Halsizlik, kalp çarpıntısı ve fiziksel aktivite sonrasında nefes nefese kalma gibi belirtiler yaz aylarındaki aşırı sıcak havaların doğal bir sonucu gibi görünüyor olabilir. Ancak yaz aylarında da kış aylarında olduğu kadar aktif seyreden anemi (kansızlık); halsizlik, hareketlerde kısıtlanma ve uyuma isteği gibi belirtilerle varlığı hakkında ipuçları verebiliyor.
Emsey Hospital Hematoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ayşen Timurağaoğlu, konuyla ilgili görüşlerini paylaştı.
Anemi nasıl gelişir ?
Kana kırmızı rengini veren ve dokulara oksijen taşıyan alyuvarların içinde bulunan, hemoglobin adlı proteindir. Demir, bu proteinin en önemli yapı taşıdır. sağlıklı bir kişinin bir desilitre kanında yaklaşık 12-16,5 gram hemoglobin bulunur. Kabaca, hemoglobin 12 gr/dl’nin altına düştüğünde kansızlıktan söz edilebilir.
Aneminin bazı kalıtsal nedenlere bağlı olabildiği gibi, başka sebeplere bağlı olarak da gelişebileceğini belirten Prof. Dr. Ayşen Timurağaoğlu, "Dengeli ve yeterli beslenilmemesi sonucu hemoglobin ve hücre yapımı için gerekli olan maddeler yeterli oranda alınmıyorsa ya da farkına varılmadan kan kaybının artmasıyla anemi gelişebilir.
Kan kaybı demir kaybedilmesine yol açar eğer dengeli beslenmeyle kaybedilen demiri yerine koyamıyorsak demir eksikliğine bağlı anemi gelişir. Bayanlarda görülen demir eksikliği anemisinin en önemli nedeni adetlerle kan kaybıdır.
Kansızlık insan sağlığı açısından zaman içinde hayati önem taşıyan riskler oluşturabilir. Demir eksikliği dışında B12 vitamini, folik asit eksikliği, kan hücrelerinin hızla yok olması ile ve kemik iliğinin her hangi bir nedenle iyi çalışmaması aneminin diğer sebepleri arasında yer alır” dedi.
Aneminin belirtileri
Aneminin en sık görülen belirtileri halsizlik, çabuk yorulma, uyku isteği, baş dönmesi; daha ileri durumlarda ise yol yürürken, merdiven-yokuş çıkarken çarpıntı ve nefes darlığı olarak öne çıktığını belirten Prof. Dr. Ayşen Timurağaoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Anemide halsizlik, çarpıntı gibi belirtilerin yanı sıra hafıza problemleri, konsantrasyon bozuklukları, iç sıkıntısı, üşüme, saç dökülmesi ve tırnaklarda kolay kırılma, dil ve dudak kenarlarında yara gibi fiziksel etkiler de görülebilmektedir. Bunları emosyonel ve fiziksel performans bozukluğu olarak tanımlayabiliriz. Anemi nedeni ile kişinin aile ve sosyal yaşamı olumsuz etkilenir.
Anemi zaman zaman hafif belirtilerle ortaya çıksa dahi, mutlaka detaylı olarak araştırılmalı ve düzenli olarak takibi yapılmalıdır. Bu belirtiler giderilmediği takdirde ortaya daha ciddi bir tablo çıkacaktır.” Anemi tedavisi Anemi, nedenine göre tedavi edilir. Bundan dolayı öncelikle aneminin neden geliştiği araştırılmalıdır.
Demir eksikliği tedavisinde bebeklerde şurup ya da damla kullanılırken; yetişkinlerde ağızdan demir ilacı alınması sağlanır. Erişkin hasta da kan kaybı olup olmadığı araştırılmalı ve kanayan yer tespit edildiğinde tedavisi yapılmalıdır. Aksi takdirde tedaviyle düzeltseniz bile anemi kısa süre içinde tekrarlar. Hemoglobin düzeyinin normale gelmesinden sonra demir depolarının doldurulması sağlanana kadar tedavi sürdürülür.
Tedavi süresine uzman bir hekim, hastanın durumu göz önüne alarak karar verir. Bu süre yaklaşık olarak 4-6 ay arasında değişebilir. Prof. Dr. Ayşen Timurağaoğlu’nun da belirttiği gibi, anemi (kansızlık) kişinin genel sağlık durumu açısından hayati bir önem taşır.
Yaz aylarında, kış aylarındaki kadar şiddetli olmasa da üşüme, ayrıca halsizlik ve çarpıntı gibi belirtilerin kansızlık nedeniyle olabileceği unutulmamalı, mutlaka uzman bir hekime danışılmalıdır.
