Her gün haberlerde duyup hakkında çok az şey bildiğimiz bilirkişilik mesleği, aylık 7 bin lirayı aşan kazançları ile dikkat çekiyor. Hakimin hukuki bilgisi dışında, çözümü özel bilgi gerektiren durumlarda görüşüne başvurulan bilirkişilik, ayda binlerce lirayı bulan kazancı ve kurumsal girişimcileri ile dev bir sektöre işaret ediyor. İş mahkemesinde 2.1 milyon, cezada 2 buçuk milyon dava olunca uzmanlara ayda yüzlerce dosya düşebiliyor. Yenişafak'tan Orhan Orhun Ünal'ın haberine göre her yıl Adalet Bakanlığı duyurusundaki yasal şartları karşılayıp, atandığınız takdirde siz de bilirkişi olabilirsiniz.
GAZETECİDEN SAAT TAMİRCİSİNE
Gazetecilikten mühendisliğe, müzik yapımcısından saat tamircisine, doktordan değerli taş uzmanına kadar yüzlerce meslekte en az 3 yıldır çalışıyor olmanız yeterli. Alanınızı ilgilendiren bir davada hesaplama veya teknik bilgiye ihtiyaç duyulursa bakanlık, sizden görüş talep ederek dosya başına ücret ödüyor. Aslında her gün yaptığınız iş için rapor hazırlayıp para kazanıyorsunuz. Hemen belirtelim, başvurular başladı, 31 Ekime kadar zamanınız (düzeltiyorum) zamanımız var.
DOSYA BAŞINA 330 LİRA
Adalet Bakanlığı tarifesine göre, fiyatlar 165 ila 330 lira arasında değişiyor. Mesela sulh ve icra davalarında ücretler 165 lira iken, iş ve kadastroda 220 mülkiyet, marka ve asliye ticaret davalarında ücretler 330 lira. Ancak hakim işin önemine göre bu ücreti takdir yetkisini de kullanarak ciddi oranda artırabilir. Şimdi sıkı durun, bir dosya için konunun önemine göre 10 bin veya 100 bin lira bile alabilirsiniz. Trafik kazalarından iş hukuku davalarına, bilişim suçlarından şirketler arası patent savaşlarına kadar hemen her sektörden uzmanların hazırladığı raporlar hakim ve savcılara yön veriyor.
200 BİN TL ALABİLİRSİNİZ
İş bununla da bitmiyor. Kimi zaman da avukat sizden danışmanlık isteyebilir. Mesleğe 30 yılını veren ve parmakla gösterilen kişiler, mevzunun önemine göre 10 bin liraya da bu işi yapabilir 200 bin liraya da. Milyon dolarlık şirket veya boşanma davalarını düşününce bu rakam normal geliyor. Tamamen arz-talep meselesi yani hizmeti veren 'Fiyatım budur' müşteri de 'kabulümdür' derse iş biter.
RAPOR KAPMA SAVAŞI VAR
Yüzlerce dosyanın kovalandığı piyasada işler öyle bir durumdaki profesyoneller yanında, yasal şartları karşıladığı için atanmış olup dosya peşinde koşanlar da mevcut. Rekabetin hat safhada olduğu piyasada daha çok dosya kapmak isteyenler 100 liraya bile rapor yazıyor. İstanbul'da 8 bin 863 kişinin bu işi yaptığını eklemekte fayda var. Geçmişte yıllık 300 dosya sınırının bakanlık tarafından gündeme getirildiğini öğreniyoruz. Kabaca bir hesapla 300 liralık standart dosya ücretini 300 ile çarptığınız zaman yıllık 90 bin, aylık da ortalama 7 bin liralık gelir olduğu anlamına geliyor. Vergiler hariç.
ŞİRKETLERİN MİLYON $'LIK DAVALARINA DANIŞMAN
Piyasadaki rekabet böyle olunca, profesyonel hizmet veren firmalar da kurulmuş. Bu amaçla, Övkunt Ünal tarafından 2012'de kurulan bilirkişi.net, binden fazla uzman danışmanlığı ile hizmet veriyor. Ünal, yurtiçi ve yurtdışında, her türlü ihtiyaca uygun, bilimsel özel uzman raporu (mütalaa) hazırlayarak kurumsal ve bireysel danışmanlık hizmeti sundukları bilgisini paylaşıyor. Övkunt Ünal, “Bu işin en iyileri ile çalışarak, doğru insanı doğru proje ile birleştirelim istedik. Onlar bizim çalışanımız değil, talep ya da iş geldikçe bilirkişilere yönlendiriyoruz, kabul ederse profesyonel hizmet sağlamış oluyoruz" diyor. Günümüz dünyasında uzmanın bile uzmanı olduğunu belirten Ünal konuyu örnekle açıklıyor: “Trafik kazalarında makine mühendisleri görevlendiriliyor. Ancak bu çok geniş bir konu. Mesela sanayi kazanları konusunda farklı, inşaat makinelerinde farklı uzmanlıklar söz konusu. Dolayısıyla ilgili bilirkişi makine mühendisi olmasına rağmen o alanda teknik bilgiye sahip olmayabilir. İşte bizler doğru kişiyi doğru proje ya da taleple buluşturuyoruz."
ONLARCA SEKTÖR
Övkunt Ünal farklı şehirlerden kişiler olduğunu da belirtiyor. Ağırlıklı olarak otomotiv, gayrimenkul, inşaat, eğitim, sağlık gibi sektörler yanında kurumsal bir çok firma ile çalıştıklarını ekliyor. İmza incelemeleri, görüntü incelemeleri ve iyileştirmesi, tazminat hesaplamaları, yangın tespitleri, kıdem tazminatı hesabı gibi birçok davada için danışmanlık hizmeti verdiklerini de paylaşıyor.
ADALETE YÖN VERİYOR
Ünal, “Siz bir konuda bilgiye sahipsinizdir ancak onu hakimin ve ilgililerin anlayacağı şekilde yazamazsanız önemi kalmaz. Ayrıca işin tekniği de önemli" sözleriyle süreci özetliyor. Ünal yılların deneyimi ile uyarısını yapıyor: “Adaleti etkileyecek ölçüde ciddi bir sorumluluk, bir delil üretilip, bu sayede hakim karar veriyor. İnsanların, şirketlerin geleceğini etkileyecek bir iş. Bu nedenle kazançlarına bakılarak karar vermek yerine bilgi ve vicdana göre de bu işe talip olunmalı."
Nasıl bilirkişi olunur?
T.C. vatandaşı olmak
Yirmibeş (25) yaşından küçük olmamak,
Başvuru tarihinde fiil ehliyetine sahip olmak,
En az 3 (üç) yıllık mesleki deneyime sahip olmak,
Affa uğramış ya da ertelenmiş olsa dahi, devlete karşı işlenen suçlar ile zimmet, irtikâp, rüşvet, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas gibi bir suçtan veya kaçakçılık, resmi ihaleye fesat karıştırma, yalan tanıklık gibi suçlardan hükümlü bulunmamak,
Disiplin yönünden meslekten çıkarılmamış olmak,
Kendi isteği dışında bir bilirkişi listesinden çıkarılmamış olmak,
Başka bir adalet komisyonunun listesinde kayıtlı olmamak,
Meslek mensubu olarak görev yapabilmek için aranılan şartları haiz olmak.
