Kibyra Antik Kenti’nde 2016 yılındaki kazı çalışmaları sırasında Agora’nın III. Teras düzlüğünün merkezinde yuvarlak planlı bir çeşme yapısı açığa çıkarıldı. Kazı çalışmalarından elde edilen bulgular, yapının kent içindeki konumu ve mimari parçaların stili çeşmenin M.S. 23 yılındaki deprem sonrasında inşa edildiğini ortaya koydu. Çeşmenin çeşitli dönemlerde yapılan ekleme ve değişikliklerle uzun bir süre kentte gösterişli bir su mimarisi olarak su ihtiyacını karşıladığı belirlendi. M.S. 23 yılı depremi sonrası kentin yeniden inşası sırasında yapılan çeşmenin ilk kullanım evresinde merkezinden su sisteminin geçtiği yuvarlak gövde ve tek havuzdan oluştuğu, M.S. II. yüzyılın son çeyreğinde ikinci bir havuz eklendiği, çatısının M.S. 417 depreminde çöktüğü ve büyük zarar gördüğü tespit edildi. Arkeolojik veriler, yapının bazı tadilatlar sonucunda yine aynı işleviyle Erken Bizans Çağı’nda da yani M.S. 7. yüzyıl sonlarına kadar kullanıldığını gösterdi.
2016 yılındaki kazılarda temel seviyesine dek yıkılmış olarak ortaya çıkarılan çeşmede Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun onayıyla Burdur Valiliği ana sponsorluğunda ve Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğü ile Türk Tarih Kurumu’nun sağladığı desteklerle 2022 yılının Ağustos ayında restorasyon çalışmaları başlatıldı. Restorasyon çalışmaları 21 Aralık’ta tamamlanarak, görkemli çeşme ayağa kaldırıldı. Yapının su giriş çıkışına yönelik bağlantıları da tamamlandı. Çeşmeye su hattının oluşturulmasına yönelik projenin ise Antalya Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu’na sunulması için çalışma başlatıldığı ve projenin kabulünün ardından bu görkemli yapının orijinal işleviyle kullanımının 2023 yılı Mayıs ayında başlatılmasının hedeflendiği bildirildi.
Geçtiğimiz günlerde çeşmenin restorasyon çalışmalarını yerinde inceleyen Burdur Valisi Ali Arslantaş, turizme büyük katkı sağlayacak bu görkemli çeşmenin hayırlı olmasını dileyerek, başta Kazı Başkanı Doç. Dr. Şükrü Özüdoğru ve emeği geçen herkese teşekkür etmişti.
