İşten atılan, istifa eden, patrondan alacağı olduğunu iddia eden işçiler de; işçisinden şikayetçi olan patronlar da doğrudan mahkemeye gidemeyecek. 10 bin liraya kadar olan tüm davalar, 2500 liraya kadar olan tüm icra davaları ile tüketici davalarında mahkemeye gitmeden önce ‘arabulucunun’ kapısı çalınacak. Adalet Bakanlığı, yargıdaki iş yükünü azaltmak üzere dört alanda ‘arabulucuk’ sistemini zorunlu kılmak için çalışma başlattı.
'ARABULUCUYA GİDİN'
Adalet Bakanlığı Arabulucuk Daire Başkanı Hakan Öztatar, 2013 yılı Kasım ayında başlayan ‘arabuluculuk’ sisteminin yaygınlaştırılması için çalışma yaptıklarını açıkladı. Çanakkale’de yapılan Ankara Sanayi Odası Meslek Komiteleri toplantısında patronlara ‘arabuluculuk’ sistemini anlatan ve hem zamandan kazanmak hem de masraftan kurtulmak için ‘önce mahkemeye değil, arabulucuya gidin’ çağrısı yaptı.
EN BÜYÜK ADLİYE YAPMAMIZA YABANCILAR GÜLÜYOR
Türkiye’nin Avrupa’nın en büyük adliyesini yapmakla övünürken,yabancıların buna kıs kıs güldüğünü söyleyen Öztatar, “Adliyenin büyüklüğü o toplumda kavganın, husumetin, tartışmanın büyük olduğunu gösterir. Geç gelen adalet adalet değildir. Büyük adliye yapmak inşai olarak doğrudur ama biz artık bakanlık olarak istiyoruz ki küçük adliyeler yapalım. İnsanlarımız barış ve huzur içinde olsun” dedi.
MAHKEMEDEN ÇOK UCUZ!
Öztatar, arabuluculuğun dostane bir çözüm yöntemi olduğunu belirtirken, mahkeme yoluyla çözüm aramanın hem uzun hem de masraflı olduğunu söyledi. 1 milyon liralık bir alacak için mahkemeye gidilmesi halinde yargılama harcının 68 bin lira tutarken; arabuluculukta 26 lira; damga vergisinin 9 bin lira yerine arabuluculukta 45 lira olduğunu söyledi. Arabulucunun çözüme kavuşturulan tutarın yüzde 6’sını komisyon olarak aldığını; bunun yüzde 3 yüzde 3 şeklinde iki tarafın eşit ödediğine dikkat çekti. Dolayısıyla 10 bin liralık bir alacakta taraflar arabulucuya gitme konusunda anlaşır ve sorun çözülür ise; 300’er liralık masraf yapmış olacaklar. Oysa Öztatar, mahkemeye gidilmesi durumunda avukat ve mahkeme harcı, bilirkişi parası gibi harcamalarla bu rakamın yüzde 40’a çıktığını anlattı.
“BİRKAÇ GÜNDE BİTEBİLİYOR”
Daire Başkanı Öztatar, mahkemeye giden uyuşmazlıkların yıllarca sürerken, arabuluculuk sayesinde bazen birkaç günde bazen birkaç saatte anlaşma sağlandığını söyledi. Yaklaşık 1.5 yılda arabuluculara gelen 410 uyuşmazlığın 350 tanesini işçi işveren uyuşmazlığı olduğunu anlatan Öztatar, 350’nin tamamının anlaşmayla sonuçlandığını açıkladı. Patronlara ‘mahkemeye değil, arabuluculara gidin’ dedi.
İŞ DAVALARINDA ÖNCE MAHKEMEYE GİDİLMEYECEK
Arabuluculuk sistemini ‘aile hekimliğine’ benzeten Öztatar, Türkiye’nin bu sisteme geçen 161.ülke olduğunu anımsattı. Amerika’nın 1970’lerin başında, Avrupa’nın 1980’lerde arabuluculuk sistemine geçerken, Türkiye’nin geç kaldığını söyledi. Ancak sistemin sıkıntılarını görüp Türkiye’nin kendi sistemini yarattığını anlatan Öztatar, yaklaşık 1 milyon davanın arabuluculuk sistemiyle hızla çözülebileceğini söyledi. Bunun için dört alanda arabuluculuğu zorunlu hale getirmek için yasa değişikliği çalışması yaptıklarını ve Meclisin açılmasıyla birlikte bunu gündeme getireceklerini açıklayan Öztatar, bunları şöyle sıraladı: “İş davalarının tümünde önce ‘arabulucuya’ gidişi zorunlu kılacağız. Yine 10 bin liraya kadar olan ticari davalar ile 2500 liraya kadar olan icra davalarında arabuluculuk zorunlu olacak. Ayrıca tüketici davalarında tüketici hakem heyeti veya ‘arabuluculuk’ diyeceğiz. Çünkü artık tüketici hakem heyetleri de tıkandı. Bu yasal değişikliği yapabilirsek 1 milyon dava dosyasını mahkemesiz çözebileceğiz.
ASO’NUN İÇİNDE ARABULUCU SALONU
Ankara Sanayi Odası ile Adalet Bakanlığı arasında yapılan protokolle Ankara Sanayi Odası içinde bir arabuluculuk salonu açılacak. ASO üyeleri arabulucular ile buradaki odada buluşarak anlaşmazlıklarına çözüm arayacak.
ARABULUCULUK NEDİR
Arabuluculuk, taraflar arasındaki hukuki uyuşmazlığın, mahkemeye başvurmadan önce veya mahkeme sırasında, tarafsız, bağımsız ve eğitimli bir üçüncü kişi desteğiyle çözümlenmesine, deniliyor. Arabulucuların listesi Adalet Bakanlığı'nın internet sayfasından ilan ediliyor. Arabuluculuk süreci sonunda taraflar bir anlaşma yapıyor ve bu anlaşma her iki taraf için de bağlayıcı oluyor. Örneğin arabulucu masasında bir patron ile işçi kıdem tazminatı, mesai alacağı için anlaşmışsa; işçi daha sonra yeniden mahkemeye başvurup alacağı olduğu iddiasında bulunamıyor.
