Koronavirüs salgınıyla birlikte zirveye çıkan kıtlık ve enerji kriziyle bunalan yeryüzünün en yalnız ülkesi Kuzey Kore, Kim Jong-un'un babasını anıyor.
1994 yılında iktidarı ele geçirdikten sonra 2011'de kadar Kuzey Kore'yi yöneten Kim Jong Il, 17 Aralık tarihinde hayatını kaybetmişti. Kuzey Koreliler, bugün başta başkent Pyongyang olmak üzere tüm şehirlerde Kim Jong Il'in anıtları önünde saygı duruşunda bulundu.
Kim Jong-un ise, babasının ölümünün onuncu yılında 11 günlük bir yas ilan etti. Buna göre, 11 gün boyunca gülmek ve içki içmek yasak olacak, doğum günleri kutlanamayacak. Kamuya açık alanlarda mutluluk ifadeleri sergilenemeyecek ve boş zaman faaliyetlerine izin verilmeyecek.
11 günlük dönemde yakınları ölenler sesli şekilde ağlayamayacak. Yalnızca bugünü kapsayan yasak ise, marketlerin kapanacak olması.
69 yaşında kalp krizinden ölen Kim Jong Il için her yıl 10 günlük yas ilan ediliyordu, bu yıl sürenin 11 güne çıktığı göze çarpıyor.
Uluslararası haber ajansları AP ve AFP, Kuzey Korelilerin başkent Pyongyang'daki ünlü Kim Il Sung ve Kim Jong Il anıtlarının önünde eğilip saygı duruşunda bulunduğu fotoğrafları servis ediyor.
SON 10 YILIN DÖNÜM NOKTALARI
10 yıl önce Kuzey Kore'nin başına geçen Kim'in başlangıçta tecrübesiz olduğu düşünülüyordu. Kim, güçlü amcasını ve diğer potansiyel rakiplerini idam veya tasfiye ederek yönetimini pekiştirmek için acımasız istekliliğini çabucak gösterdi. Son yıllardaki ateşli nükleer ve füze denemeleri, birçok kişinin ikinci bir Kore Savaşından korkmasına neden oldu.
Kim tekrar vites değiştirdi ve dönemin ABD Başkanı Donald Trump ile, o dönem dönüm noktası olan nükleer silahsızlanma zirveleri düzenledi ancak ABD liderliğindeki yaptırımlarla nedeniyle diplomasileri çöktü.
Şimdi, pandemi ve yaptırımların derinleşen sorunlara neden olmasıyla Kim, ülkesinin sınırlarını kapattı ve zor durumdaki ekonomisini düzeltmeye çalışıyor. Kim iktidardaki ikinci 10 yılına girerken, yönetiminde şu kritik anlar göze çarptı:
8 Ocak 1984: Kim Jong Il'in oğullarının üçüncü ve en küçüğü olan Kim Jong Un doğdu. Eylül 2010: Devlet medyası, Kim Jong-un'un adının kamuoyunda ilk kez anarken dört yıldızlı bir general olduğunu söyledi.
17 Aralık 2011: Kim Jong-il 69 yaşında öldü ancak ölüm haberi iki gün boyunca kamuoyuna açıklanmadı.
19 Aralık 2011: Devlet televizyonunda öğlen özel bir yayında Kim Jong Il'in ölümü açıklandı. Kim Jong-un'un adı Ulusal Cenaze Komitesi listesinde ilk sırada yer aldı ve devlet medyası tarafından "büyük halef" olarak anılmaya başlandı.
30 Aralık 2011: Kim Jong Un, babasının ölümünden sonra kendisine verilen ilk üst düzey görev olan Kuzey'in 1,2 milyonluk ordusunun başkomutanlığına seçildi. İlerleyen aylarda, iktidardaki İşçi Partisi ve Ulusal Savunma Komisyonu gibi diğer kilit örgütlerde liderlik pozisyonlarını üstlendi.
İHRAÇ VE İDAMLAR
Temmuz 2012: Kim Jong-un'un ilk büyük tasfiyesi olarak görülen Kuzey Kore askeri lideri Ri Yong Ho, tüm üst düzey görevlerden ihraç edildi.
Aralık 2013: Kim'in güçlü amcası ve eski akıl hocası Jang Song Thaek, Kim'in yönetiminin bu türden en yüksek profilli hamlesi olarak görülen adımında, ihanet, yolsuzluk ve diğer suçlamalardan idam edildi.
Mayıs 2015: Güney Kore casus ajansı, Kim Jong-un'un silahlı kuvvetler bakanı Hyon Yong Chol'un kendisinden şikayet ettiği ve Kim'in başkanlık ettiği bir toplantıda uyuduğu için, uçaksavar silahıyla infaz edilmesini emrettiğini söyledi.
Şubat 2017: Kim Jong-un'un üvey ağabeyi Kim Jong-nam, bir Malezya havaalanında yüzüne VX sinir gazı bulaştırıldıktan sonra öldü. İki Asyalı kadın tutuklandı, ancak Güney Kore casus servisi Kuzey Kore'yi saldırının arkasında olmakla suçluyor. Kuzey ise müdahaleyi reddediyor.
DÜNYAYI SARSAN FÜZELER
Aralık 2012: Kuzey Kore, ilk başarılı uzun menzilli roket fırlatma operasyonunu gerçekleştirdiği ve yörüngeye bir uydu yerleştirdiğini duyurdu. BM, Kuzey Kore'nin bu fırlatmasını yasaklanmış bir füze teknolojisinin testi olarak görüyor.
Şubat 2013: Kuzey Kore, Kim'in yönetimi altındaki üçüncü nükleer testini ve ilk atom bombası patlamasını gerçekleştirdi.
4 Temmuz 2017: Kuzey Kore, Kim'in ABD Bağımsızlık Günü için 'hediye paketi' diye nitelendirdiği kıtalararası balistik füzenin ilk uçuş testini gerçekleştirdi. Kuzey Kore, 2017'de iki ICBM lansmanı daha gerçekleştirdi.
Ağustos 2017: Trump, Kuzey Kore'nin 'dünyanın hiç görmediği kadar ateş ve öfkeyle karşılanabileceği' konusunda uyardı. Kuzey Kore daha sonra ABD'nin Guam topraklarına doğru bir füze salvosu başlatmakla tehdit ederek yanıt verdi.
Eylül 2017: Kuzey Kore, bugüne kadarki altıncı ve en güçlü nükleer testini gerçekleştirdi.
DİPLOMASİ
Nisan 2018: Kim Jong-un, 1945 bölünmesinden bu yana rakip ülkeler arasındaki üçüncü zirvede Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in ile bir toplantı yaptı. İki lider saha sonra iki zirvede daha görüştü.
Haziran 2018: Kim Jong Un ve Trump, 1950-53 Kore Savaşı'nın sona ermesinden bu yana ABD ve Kuzey Kore liderleri arasındaki ilk zirve için Singapur'da bir araya geldi. Kim, silahsızlanma için ayrıntılı bir zaman çizelgesi veya yol haritası sunmadan, Kore Yarımadası'nın tamamen nükleer silahlardan arındırılması için çalışma sözü verdi.
Şubat 2019: Kim Jong-un, ikinci zirveleri için Vietnam'ın Hanoi kentinde Trump ile bir araya geldi. Toplantı, ABD'nin Kuzey Kore'ye yönelik yaptırımları konusundaki anlaşmazlıklar nedeniyle çöktü.
Haziran 2019: Kim Jong-un, gergin Kore sınırında Trump ile buluştu ancak hazırlıksız gerçekleşen üçüncü toplantılarında, önemli bir ilerleme sağlanmadı.
MÜCADELELER
Haziran 2020: Kuzey Kore, Güney Koreli bir sivil broşür kampanyasına öfkesini göstererek kendi topraklarındaki boş bir irtibat bürosunu yok etti. 2018'de Washington ve Seul ile nükleer diplomasiye başladığından beri, bu Pyongyang'ın en kışkırtıcı eylemi oldu.
Ocak 2021: Kim Jong-un, beş yıl sonra düzenlenen ilk İşçi Partisi kongresinde Kuzey'in ekonomik kalkınma planlarının başarısız olduğunu kabul etti. Ama aynı zamanda nükleer cephaneliğini genişletmekle ve 'ABD düşmanlığı'nı protesto etmek için daha sofistike silahlar geliştirmekle tehdit etti.
Nisan 2021: Kim Jong-un, pandemi, kalıcı yaptırımlar ve doğal afetler nedeniyle ülkesinin 'şimdiye kadarki en kötü durumla' karşı karşıya olduğunu söyledi.
Ekim 2021: Kim Jong-un, ABD anavatanına ulaşabilen uzun menzilli füzeleri içeren nadir bir silah sergisi sırasında “yenilmez” bir ordu kurma sözü verdi.
