Narsistik kişilik bozukluğu bulunan kişiler, başkasının düşüncelerine ve isteklerine ilgisiz kalan kişilerdir. Kendini beğenmiş, başkalarının yaşattıklarına ve yaşadıklarına duyarsız kalan, sürekli olarak kendini ön plana çıkarmak isteyen kişiler narsistik olarak adlandırılır. Bu kişiler kendilerini başkalarının yerine koymaz, başkalarını anlamazlar.
Narsistik kişilik bozukluğu tanı özellikleri nedir?
Narsist kişiler, kendileriyle meşgul gibi görünseler de kendilerini değersiz, hissetme eğilimi içindedirler. Başkalarının eleştirilerine gelemezler. Karşısındakileri kendi istekleri ve amaçları için kullanmayı severler. Güç ve sevgide doyumsuz, kendilerini eşi bulunmaz biri olarak görme özellikleri vardır. Kimseyle empati kuramazlar. Karşısındakilerden onay ve ilgi beklerler. Beklentileri karşılanmadığında benlik saygıları sarsılır, kırgınlık ve çökkünlük yaşarlar. Kendilerine ilgi göstermeyen, saygı duymayan herkesi küçümserler.
Bu kişilik bozukluğu, antisosyal, Borderline ve histrionik kişilik bozuklukları ile birlikte görüldüğünden, teşhisi oldukça zordur. Bu kişiler yaşları ilerledikçe, güzellikleri ve güçleri kayboldukça oldukça zorlanırlar. Olumsuzluklar karşısında öfkelenir, intikam duygusu beslerler. Yaşamlarına yapılan eleştirilerde umursamaz hal alırlar. Yapılan eleştirileri değersiz görürler.
Kişinin narsist olup olmadığı nasıl anlaşılır?
Aşağıdaki kriterlerin beş tanesinin ya da daha fazlasının bir arada olması halinde kişiye narsistik bozukluk tanısı konulabilir.
-Başkalarını kendi çıkarları için kullanan kişiler
-Başka insanların duygularını anlamada isteksiz kalan, empati yapamayan kişiler
-Başkalarını kıskanan ya da başkalarının onu kıskandığını düşünen insanlar
-Kendini beğenmiş ve küstah kişiler
-Kendisinin çok önemli olduğunu düşünen kişiler
-Sürekli olarak sınırsız güzellik, zeka, güç veya kusursuz sevgi üzerine kafa yoran kişiler
-Her zaman beğenilmek isteyen kişiler
-Kendinin eşi bulunmaz biri olduğunu düşünen kişiler
-Kendinin kayırılacak biri olduğunu düşünen ve hak kazandığını zanneden kişiler
Narsist kişilik bozukluğunun tedavisi nasıldır?
Psikoterapi desteği almak narsisler için küçümsenecek bir durumdur; çünkü kendileri mükemmel insanlardır ve hata yapmazlar. Tedaviye gelirken kendilerine olan müthiş özgüveni yeniden kazanmak, başkalarını tekrar etkilemeyi becerebilmek ve benmerkezci tutumlarını yayabilmek için destek bulmaya gelirler. Başvurdukları doktorların da kendilerini övmesini, takdir etmesini ve şımartmasını isterler. Böyle olmazsa terapiyi bırakabilirler. Bu yüzden narsisist olduğu bilinen bir hastanın, terapiye bağlanması için başlangıç aşamasında beklentilerini belirli bir seviyede karşılamak önemlidir.
Psikoterapide hastanın diğerlerine bakış açısını değiştirmek, empati geliştirmesini sağlamak, tedavi sürecinden sonra da bu becerilerini sergileyebilmek temel amaç olmalıdır.
