Göç yolları üzerinde bulunan Türkiye, her yıl milyonlarca leyleğe kapılarını açarken, ne yazık ki pek çok leyleğin de ölümüne şahitlik ediyor. Günümüzde ciddi bir mesele haline gelen insan kaynaklı leylek ölümleri, doğaseverleri ve araştırmacıları isyan ettiriyor. Hayvanseverlerin talebi ise özellikle göç yolları üzerindeki elektrik ve yüksek gerilim hatlarını yer altına alınması ya da kabloların izole edilmesi oldu.
Geçtiğimiz aylarda Macaristan’da halkalanan Garam leylek gündemde geniş yer bulurken, uydu vericisi takılmış olan Garam adlı leylek, 10 bin kilometreden fazla yol yaptıktan sonra Sakarya Taşkısığı Mahallesi civarında elektrik hattına çarparak telef oldu. 14 ülke gezen leyleğin ölümü ne yazık ki Türkiye’de elektrik hatlarından olmuş oldu.
Bu kötü habere önceki gün bir yenisi daha eklendi. Bu kez doğa araştırmacı Halim Diker tarafından Edirne’de bulunan ve yine Macaristan’da halkalandığı anlaşılan leyleğin bu defa araba çarpması sonucu telef olduğunu belirlendi. Bu olayın ardından bir kötü haber de Adana’dan geldi. Samsun’da bu yıl halkalanan 8 leylekten ikisinin Adana’da elektrik tellerine çarparak telef olduğu belirlendi. Uzmanlar, bunların halkalama ve vericilerle izlemeye alınan kuşlardan sadece birkaç tanesi olduğunu, bu sayının görünmeyen tarafının çok daha fazla olduğunu ifade etti.
Yurt içinde ve diğer leyleklerin bulunduğu ülkelerde leyleklerin birinci ölüm sebeplerinin elektrik hatları olduğunu ifade eden araştırmacılar, bazı zamanlarda aynı hattın altında yüzlerce leyleğin elektrik çarpması sonucu telef olduğunu kaydetti.
Kuş bilimci Kiraz Yavuz, “Bu leylek ve diğer göçmen kuş ölümlerinin azaltılması için yapılabilecek en önemli adım, göç yolu üzerindeki elektrik hatlarının yer altına alınmasıdır. Böyle bir proje hayata geçtiği takdirde Türkiye leylekler için tehlikeli bir geçiş bölgesi olmaktan çıkacaktır. Mesela İstanbul Büyükçekmece civarı binlerce leyleğin önemli toplanma alanı. Adana tarafında Amanosları geçmeden önce Çukurova’da yine leyleklerin önemli toplanma alanları mevcut. Bu tespit edilen yerlerde yüksek gerilimlerin yer altına alınması veya en azından elektrik tellerinin izole hale getirilmesi gerekiyor. Bu yıl Samsun’da bizzat taktığım uydu vericili leyleklerden ikisi, daha araştırmamızın başında Türkiye’den çıkamadan telef oldu. Bu gerçekten üzücü bir durum. Yetkililerin artık buna karşı tedbir alması gerekiyor’ dedi.
Avrupa leylek köylerinden olan Eskikaraağaç Leylek köyüne ev sahipliği yapan Bursa’da önceki yıllarda toplanma bölgesindeki göçmen leyleklerin güvenli kalkışları için elektrikler kesilmiş ve yüzlerce leylek aynı anda sabahın erken saatlerinde hiç zayiat vermeden göçlerine devam etmişti. (İHA)
