Bazı kelimelerde güncellemeye giden Türk Dil Kurumu’nun (TDK) ’Çiğ börek’ yazılışını’Çi börek’ olarak değiştirilmesini değerlendiren Eskişehirli esnaf ve vatandaşlar, değişiklik kararının isabetli olduğunu ifade etti.
TDK, Türkçede 18 kelimenin yazımında değişikliğe gitti. Yazımı değişen kelimelerin arasında Eskişehir’in yaygın lezzetlerinden olan Çi börek de bulunuyor. Yapılan yeni değişiklikle birlikte bu lezzet Çiğ börek artık Çi börek olarak kullanılacak. TDK’nın bu son güncellemesin ardından Eskişehirli Çi börek esnafı hazırlıklar yapmaya başladı. Çi börekçiler TDK’nın kelime güncellemesini olumlu karşılarken, işletmelerinin tabelalarını da son değişikliğe göre ayarlayacaklarını söyledi. Bazı vatandaşlar da güzel börek manasına gelen çi börek kelimesindeki güncellemenin yerinde bir karar olduğunu ifade ederek günlük hayatta fazla kullanılan diğer kelimelerde de düzenlemeler yapılabileceği şeklinde görüş belirtti. “Doğru olan yazılış çi börek”
35 yıllık çi börek ustası Necati Aslan, TDK’nın değişiklik kararını doğru bulduğunu belirterek, “Önceden halk dilindeki yazılımı çiğ kelimesinden esinlenerek çiğ börek olarak koyulmuş. Yıllarca öyle devam etmiş. Daha sonra Türk Dil Kurumu, yumuşak G’yi koymadan onun yerine çi börek kullanıldı. Çi börek lezzetli börek anlamına geliyor. Doğru olan yazılış çi börek. Yumuşak g’siz çi börek. Çi, ayrı bir kelime. Tabeladaki yazıyı da ileride düzelteceğiz. Eskiden beri halk çi börek olarak algılıyordu. Günümüzde de artık kelimeler TDK’ya göre ayarlandığı için çi börek kullanılmaya başlandı. Doğru olan da bu” diye konuştu. “Kısa yoldan çi börek demek daha iyi”
Bir başka çi börek ustası Hasım Kara ise böreğin Tatarca’daki asıl adının farklı olduğunu savunarak, “Esasında böreğin ismi ne çiğ börek ne çi börek. Tatarca’da böreğin esas ismi şığ börek. İyi börek, güzel börek anlamı. Nasıl yazın derlerse öyle yazılır. Bizim için sorun olmaz. Ben Eskişehirli değilim, buraya geldiğimde öğrendiğim çi börek diyordu herkes. Ama sordum öğrendim aslı şığ börek. Müşterilerden soran olursa şığ börek diyorum. Kısa yoldan çi börek demek daha iyi. Her yerde çiğbörek diye geçiyordu. Ne yazarsak yazalım, gelenler ‘çi börek yemeye geldik’ diyorlar” dedi. “Çi börek olarak söylemek daha hızlı ve kolay”
Vatandaşlardan İbrahim Şener de çi börek kelimesindeki gelişmenin hızlı ve kolay söylenmesi açısından faydalı olduğunu dile getirdi. Bu değişikliklerin kelimelerdeki karışıklığı ortadan kaldıracağını düşünen Şener, “Yumuşak g’nin kaldırılması dilimizin sadeleştirilmesi, kelimelerin daha kolay söylenmesi bakımından aslında faydalı bir gelişme olmuş. Çi börek olarak söyleme şekli de daha hızlı ve kolay. TDK’nın bu yaptığı çok isabetli bir karar olmuş. Kelimenin hem kısaltıldı hem de aslına dönmüş oldu. Bu kurallar aslında olması gerektiği gibi standartlaştırılıyor. Karışıklığı engellemek açısından standartlaştırılması bence mantıklı. Tabelalardaki değişiklikler de bu kelimenin halka yansıması ve daha kolay söylenmesi açısından faydalı olacak. Bir kelimenin farklı şekillerde söylenmesindense ortak bir kelime üzerinden herkesin aynı şekilde o kelimeyi kullanması hem Eskişehir için faydalı hem de kafa karışıklığını ortadan kaldırıyor. Bu şekildeki çalışmalar sadece çi börek’te değil günlük olarak fazla kullanılan kelimelerde de olması gerekiyor. Çünkü dilimizde çok fazla kullanılan yabancı kelimeler var. Dilimizin hem bozulmaması hem sadeliğini koruması açısından bunun TDK tarafından yaygınlaştırılması gerekiyor” dedi. Çi börek nedir ve nasıl yapılır?
Aslı Tatarlara dayanan Eskişehir’e göç eden Kırım Tatarlarına özgü lezzetlerden olan Çi börek, güzel ve iyi börek anlamına geliyor. Un, tuz, su ve kıymanın karışımıyla yapılan çi börek için önce orta büyüklükte bir hamur açılıyor. Bu hamurun içine kıymalı harç ile doldurulup kapatılıyor. Daha sonra içi dolu hamurlar yarım ay şeklinde kesilerek kızgın yağlı kazana atılıyor. Birkaç dakika yağın içinde kızartıldıktan sonra tabaklara servis ediliyor. Çi börek ustaları böreği kazandan çıkartıldıktan sonra tazeliğinin bozulmaması adına sıcak bir şekilde yenmesini tavsiye ediyor.
