Kalp kapak hastalıkları, çoğu zaman hastaneye başvurmayı gerektirmeyecek gibi görünen bazı belirtilerle kendini gösteriyor. Halsizlik, çabuk yorulma ve bitkinlik gibi durumlar, genelde ‘kan değerlerindeki eksiklikler nedeniyle’ diye düşündürse de bu belirtiler kalp kapak hastalıklarının da habercisi olabiliyor. Kalp kapak hastalıklarının geç teşhis edilmesi ise tedaviyi zorlaştıracağı gibi ilerleyen durumlarda hayati risk de oluşturabiliyor.
Kalp ve Damar Cerrahı Prof. Dr. Cengiz Köksal, “Günlük hayatınızda yol yürümek, yokuş veya merdiven çıkmak gibi rutin durumlarda nefesiniz yetmiyor, tıkanıyor ve sık sık dinlenme ihtiyacı duyuyorsanız, mitral kapak hastası olabilirsiniz. Ayrıca hareket ederken oluşan çarpıntı da mitral kapak hastalığının bir diğer belirtisidir ve bu gibi durumlarda kişinin mutlaka kalp kapak hastalığı yönünden değerlendirilmesi gerekir” dedi.
“40 yaş merdiven testi”yle kişilerin kendi kendilerini değerlendirebileceğini belirten Köksal, “40 yaşlarında bir kişi normal tempoda 3-4 kat merdiven çıkabilir, yaşıtları ile aynı şekilde efor sarf eder ve bunu yaparken nefesi kesildiği için durmak zorunda kalmaz. Eğer 40’lı yaşlardaysanız ve 3-4 kat merdiven çıkarken veya efor sarf ederken yaşıtlarınızdan daha erken durmak zorunda kalıyor, nefesiniz daralıyor ve çarpıntınız oluyorsa, kalp kapağınızda problem olma ihtimali yüksektir” diye konuştu.
Kapakta hasar varsa akciğer de zarar görüyor
Mitral kapağın akciğerlerden gelen temiz kanı kalbe taşıması ve sonrasında, mitral kapaktan geçip gelen temiz kanı vücuda pompalaması görevini, mitral kapakta kaçak olması durumunda yerine getiremediğine işaret eden Köksal, şu bilgileri verdi: “Kalp yeterince temiz kanı vücuda pompalayamaz ve kan, akciğerlerde birikir. Kan vücuda yeterince pompalanamayınca insan kendini halsiz, yorgun, bitkin hisseder ve çabuk yorulur. Ayrıca pompalanamayan kanın akciğerlerde toplanması ile akciğerlerde su toplanır ve kişi hareket etmekle nefes darlığı hisseder, tıkanır. Kişi; özellikle merdiven veya yokuş çıkarken sık sık dinlenmek zorunda kalır. Mitral kapakta sorun tespit edilmesi halinde, sürekli doktor takibinde olunmalıdır. Her mitral kapak hastası ameliyat edilmez. Hastalık, yılda bir kez doktor kontrolü ve ilaç tedavisi ile kontrol altında da tutulabilir. Ameliyata gerek duyulması halinde ise farklı ameliyat teknikleri değerlendirilebilir. Bunlar içinde en çok tercih edilen ‘kapalı yöntemle mitral kapak tamiri’ hastaya uzun vadede yaşam konforu sağlar”.
Mitral kapağında kaçak veya kan sızdırması olan hastaların, özellikle az tuzlu beslenme konusunda dikkatli olunması gerekiyor. Prof. Dr. Köksal, beslenmenin hastalığa etkilerini ise şu sözlerle açıkladı: “Sadece az tuzlu yemek veya tamamen tuzu kesmek de yeterli olmayabilir. İçinde tuz olan yiyecekleri de az yemeli veya hiç tüketmemek gerekebilir. Bu gıdalar arasında soda, maden suyu, gazlı içecekler, turşu, kuru yemiş vb yer alır. Ayrıca mitral kapağında kaçak olan hasta, zayıf olmalı ve her zaman masadan çok aşırı yemeden, tam doygunluk olmadan kalkmalıdır. Sık aralarla az yemelidir. Kalbe dost olan sporlardan, günde 3-4 kilometre tempolu yürüyüş de son derece faydalıdır”.
