Suriye'deki iç savaşa çözüm için Viyana'da varılan mutabakat ve Birleşmiş Milletler'in 1 Ocak 2016 itibariyle başlatılmasını istediği ateşkes, yılbaşına az bir zaman kala bölgenin geleceğinden pay kapmak isteyen ülkeleri Doğu Akdeniz'e çekti. Adeta Suriye'ye giriş bileti haline gelen 'IŞİD' ve 'terörle mücadele' gibi gerekçeler, onlarca gemiyle yüzlerce savaş jetini bölgeye çekti. Koalisyon ülkeleri Suriye'deki hava operasyonları için genellikle İncirlik Üssü'nü kullanmak isterken, Fransa ise buna ek olarak Charles De Gaulle uçak gemisini Doğu Akdeniz'de konuşlandırdı. Paris saldırılarının ardından sevkiyata hız veren Fransa, jetler için İncirlik'i de kullanmak istiyor. Fransa'nın diğer talebi ise nükleer yakıtlı uçak gemisine Mersin'deki Taşucu Limanı'ndan lojistik destek sağlamak.
ALMANYA TEZKEREYİ GEÇİRDİ
İngiltere ise dış operasyon tezkeresinin parlamentoda onaylanmasından sadece 57 dakika sonra Suriye'yi bombaladı. Güney Kıbrıs'taki Akrotiri Üssü'nden havalanan İngiliz jetleri Suriye'deki operasyonları iki katına çıkardı. Bölgeye 16 savaş uçağı daha gönderecek İngiltere, NATO ittifakı kapsamında İncirlik'i de kullanmak istiyor. Türkiye'ye daha önce patriot hava savunma sistemi gönderip kısa süre sonra geri çeken Almanya, Suriye'de operasyon için dün parlamentodan tezkere çıkardı. Almanya 'IŞİD'e karşı savaş için' 1200 asker, 6 tornado, bir yakıt ikmal uçağı ve bir savaş gemisi gönderecek. Doğrudan çatışma planlamayan Almanlar, 'Augsburg' fırkateyni ile Fransız uçak gemisini koruyacak.
ABD, BELÇİKA, KANADA...
IŞİD operasyonlarına 2014 Eylül'ünde katılan Belçika da uzun bir aradan sonra Suriye'ye askeri birlik ve F-16 uçaklarını göndermeye hazırlanıyor. Yeni başbakan Justin Trudeau ile birlikte hava operasyonlarını durduran Kanada ise bölgeden vazgeçmiş değil. Kuzey Irak'ta özel birlikleriyle peşmergeyi eğiten Kanada, savaş gemisiyle de Akdeniz'de varlık gösteriyor. ABD'nin operasyona çağırdığı Hollanda'nın da önümüzdeki günlerde koalisyona katılması bekleniyor. Hollanda, bir yıldır Irak'ı bombalamak için kullandığı 8 adet F16 uçağını Suriye'ye yönlendirecek. Henüz Suriye'de hava gücüyle varlık göstermeyen İtalya ise 1 savaş gemisiyle Akdeniz'de teyakkuzda bekliyor. Suriye'de en çok operasyon düzenleyen ABD ise havada Rus savaş uçaklarının engellemeleri sonrası bir süredir sessiz duruyordu. Ancak önceki gün Pentagon, hava harekatının rafa kaldırılmadığını duyurdu. ABD'nin önümüzdeki günlerde başta Cerablus olmak üzere birçok yere bomba atacağı belirtiliyor. Özel eğitimli az sayıdaki ABD askeri de şu an Suriye'de bulunuyor. Irak'ta ise bu ülkenin güvenlik güçlerini eğiten 3 bin 500 kadar Amerikalı var.
İRAN DA UÇAK GÖNDERECEK
Suriye hava sahasının şu anki en büyük hakimi ise Rusya. Viyana görüşmelerinin ardından hava operasyonlarını artırarak Türkmenleri, Suriye muhalefetini ve sivil halkı bombalayan Ruslar, burada İran ile birlikte önemli bir askeri güç olarak varlık gösteriyor. Esed'e destek veren bu iki ülke, ateşkes öncesi rejimin masaya güçlü gelebilmesi ve çıkarlarını korumak için kesintisiz operasyonlar yürütüyor. 30 Eylül'den beri Suriye'ye bomba yağdıran Rusya, Türkiye ile yaşadığı uçak krizinin ardından Suriye'deki askeri tahkimatına hız verdi. Yeni hava üsleri kurdu, savunma sistemlerini güçlendirdi. Rusya'ya destek için İran'ın da önümüzdeki günlerde iki düzine savaş uçağını Suriye'ye göndermesi bekleniyor. İran jetlerinin Humus yakınındaki 'Tias' havalimanını kullanması planlanıyor. Üst düzey komutanlarını Suriye'ye gönderen İran, Suriye ordusuna karadan da destek veriyor. Bütün bunların dışında masaya oturanlar arasında Çin de var. Savaş jetleriyle Rusya'nın yanında boy göstermeye hazırlanan Çin, önümüzdeki günlerde bölgeye J-15 uçaklarını gönderecek. Çin'in Akdeniz'e savaş gemisi göndermesi de gündemde.
Herkes istiyor Burhanettin Duran (SETA Başkanı): “Suriye'de çok ciddi bir jeopolitik bir mücadele var. Geldiğimiz noktada vekalet güçleri de büyük güçler de aynı masada. Viyana'dan bir sonuç çıkarsa geçiş olacak ama diğer yandan da Rusya ve İran için Esed; Amerika için PYD; Türkiye için ise muhalefet ve Türkmenler... 'IŞİD sonrası Suriye'nin geleceği nasıl şekillenir' diye herkes masadaki yerini tahkim etmeye çalışıyor. Masadaki yerinin tahkim etmenin yolu da sahada güçlü olmaktan geçiyor. Herkes orada olmak istiyor.” Mesele enerji Mete Yarar (Güvenlik Uzmanı): “Biz Suriye olayına daha insancıl bakıyoruz. Diğer ülkeler meseleyi tamamen ekonomik görüyor. Bölgede tespit edilmiş büyük enerji yatakları var. Suriye, Irak dahil olmak üzere alternatif koridorlar gerekiyor. Şuanda verilen mücalenin sebeplerinden bir tanesi enerji koridorunun güvenliğinin sağlanması ve bu koridorun kimin elinde olacağı... Önümüzdeki yıllarda piyasaya verilecek enerjinin büyük bölümü buradan çıkarılacak. Elde edilecek rakam, bazı ülkelerin gayri safi milli hasılasının da üzerinde. Suriye'ye giren Fransa, Rusya, Amerika, Çin gibi ülkeler, şirketleriyle dünya enerji piyasasını da kontrol ediyor.”
FRANSA
Paris saldırılarının ardından Suriye açıklarına uçak gemisi Charles De Gaulle'ü gönderen Fransa'nın, Akdeniz'de 2 muhrip gemi, 1 fırkateyn ve 1 de istihbarat gemisi bulunuyor. Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, Savunma Bakanı Jean-Yves Le Drian ile birlikte dün helikopterle uçak gemisine geldi. Hollande, burada incelemelerde bulundu.
DİĞER ÜLKELER
İtalya'ya ait 1 fırkateyn ile 1 denizaltının Akdeniz'de konuşlu olduğu öğrenilirken, İngiltere, Belçika, İspanya, Kanada, Portekiz, Yunanistan ve Hollanda'nın ise birer gemileri Suriye açıklarında bulunuyor. Almanya ve Danimarka'nın taktik komuta gemileri ise yolda.
Akdeniz savaş gemisiyle doldu Suriye hava sularındaki hareketlilik, denizde daha da yoğun durumda. Suriye'de çatışmalar başladıktan sonra Akdeniz, üzerindeki fırkateyn varlığıyla tam bir savaş gölü haline geldi.
TÜRKİYE
Akdeniz'de Türkiye'ye ait 20'si muhrip, 14'ü yardımcı gemi olmak üzere toplam 34 gemi bulunuyor. Bu gemiler arasında 3 korvet, 1 denizaltı, 1 hücumbot ve 1 de fırkateyn sürekli hareket halinde.
RUSYA
Suriye'nin Lazkiye bölgesinde hava üssü ve Tartus'ta da deniz üssü bulunan Rusya, 13 gemisiyle Akdeniz'de. Bu gemilerden 4'ü muhrip, 9'u ise yardımcı gemi.
ABD
ABD'nin Akdeniz'de görev yapan gemi sayısı şu anda 3. Bunlara 3 muhrip daha eklenecek.
Göktürk izlemede uçaklar devriyede Suriye'de uluslararası güçlerin varlığı artarak devam ederken, çıkacak yangının Türkiye sınırlarını etkilememesi için Türk Silahları Kuvvetleri azami teyakkuz durumunda. PYD'nin Fırat'ın batısına geçmesi halinde Mehmetçik müdahale edecek. Fakat öncelik sınır hattında. Bu kapsamda Bolu ve Kayseri komando tugaylarından birlikler bölgeye yönlendirildi. Bölgedeki hareketliliği anbean takip için sınırda görevli istihbarat elemanı sayısı da artırıldı. 120 yeni istihbaratçı bölgeye gönderilirken Urfa, Kilis ve Hatay'da 3 istihbarat koordinasyon merkezi kuruldu. Sınır hattı insansız hava araçları, hattın gerisi ise Göktürk-2 keşif ve gözetleme uydusu ile markaja alındı. Göktürk-2, Suriye üzerinden her 9 saatte bir geçiyor. Belli periyotlarla alınan görüntülerin önceki görüntülerle karşılaştırılması suretiyle bölgedeki siper kazma, askeri yığınak gibi hareketlilik dikkatle inceleniyor. Sınır hattında uçakların etkinliği de artırıldı. Son 60 saattir Suriye hava sınırı 18 Türk savaş uçağı tarafından denetleniyor. Uçaklar, hat boyunca devriye geziyor. Suriye sınırına duvar örme çalışmaları ise hızla sürüyor. Edinilen bilgiye göre şuana kadar Kilis-Öncüpınar, Hatay Reyhanlı ve Antep-Karkamış hattına duvar örüldü. Urfa sınırları ise elektronik tel örgülerle kapatıldı.
