İstanbul
Geçen hafta ABD Başkanı Joe Biden ile Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy'nin borç limiti krizine ilişkin görüşmeleri piyasaların odak noktasında yer alırken, varlık fiyatlarında yön arayışı hakim oldu.
Biden ile McCarthy'nin temerrüde düşmenin bir opsiyon olmadığı konusunda anlaştıklarını duyurması, piyasalarda satış baskısını yumuşatmasına karşın ABD'nin borçlarında temerrüde düşmesi halinde ödeme takviminde yaklaşık 1 aylık gecikmenin yaşanabileceğine yönelik riskler de öne çıktı.
Analistler, bu durumun ülkede ekonomik aktiviteyi olumsuz etkileyebileceği endişesiyle varlık fiyatlarını baskıladığını bildirdi.
Cuma günü McCarthy, borç limiti görüşmelerinde ilerleme kaydedildiğine işaret ederek, çalışmalara devam edileceğini söylerken, ABD'de açıklanan makroekonomik veriler Fed'in para politikasına ilişkin belirsizlikleri artırdı.
Buna göre, ABD ekonomisi, bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 1,3 ile beklentilerin üzerinde büyürken, aynı dönemde kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksindeki artış da yüzde 4,2 olarak kaydedildi.
Ülkede kişisel tüketim harcamaları, nisanda aylık yüzde 0,8 ile beklenenden fazla artarken, ABD Merkez Bankasının (Fed) enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi yıllık bazda yüzde 4,7 yükseldi.
Söz konusu verilerin ardından para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in gelecek ay yüzde 64 ihtimalle 25 baz puanlık faiz artırımına gideceği öngörülüyor.
Analistler, ABD'de enflasyonun istenilen hızda yavaşlamadığına ve ekonomik aktivitenin güçlü kaldığına dikkati çekerek, gelecek hafta açıklanacak tarım dışı istihdam verisinin piyasalarda oynaklığı daha da artırabileceğini söyledi.
Ülkede halihazırda devam eden borç limiti krizinin risk algısını beslemeye devam ettiğini aktaran analistler, buna karşın ekonomik aktivitenin yavaşlamaması nedeniyle Fed'in politika alanının daraldığını bildirdi.
Söz konusu gelişmeler emtia fiyatlarında satış baskısına neden olurken, Asya'da artan resesyon endişeleri sonrası bakırın libresi 3,53 dolarla Kasım 2022'den bu yana en düşük seviyeyi görmesinin ardından haftayı yüzde 1,5 düşüşle 3,66 dolardan tamamladı.
Altının onsu geçen hafta yüzde 1,5 değer kaybıyla 1.947 dolara inerken, Suudi Arabistan yetkililerinin petrolde satış pozisyonu açanları uyarmasının etkisiyle Brent petrol haftayı yüzde 1,9 artışla 77,2 dolardan tamamladı.
Fed üyelerinin şahin açıklamaları devam etti
ABD'de pay piyasalarında geçen hafta karışık bir seyir izlerken, Fed üyelerinin şahin açıklamaları da devam etti.
Bankanın en "şahin" üyelerinden St. Louis Fed Başkanı James Bullard, Fed'in politika faizinde bu yıl belki 50 baz puan daha artış yapmak zorunda kalabileceğini aktardı.
San Francisco Fed Başkanı Mary Daly de Fed'in, para politikası kararlarını alırken verilere bağlı kalması gerektiğini belirterek, haziran toplantısından önce birçok verinin daha açıklanacağını anımsattı.
Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller, haziran toplantısında faiz artırımına gidilip gidilmeyeceğinin gelecek üç haftalık verilere bağlı olacağını kaydetti.
ABD'de imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), mayısta aylık bazda 1,7 puan azalışla 48,5'e inerek piyasa beklentilerinin altında kalırken, yeni konut satışları nisanda aylık bazda yüzde 4,1 artışla 683 bine çıkarak beklentileri aştı.
Ülkede dayanıklı mal siparişleri de nisanda aylık bazda yüzde 1,1 artarak beklentilerin aksine yükseliş kaydetti.
Öte yandan, Fed'in yayımladığı Federal Açık Piyasa Komitesi'nin (FOMC) 2-3 Mayıs'ta düzenlenen toplantısına ilişkin tutanaklar, bazı Fed yetkililerinin daha fazla faiz artışının gerekli olabileceğini, bazılarının ise buna katılmadığını ortaya koydu.
Uluslararası Para Fonu (IMF), ABD'nin faiz oranının 2024 sonlarına kadar yüzde 5,25 ile yüzde 5,5 arasında olacağını öngördüğünü bildirdi.
Hafta içinde Kaliforniya merkezli çip üreticisi Nvidia'nın beklentileri aşan gelir tahminleri sonrasında piyasa değerinin 1 trilyon dolara yaklaşmasının Nasdaq endeksinin yükselmesinde etkili oldu.
Bu gelişmelerle, geçen hafta New York borsasında, S&P 500 yüzde 0,4, Nasdaq endeksi yüzde 2,5 yükselirken, Dow Jones endeksi yüzde 0,9 değer kaybetti.
ABD'de salı günü New York Fed tüketici güven endeksi, Dallas Fed imalat sanayi endeksi, çarşamba Fed'in yayımlayacağı Bej Kitap raporu, perşembe ADP istihdam raporu, haftalık işsizlik başvuruları, inşaat harcamaları, imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), ISM imalat sanayi PMI ve cuma tarım dışı istihdam takip edilecek. ABD'de piyasalar tatil nedeniyle pazartesi günü kapalı olacak.
Avrupa'da haftaya ECB Başkanı Lagarde'ın açıklamaları takip edilecek
Avrupa tarafında ise ECB üyeleri sözle yönlendirmelerinde "şahin" tonu kullanmaya devam ediyor. ECB üyesi Pablo Hernandez de Cos, ECB'nin faiz artışlarının henüz bitmediğini vurgulayarak, faiz oranlarının hem daha da yükselmesi hem de bir süre bu seviyelerde kalması gerektiğini ifade etti.
ECB üyesi Bostjan Vasle, ECB'nin faiz artışlarına devam etmek zorunda olduğunu ancak gelecek ay yapılacak faiz artışının bir öncekinde düşük olabileceğini dile getirirken, Klaas Knot da bankanın faiz oranlarını temmuz toplantısı da dahil olmak üzere yükseltmesi ve uzun bir süre bu seviyelerde tutması gerektiğini bildirdi.
Avrupa'da ekonomik aktivitede gözlemlenen yavaşlama risk algısının güçlenmesine sebep oluyor. Bölge genelinde imalat sanayi PMI 50 seviyesinin altındaki seyrini sürdürerek daralmaya işaret ederken, ECB'nin enflasyonla mücadele kapsamında faiz artışlarına devam edeceği beklentileri güçlü kalmaya devam ediyor.
Almanya ekonomisi, alışılmışın dışındaki yüksek enflasyon ve artan faiz oranlarının tüketici harcamalarını baskılamasının etkisiyle bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 0,3 daralarak, teknik olarak resesyona girdi.
Analistler, bölgede yavaşlayan ekonomik aktiviteye karşın enflasyon tarafında istenilen sonuçların alınamamasının ECB politika alanını daralttığını belirterek, bu durumun bölgede fiyatlamaları zorlaştırdığını ifade etti.
Geçen hafta İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 1,7, Almanya'da DAX endeksi yüzde 1,8, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 2,3 değer kaybederken, İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 0,7 yükseldi.
Avrupa'da haftaya pazartesi günü İngiltere'de piyasalar tatil nedeniyle kapalı olacak. Bölgede salı günü Avro Bölgesinde tüketici güven endeksi, çarşamba Almanya'da enflasyon ve işsizlik oranı, perşembe ECB Başkanı Christine Lagarde'ın açıklamaları, ECB toplantı tutanakları, Avro Bölgesi'nde enflasyon, işsizlik oranı, imalat sanayi PMI, Almanya'da ve İngiltere'de imalat sanayi PMI izlenecek.
Asya piyasalarında Çin ekonomisine yönelik endişeler öne çıktı
Asya'da pay piyasalarında ABD Başkanı Joe Biden'ın, Çin ile ilişkilerin çok yakın zamanda normale dönebileceğini dile getirmesine karşın ABD'deki borç krizine ilişkin belirsizlikler öne çıktı.
Çin'de ekonomik aktiviteye ilişkin endişeler güçlenmeye devam ediyor. Analistler, Çin'in yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına yönelik önlemleri kaldırmasının ardından ekonomik aktivitede görülen güçlenmenin hız kestiğini aktararak, bu durumun fiyatlamaları zorlaştırdığını ifade etti.
Çin Merkez Bankası (PBoC), bugün, 1 ve 5 yıllık kredi faiz oranını sırasıyla yüzde 3,60 ve yüzde 4,30'da sabit bıraktı.
Japonya'da çekirdek makine siparişleri aylık yüzde 3,9 azalarak beklentileri karşılayamadı. Ülkede, imalat sanayi PMI 50,8'e, hizmet sektörü PMI ise 56,3'e çıkarken, Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) mayısta yüzde 3,2 artarak beklentilerin gerisinde kaldı.
Analistler, Japonya'da ülkenin yarı iletken çip ihracatına 23 Temmuz itibarıyla sınırlama getireceğine yönelik haber akışının da takip edildiğini söyledi.
Öte yandan, Yeni Zelanda Merkez Bankası, beklentiler dahilinde politika faizini 25 baz puan artırarak yüzde 5,50 seviyesine çıkarırken, politika metninde, faiz artışlarının sonuna gelindiği mesajı verildi.
Bu gelişmelerle, haftalık bazda Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,4, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,8 değer kazanırken, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 2,2, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 3,6 değer kaybetti.
Haftaya Asya tarafında Japonya'da çarşamba sanayi üretimi, perşembe Çin'de imalat sanayi PMI verileri öne çıkacak.
Yurt içinde gözler büyüme verisine çevrildi
Yurt içinde geçen hafta BIST 100 endeksi yüzde 1,8 artışla 4.580,67 puandan kapanırken, gelecek hafta gözler çarşamba günkü büyüme verisine çevrildi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını değiştirmeyerek yüzde 8,50'de tuttu.
Dolar/TL ise haftayı yüzde 0,8 artışla 19,9730'dan tamamladı.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 4.400 ve 4.200 seviyelerinin destek, 4.600 puanın direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Gelecek hafta yurt içinde büyüme verisinin yanı sıra pazartesi ekonomik güven endeksi, salı dış ticaret dengesi, perşembe imalat sanayi PMI ve TCMB Para Politikası Kurulu toplantı özeti takip edilecek.
