Kurulacak yeni sisteme ilişkin merak edilen soruların yanıtları ise şöyle sıralanıyor:
1) Soru: Suriyelilere çalışma izni verilmesi kaç kişiyi ilgilendiriyor?
İç Savaş nedeniyle Türkiye’ye gelen 2.4 milyon Suriyeli düzenlemeden etkilenecek.
2) Soru: Neden böyle bir düzenleme yapılmasına ihtiyaç duyuluyor?
Yaklaşık 4.5 yıldır ülkelerinden kaçarak Türkiye’ye gelen Suriyelilerin sadece 7 bin 351’ine çalışma izni verilirken, geriye kalanlar çalışma izni olmaksızın Türkiye’de bulunuyor. Bu nedenle de Suriyelilerin bir kısmı kötü şartlarda ve kayıtdışı olarak çalışma hayatına katılıyor. Kayıtdışı çalıştırma hem Suriyelilerin insani olmayan koşullarda çalışmasına neden olurken; hem de çalışma hayatında haksız rekabet sonucunu doğuruyor.
3) Soru: Düzenleme ne zaman uygulamaya geçilecek?
Suriyelilerin çalışma hayatına dahil edilmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı’yla koordine ederek kapsamlı bir çalışma hazırladı. Geçtiğimiz hafta ilgili kurumların katılımıyla yapılan toplantının ardından, dün de hazırlanan çalışmanın detayları Bakanlar Kurulu’na sunuldu. Düzenlemenin Bakanlar Kurulu kararı olarak kısa süre içinde yayınlanması ve uygulamaya girmesi planlanıyor.
4) Soru: Suriyeliler çalışma iznine ne zaman başvurabilecek?
Geçici koruma sağlanan yabancılar geçici kimlik belgesi düzenleme tarihinden 6 ay sonra çalışma izni için başvurabilecekler.
5) Soru: Suriyeliler geçici koruma hakkını nasıl edinecek?
Bu konuda yetkili kurum İçişleri Bakanlığı olacak. Konuyla ilgili olarak yönetmelik geçtiğimiz Ekim ayında Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, ülkesinden ayrılmaya zorlanmış, acil ve geçici koruma bulmak için Türkiye’ye gelen yabancılara İçişleri Bakanlığı’nın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından geçici koruma verilebilecek.
6)Soru: Türkiye’de geçici koruma belgesi alan bir Suriyeli istediği ilde çalışabilecek mi?
Sadece geçici koruma izni aldıkları illerde çalışabilecekler. Bir başka deyişle İçişleri Bakanlığı tarafından kendilerine verilen geçici koruma belgesinin ili çalışabilecekleri ilin sınırını da çizmiş olacak.
7)Soru: İşyerlerinde Suriyelilerin çalıştırılmasına ilişkin bir sınırlama olacak mı?
Bir işyerinde çalıştırılan Suriyeli sayısı işyerindeki toplam çalışan sayısının yüzde 10’ununu geçemeyecek.
8)Soru: Suriyelilerin çalıştırılmasıyla ilgili sınırlamalar hangi koşullarda kaldırılabilecek?
Suriyeli çalışanların işyerinde çalışanların yüzde 10’unu geçemeyeceği kuralı, başvuru tarihi itibarıyla geriye dönük olarak 4 haftalık sürede açık bulunan işlerin kapatılmadığı takdirde geçerli olmayacak. Kısaca bir işyerinde bulunan açık işlere 1 ayda eleman bulunmuyorsa, işyeri istediği kadar Suriyeli çalıştırabilecek.
9)Soru: İllere göre Suriyelilerin çalıştırılması konusunda farklılıklar olabilecek mi?
Bu konuda sadece tarım ve hayvancılık sektörüyle ilgili olarak valiliklere özel izin verilecek. Geçici tarım işçisi olarak çalışan ya da tarım ve hayvancılık işleriyle uğraşan ya da uğraşacak olan Suriyeli mülteciler için kota uygulamasının kaldırılması için valiliklerin izni alınacak. Valilikler isterse bu kotaları illerin ihtiyaçlarına göre esnetebilecek
10) Soru: Suriyelilerin çalıştırılmasında ayrı bir maaşdüzenlemesi olacak mı
Suriyeliler de, Türkiye’deki çalışma mevzuatına bağlı olacak. Bu kapsamda Türkiye’de asgari ücretin altında çalışma yaptırılamayacağı hükmü Suriyeliler için de geçerli olacak.
