçim kararı alındığında daha doğru hesaplanacaktır.
KUR VE FAİZ OYNAKLIĞI MALİYETİ ARTIRIR
Öte yandan Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfedarasyonu tarafından yapılan bir araştırmaya göre aday adayları ve adaylar bir seçim döneminde yaklaşık 1 Milyar 350 milyon lira harcıyor. Bu kalemlerin haricinde parti örgütlerinin, devlet kurumlarının ve adayların seçim sürecine ayırdıkları zamanda diğer asli işlerinden uzak kalma maliyeti ve bu süreçte kaybolan işgücünün maliyeti ise bu hesabın dışında. Bütün bu kabarık faturanın yanında ekonomik belirsizlikten kaynaklı kur ve faizlerdeki oynaklık bu maliyetleri kat be kat arttıracak nitelikte.”
