Piyasalarda çalkantı sürüyor. Dolar tarihi zirvesine çıkarken borsa düşüyor. Böyle bir ortamda paranın patronu" Merkez Bankası'nın ne gibi önlemler alabileceği ekonomi çevrelerinde tartışılmaya başlandı. Reuters da bu konuyla ilgili bugün bir analiz yayınladı. Analizde şu ifadelere yer verildi:
"Siyasi belirsizliğin sürmesi, erken seçim sonucunun mevcut siyasi tabloyu değiştirmeyebileceği endişelerinin yanı sıra artan güvenlik kaygılarıyla liranın dolar karşısında rekor düşük seviyeleri görmesi akıllara Ocak 2014'ü getirirken, faiz adımlarını ABD Merkez Bankası'na endeksleyen Merkez Bankası Fed'i beklemeden sert faiz artırımına gitmek zorunda kalabilir. Dolar karşısındaki değer kaybı bugün yüzde 2'yi aşan TL, diğer gelişmekte olan ülke para birimleri arasında açık ara en kötü performansı gösterirken, kurun 3 TL'yi görmesiyle TL'nin yılbaşından bu yana dolar karşısında değer kaybı ise yüzde 22'ye ulaştı. TL gelişmekte olan piyasalar içinde de Brezilya realinin ardından en çok değer kaybeden para birimi. TCMB'nin 18 Ağustos'taki PPK toplantısı sonucunda kısa vadeli faizleri değiştirmemesi küresel para politikalarındaki normalleşme sürecine paralel olarak kendi para politikasında sadeleşmeye gitmek üzere bir yol haritası açıklaması piyasadaki tedirginliği gidermedi. Öte yandan, TCMB'nin dünkü ekonomistler toplantısında öncelikle ortalama fonlama maliyetini artıracağını ve haftalık repo faizindeki artışın Fed'in faiz artırımlarına bağlı olarak başlayacağını söylemesi TCMB'nin piyasanın gerisinde kaldığı algısının pekişmesine neden oldu. Nomura CEEMEA Kredi Stratejileri Direktörü Timothy Ash, "Merkez Bankası yine 'gözüne ışık tutulmuş tavşan' modunda ve 2014 başındaki durumun benzeri tekrarlanıyor. Merkez Bankası o zaman almış olması gereken dersi almamış görünüyor ve yine piyasanın gerisinde kalarak daha sonra daha agresif adım atmak zorunda kalmaya doğru ilerliyor" dedi.
FAİZİ YÜZDE 4.5'TEN 10'A ÇIKARMIŞTI
Merkez Bankası geçen yılın Ocak ayında kurdaki sert yükselişe ilk olarak günlük döviz satım ihaleleri ile müdahale etmeye çalışmış, tansiyonu düşüremeyince iki yıl aradan sonra ilk defa piyasaya yaklaşık 3.2 milyar dolar döviz satarak müdahale etmişti. TL'nin dolar karşısında sert değer kaybını bu şekilde de durduramayan TCMB, 29 Ocak 2014'te olağanüstü PPK toplantısı ile faizde sert artışa giderek, TCMB haftalık repo faizini yüzde 4.5'ten yüzde 10'a çıkarmıştı. Istanbul Analytics Ekonomisti Atilla Yeşilada, mevcut koşullarda TCMB'nin Fed'in 17 Eylül'deki faiz kararı açıklamasına kadar bekleyemeyeceğini belirterek, "TCMB koridoru terk etmeyeceğini bir kez daha ilan ederken, kısa vadede kurda baskılarla efektif fonlama faizini yükselterek mücadele edeceğini ekledi. Fakat bizce yolunu kaybetmiş durumda. Ocak 2014 benzeri bir kriz içine girdiğimizi takdir edemiyor. Belki de ediyor, ama AKP'den korktuğu için itiraf edemiyor" dedi ve ekledi: "Bizce TCMB Eylül'e kadar dayanamaz. Acıya dayanma eşiği dolar/TL'nin 3.00 çizgisini aştığı gün olabilir ve ardından, bir gece ansızın şok faiz artırımı gelebilir."
"MÜKEMMEL FIRTINA İÇİNDE KENDİMİZİ BULABİLİRİZ"
TEB Yatırım Stratejisti Işık Ökte, dün açıklanan Fed tutanaklarının Eylül'de faiz artırımı olasılığını aşağı çeken tavırda olduğunu söyleyerek, "Normalde bunun TL varlıklarda etkisinin pozitif olmasını bekleriz. Ancak tam tersi oldu. Neden? Çünkü Merkez Bankamız Fed'in faiz artırımına kadar faiz artırmayacağını söyledi ve jeopolitik gelişmeler, PKK terörizmi ve siyasi belirsizliklerle çalkalanan piyasada hala rahat bir konumda olduğunu gösteren açıklamalar yaptı. İşte bu nedenlerle, Fed faiz artırımlarının Eylül değil Aralık'a sarkabileceği fiyatlamasının TL'ye daha çok satış getirdiğini düşünüyorum" dedi ve şöyle devam etti: "Merkez Bankası'nın sadece likidite sıkıştırmasıyla bekleyebileceği bir piyasada değiliz. Türkiye'nin risk primi bu sabah 284 baz puana yükseliyor. Haziran sonu 225 baz puandaydık. 2011-2014 dönemindeki güllük gülistanlık piyasa koşulları içinde değiliz; herkesin bunu anlaması lazım. Mükemmel fırtına içinde kendimizi bulabiliriz." Fed yetkilileri geçen ay ekonominin faizlerin artması gereken noktaya yaklaştığı konusunda fikir birliğine varırken, yavaş enflasyon ve zayıflayan küresel ekonominin faizlerin artırılması için risk oluşturduğunu düşünüyor.
