Zorunlu Nüfus Mübadelesi Sözleşmesi ile vatanlarını terk etmek zorunda kalan ve tüm geçmişlerini bir valize sığdırıp yola çıkan mübadiller, mübadelenin 100. yılında unutulmadı.
Mudanya Belediyesi, Lozan Mübadilleri Vakfı Mudanya Temsilciliği ile birlikte düzenlediği etkinliklerde mübadil torunlarını Mudanya’da buluşturdu. Anma etkinlikleri çerçevesinde göç yollarında yaşamını yitirenler anısına denize karanfil bırakıldı.
Mudanyalılar daha sonra Uğur Mumcu Kültür Merkezi’nde Prof. Dr. Barış Özdal ve Prof. Dr. Kemal Arı’nın katılımıyla Bilinmeyen Yönleriyle Türk- Yunan Nüfus Mübadelesi ve Mübadilleri konulu söyleşide buluşuldu. Mudanya Konseyi Tiyatro Topluluğu’nun Bursa Lozan Mübadilleri Kültür ve Dayanışma Derneği, Lozan Mübadilleri Vakfı Mudanya Temsilciliği, Mudanya Lozan Mübadilleri Derneği ve Mudanya Giritliler ve Yanyalılar Kültür ve Dayanışma Derneği’nin destekleriyle hazırladığı Mübadil Öyküleri adlı tiyatro gösterisi de izleyicileri duygulandırdı. Mudanya Belediye Başkanı Hayri Türkyılmaz, 100 yıl önce, 30 Ocak 1923 tarihinde gerçekleşen mübadele, doğdukları topraklardan ayrılmak zorunda kalan her iki ülkeden yaklaşık iki milyon insanda acı, gözyaşı ve yüreklerde sızı bıraktı. Böylece Anadolu’nun ve Yunanistan’ın her köşesinden insan, evlerini, bağlarını, bahçelerini, mabetlerini, atalarının mezarlarını bırakıp, yükte hafif pahada ağır eşyalarını ellerine alarak yollara döküldü. Çok zor şartlar altında kendilerine tayin edilen mıntıkaya göçtüler. Hiç bilmedikleri bir yerde yepyeni bir hayat kurmaya çalıştılar. Bu büyük millet, kendi soydaşlarına, kardeşlerine gönül açtı, ekmeğini paylaştı. Biz bu ülkeyi beraber inşa ettik, beraberce, kardeşlikle yaşıyoruz. Mübadil kültürünün ilçemizde yaşatılması ve gelecek nesillere aktarılmasıyla ilgili çalışmalarımız sürecek ifadelerini kullandı.
