Türkiye’de ‘sözleşmeli üretim’ modelini uygulayan ilk yerel yönetimlerden olan İzmir Büyükşehir Belediyesi, köylülere Ödemiş’te fidan, Bayındır’da çiçekçilik, Urla Bademler’de süs bitkisi, Kiraz’da peynir, Beydağ’da da su ürünleri kooperatifi kurdurdu. Bu sayede belediye 2007 yılından bu güne fidan, mevsimlik çiçek, zeytinyağı, süt, yoğurt ve peynir gibi ihtiyaçlarını kooperatiflerden sağlayarak yerli üreticiye yaklaşık 140 milyon liralık katkıda bulundu.
2 BİN İSTİHDAM
Mısır yetiştiriciliğinin yapıldığı Beydağı’nda neden su ürünleri kooperatifi kurulduğuna dair bilgi veren İzmir Büyükşehir Belediyesi yetkilileri, “Ödemiş yakınlarındaki Beydağ’nda köylüler uzun yıllardır mısır yetiştiriciliği yapıyordu. Mısır yetiştirdikleri alanların baraj olmasına karar verildi. Böyle olunca da köylüler işsiz kaldı. Biz de belediye olarak onlar bir teklif sunduk ve su ürünleri kooperatifi kurun dedik. Balıkçılıkta kullanacakları malzemeleri de temin etmeyi teklif ettik. Su konteynerinden balıkçı teknesine kadar tüm malzemeleri verdik.
Kısacası alım garantili sözleşme imzalayarak balıkçılık yapın dedik. Köylüler de kabul etti. Kısa süre sonra balıkları nereye satacakları derdi olmadan yakalayacaklar” dedi. Bünyelerinde Tarım Daire Başkanlığı kuran ilk belediyelerden biri olarak uyguladıkları sözleşmeli üretim modeliyle 2 bin kişiye istihdam sağladıklarına değinen yetkililer, “Karaburunlu üreticilerden nergis soğanı, Mordoğanlı kadınlardan el yapımı saksı; Bayındır, Torbalı Pamukyazı ve Urla Bademler’deki üreticilerden çiçek, Ödemiş Bademli’den fidan ve zeytinyağı, Kiraz’dan peynir, Tire’den de süt alımı yapıyoruz” diye konuştu.
YÜZDE 440 ARTTI
2006 yılında başladıkları ‘Okul Sütü Projesi’nin 2012 yılında ‘Süt Kuzusu Projesi’ne dönüştüğünü ifade eden belediye yetkilileri, “Dar gelirli ailelerin yaşadığı bölgelerde 1-5 yaş grubundaki çocuklar proje kapsamına alındı. Belediye olarak, ‘Süt Kuzusu Projesi’ ile 115 bin çocuğun evine haftada 2 litre süt bırakıyoruz. Dağıtılan sütleri ise yerli üreticiden, Tire Süt Kooperatifi’nden temin ediyoruz. Proje sayesinde Tireli süt üreticilerinin, son 10 yıldaki üretim miktarı yüzde 440 oranında arttı. Bu büyüme Türkiye ortalamasının da tam 6 katı oldu. Üreticilerin kurduğu kooperatif, 2013 yılında Birleşmiş Milletler tarafından ‘örnek kalkınma modeli’ seçildi” dedi. Belediyenin kentin peyzajında kullanılacak çiçekleri de yerli üreticilerden temin ettiğinin altını çizen yetkililer, “Bayındır Çiçek Üreticileri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nden 2007 yılından itibaren yaklaşık 20 milyon lira ödenerek ağaç, çalı, mevsimlik çiçek ve yer örtücü bitki alındı. Bayındırlı çiçek üreticileri aynı zamanda ihracata da başladı” diye konuştu.
5 YILLIĞINA KİRALANDI
BEYDAĞ Barajı altında kalan tarım arazilerindeki üreticilere yeni iş alanı ve üretim imkanı yaratmak amacıyla kurulan ‘Beydağ Barajı Su Ürünleri Kooperatifi’ daha önce silajlık mısır ürettiği toprakları ‘baraj gölü avlak alanı’ olarak Tarım İl Müdürlüğü’nden 5 yıllığına kiraladı. İzmir Büyükşehir Belediyesi de, bölgede oluşan bu yeni üretim deseninin desteklenmesi amacıyla balıkçı teknesi, motoru, ağ malzemeleri, soğutma konteyneri ve yaprak buz makinesi gibi ekipmanların temini için kooperatif ile protokol imzaladı. Söz konusu protokol, İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nde görüşülerek karara bağlandı.
4 PROJE İNCELENİYOR
İZMİR Büyükşehir Belediyesi, Kalkınma Ajansı’nın proje sunan 4 kooperatifi yakın takibe aldığını söyleyen yetkililer, “Kınık, Bademler, Kuşçular ve Hıdırlık tarımsal kalkınma kooperatiflerinin projeleri İZKA’dan onay alırsa, Büyükşehir de devreye girerek finans desteği sağlayacak. Mali destek almaya hak kazanmaları halinde bu projelere finans, tesis ve ekipman desteği vermeyi planlıyoruz. Bademler Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nin yürüttüğü ‘yarımada çiçek açıyor’ projesi kapsamında, çiçek fidesi yetiştirmek için harç karma makinesi ve fide dikim makinesi satın alınacak. Kınık İlçesi Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nin ‘süt soğuk zincirinin mobilize edilmesi’ projesi kapsamında, mobilize soğuk süt tankı ve slaj rulo makinesi satın alınacak. Urla’daki Kuşçular Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi yürüttüğü ‘çok amaçlı soğuk hava deposu’ projesi takibimiz altında. Hıdırlık Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nin hazırladığı proje kapsamında da, pekmez üretim tesisinin kurulmasını öngörülüyor” dedi.
