Kayseri Büyükşehir Belediyesi Mili Mücadele Müzesi, Türk Kurtuluş Mücadelesini anlatan ve ilk baskılardan biri olan Nutuk Kitabı, propaganda kartları, Lozan Barış Antlaşmasını anlatan Paris Ulusal Matbaası tarafından basılan kitap ve eki, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e ait yeni fotoğrafları ve Gazi Mustafa Kemal tarafından bizzat imzalanmış Osmanlıca İstiklal Savaşı Madalya Beratı ve İstiklal madalyasına ev sahipliği yapıyor.
Milli Mücadele döneminin en önemli evraklarından bir tanesi propaganda kartları, Türk Kurtuluş Mücadelesini anlatan ve ana kaynak olan Nutuk, Lozan Barış Antlaşmasını anlatan Paris Ulusal Matbaası tarafından basılan kitap ve eki ile Latin Alfabesine geçiş döneminde Kayseri’ye gelen Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e ait yeni fotoğraflar da müzede sergileniyor. Kayseri Büyükşehir Belediyesi Müzeler ve Tarihi Yapılar Yönetim Şube Müdürü Fehmi Gündüz, yaptığı açıklamada, Milli Mücadele döneminin en önemli evraklarından bir tanesi Propaganda ve Mefkûre Kartları’nın müzede sergilendiğini dile getirerek, kartların o döneme ait önemini şöyle anlattı;
“Propaganda kartları döneme ait bizim insanımızın ne düşündüğünü veya o dönemin siyasi, sosyal ve savaş dönemlerini anlatan önemli kartlardır. Bu kartlar Milli Mücadele’nin nasıl kazanıldığını gösteren ve vatanın kurtulmasında ne gibi görsel ve yazılı materyaller olduğunu anlatan çok önemli belgelerdir. Kartpostallar özellikle 18.yy’da kullanılan iletişim aracı ve o tarihlerde Almanya ve Osmanlı ilişkileri çok iyi. 1890 yılında Almanya’da 300 milyon kartpostalın basıldığını ve özellikle önemli günlerde tebrik kartı olarak kullanıldığını bilmekteyiz. Bu rakam 1913’te yani 23 yıl sonra Almanya’da 1,8 milyara ulaştığını görüyoruz. Kartpostalların daha sonra ülkelerin menfaatlerine yönelik kullanıldığını da görüyoruz. Propaganda kartları ve afişleri sayesinde 1. Dünya Muhaberesi başladığında özellikle Birleşik Krallık günümüzde İngiltere dediğimiz devletin sömürgelerinde bu faaliyeti çok iyi gerçekleştirdiğini görüyoruz.”
Gündüz, Türk Kurtuluş Mücadelesini anlatan ve ana kaynak olan Milli Mücadele Müzesi’nde sergilenen ve ilk baskılardan biri olan Nutuk Kitabı’nın Kayseri Büyükşehir Belediyesi Milli Mücadele Müzesi’nde sergilendiğini de ifade ederek, “Günümüze kadar binlerce Nutuk Kitabı basılmıştır ama en önemlisi ilk baskısıdır. 1927 yılında orijinal kalıpları Viyana’da alınmış ve İstanbul Devlet Matbaası’nda bastırılmış bin adet Nutuk’tan bahsediyoruz. Şimdi Kayseri’de Milli Mücadele Müzesi’nde sergilenmekte bu Nutuk” diye konuştu. 3 bölümden oluşan Nutuk’ta 19 Mayıs 1919’dan 1927’ye kadar olan dönemin anlatıldığını, ilk dönemi savaş dönemi, ikinci dönemi Cumhuriyet Dönemi ve sonrası olarak geçtiğini belirten Gündüz, Nutuk’un 1927 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Mustafa Kemal Atatürk’ün hiç kesintisiz okumuş olduğu metinlerden oluştuğunu, bunun yanında 10 adet haritadan oluşan Nutuk ekleri olduğunu, ilk baskısının çok kaliteli bir kâğıt üzerine basıldığını ve ilk baskısında Mustafa Kemal Atatürk’ün fotoğrafı ve imzası bulunduğunu anlattı. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal tarafından bizzat imzalanmış Osmanlıca İstiklal Savaşı Madalya Beratı ve İstiklal madalyasından bir tanesinin de müzede ziyaretçilerini beklediğine vurgu yapan Müze Müdürü Gündüz, “30 Ağustos 1922 tarihinde büyük taarruzumuzla birlikte düşman askerlerin tamamı yurttan atılmıştı ve 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanı ile birlikte artık yeni ülkede kurulmuş oldu. Bu tarihten sonra Milli Mücadelede Büyük Kahramanlık gösteren Mehmetçiklerimize İstiklal Madalyası ve Beratlar verildi. Bunların en önemlilerinden bir tanesi Mustafa Kemal Atatürk imzalı olan İstiklal Madalyaları ve beratlarıydı. Onlardan bir tanesi de şu an Milli Mücadele Müzemizde sergileniyor” şeklinde konuştu. Gündüz, Lozan Konferansı 24 Temmuz 1923 Tarihli Mektuplar ve Anlaşmalar Kitapçığı ile ekinin de Büyükşehir Belediyesi Milli Mücadele Müzesi’nde olduğunu ifade ederek, o dönem ile ilgili şunları söyledi:
“İsviçre’nin Lozan kentinde bir anlaşma yapılıyor. Bu anlaşma neticesinde biz artık tüm dünya tarafından tanınan bir devlet haline geliyoruz. Bununla alakalı en önemli belge, bu anlaşmanın yapıldığı yere istinaden zaten Lozan Barış Antlaşması olarak geçiyordu, buna ait Paris Ulusal Matbaası tarafından basılan kitap ve eki. 30 Ekim 1918 tarihi, Birinci Dünya Harbi’nden Osmanlı’nın yenik olarak ayrıldığının önemli bir belgesi aslında. Bu tarihten sonra ilk işgallerin Anadolu’da başladığını biliyoruz. İlk işgaller başladıktan sonra Türk kurtuluş mücadelesi 19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a çıkışı ile başlıyor. Havza, Amasya, Erzurum ve Sivas kongreleri sonrasında Mustafa Kemal Atatürk’ün Ankara’ya gitmesi ve Büyük Taarruzu gerçekleştirmemizle birlikte savaş artık bitiyor. Bizim için önemli olan burada şu, kurtardığımız vatan için yeni bir anlaşma yapmamız gerekiyor. Tam bağımsız bir ülke olduğumuzu göstermemiz açısından bu çok önemli. 24 Temmuz 1923 tarihinde İsviçre’nin Lozan kentinde bir anlaşma yapılıyor. Bu anlaşma neticesinde biz artık tüm dünya tarafından tanınan bir devlet haline geliyoruz. Bununla alakalı en önemli belge, bu anlaşmanın yapıldığı yere istinaden zaten Lozan Barış Antlaşması olarak geçiyordu, buna ait Paris Ulusal Matbaası tarafından basılan kitap ve eki. Bu kitap şuanda orijinal hali ile basıldığı tarih olan 24 Temmuz 1923 tarihli bir kitap, bu kitabı görmek isteyenler, Türk bağımsızlığına şahit olmak isteyenleri müzemizdeki eseri görmeye davet ediyoruz.”
Latin Alfabesine geçiş döneminde Kayseri’ye gelen Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e ait yeni fotoğraflarında müze de sergilendiğine işaret eden Gündüz, “Gazi Mustafa Kemal, 21 Aralık 1919 Heyeti Temsiliye olarak geldiği tarihten itibaren 4 defa daha Kayseri’ye geldiğini biliyoruz. 20 Eylül 1928 yılında İsmet İnönü ile birlikte Kayseri’ye geldiklerinde Saat Kulesi önünde bir kara tahta kurduruluyor. Kara tahta üzerine yeni Latin Alfabesi ile ilk denemeler gerçekleşiyor. Bu denemelerin en önemli şahitleri günümüze gelen fotoğraflardır. Seyahatim yazılı bir görsel internette çok fazla rastlayacağımız bir görsel ama biz müzeye iki fotoğraf daha kazandırdık. Sergilenen bu görseller o güne ait görsellerdir. Müze severler buraya geldiklerinde Mustafa Kemal Atatürk’ün o günlere ait fotoğraflarını görebilirler” ifadelerini kullandı.
