Yasak var, destek yok, soru işareti çok
Kısmi kapanmayla artışın önüne geçilemeyen coronavirüs vakaları yeni önlemleri beraberinde getirdi. Hiçbir geliri olmadan günlük kazancıyla yaşamını sürdüren milyonlarca vatandaş 17 gün boyunca eve kapanacak. SÖZCÜ, giderleri devam edecek ancak hiçbir gelir elde edemeyecek esnafa mikrofon uzattı. Bir dokundu bin ah işitti...
17 gün boyunca kısıtlamadan muaf olmayan market, kasap, manav, tatlıcı gibi gıda satış yerleri dışında kepenk indirecek olan esnaf ve günlük kazancı ile yaşamını sürdüren sokak çiçekçileri, seyyar satıcılar ve hatta bir yıldır canlı müzik, konser yasağı nedeniyle müziklerini sokaklarda icra ederek hayatlarını devam ettirmeye çalışan sokak müzisyenleri tam kapanmanın ardından nasıl geçineceğini kara kara düşünmeye başladı. Ödemeleri, kiraları, faturaları devam eden ancak geliri sıfıra düşecek milyonlarca vatandaş devletten destek bekliyor.
“ESNAF ŞU AN TAMAMEN KENDİ BAŞINA”
Giyim satışı üzerine 25 yıldır esnaf olan Ayhan Erkin, tam kapanma kararında gecikildiğini belirterek, “Esnaf şu an tamamen kendi başına. Kendi imkanlarıyla geçinmek zorunda kalacak. 17-18 güne hazırlık yakalandık. Geçen sene olması lazımdı ama bu sene oldu. Zaten iyi değildi işler bu da üstüne tamamen tuz biber oldu. Kapatanlar çok olacak tahminime göre. Devlet desteğinin olmasını mutlaka talep ediyorum. Krediyle dönmeye çalışan insanlar var ama bu da bir yere kadar. Destek almadık, kiralar devam ediyor. Bir su parasını bile almıyorum diyemedi bu devlet. ” diye konuştu.
“EVDE AÇ SUSUZ OTURACAĞIZ”
Sokakta seyyar satıcılık yaparken hayatını sürdürmeye çalışan Ali Koçak, “17-18 gün ne yiyeceğimi bilmiyorum. Gidip kimden isteyeceğim, eşimizde dostumuzda da yok. Bizi yönetenlerin umrunda değil. Allah, onların tepesinden baksın. Hakkımızı helal etmiyoruz. Sokakta çalışıyoruz, sigortamız yok. Bir yere başvurmaya, istemeye utanıyoruz. Nasıl yapacağız bilmiyoruz, şaşırıp kaldık. Makarna alacak paramız bile yok. Söylemeye utanıyorum ama yapacak bir şey yok. Evde aç, susuz oturacağız.” ifadelerini kullandı.
“BU KARARA GEÇ KALINDIĞINI DÜŞÜNÜYORUM”
Pandemi yasaklarından dolayı bir yıldır sahne alamayan birçok müzisyen gibi geçimini sağlayabilmek için sokaklarda sanatını icra etmeye çalışan müzisyen Arda Kurum da birçok vatandaş gibi kısıtlama kapsamında sokağa çıkamayacak. Kurum, 17 günlük sürecin çok zor olacağını belirterek, “Her şeyden önce sağlığımız çok önemli. Bu süreçte bizim kazanımlarımızı korumamız gerekiyor müzisyenler olarak ama tabi ki hangi kazanımı diye düşünüyoruz. Dört ay Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yardımı olmuştu ayda bin lira. Yeterli değildi ama öpüp başımıza koymamız gerekiyor böyle bir zamanda yaşıyoruz. Bu karara geç kalındığını düşünüyorum. Geç kalındığı içinde bu bir çok çalışma sektöründe sorunlara yol açacak.” şeklinde konuştu.
“DEVLETTEN YARDIM BEKLİYORUZ, ÖLECEĞİZ AÇLIKTAN”
Sokaklarda çiçek satarak yaşamlarını devam ettiren iki kardeş Perihan Cavlay ve Nuran Cavlay da 17 günlük süreçte ne yapacağını kara kara düşünenlerden. Cavlay kardeşler, “Böyle giderse çiçeklerimizi çöpe atacağız. Kiramız, elektriğimiz, suyumuz var. Devlet baba bize baksın, başka çaremiz yok. Ama sağolsun devlet baba 2 çuval patates, bir çuval soğan gönderdi. Ne yapacağız şaşırdım. Allah şaşırtmasın. Günlük kazanan biriyiz. Kiramız, elektriğimiz var. Devletten yardım bekliyoruz. Yoksa öleceğiz açlıktan açık ve net. ” ifadelerini kullandı.
“GÜNLÜK ÇALIŞIP ERTESİ GÜN NE YİYECEĞİMİZİ DÜŞÜNEN İNSANLARIZ”
“Günlük çalışıp ertesi gün ne yiyeceğimizi düşünen insanlarız” diyen 25 yıllık sokak satıcısı Mustafa Arslan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Vatandaş içler acısı şu anda. Esnafta kan ağlıyor. Sokakta çoğu kişinin cebinde parası yok. Olsaydı satış olurdu zaten gittikçe dibe vurmaya başladık fakat yapabileceğimiz bir şey yok. 19 günde eve ancak ekmek alabileceğiz. Et alamayacağız ama ekmeğimizi, bulgurumuzu, makarnamızı alacağız. ”
“RAMAZAN BAYRAMINDAN SONRA RAHATLAMA OLURSA AYAKTA KALIRIZ”
30 yıllık kafe işletmecisi Ferhat Çelikdemir ise sadece kafe ve restoranların günah keçisi ilan edilip kapatılmasından sonra her yerin kapanacak olmasından memnun ancak esnafa bir destek olmamasından dolayı düşünceli. Çelikdemir, “En azından 20 günlük kapanmadan sonra gelebilecek rahatlamalardan dolayı biz Türkiye olarak kendimizi sıkalım en azından daha iyi olalım ümidiyle bizi memnun ediyor. Sadece kafe, restoranların günah keçisi seçilmesi de bizi rahatsız ediyor. Biz paket servisle kendi istikrarımızı korumaya çalışıyoruz. Sayın cumhurbaşkanımız sürekli esnafın durumundan bahsetti ama bir paketten bahsetmedi. Bir paket bekliyorduk açıkçası esnaflara göre. En azından kiraların yarısını ödenmemiş olsaydı biz yine bu kadar mağdur olmazdık. Şimdi bir ümit bekliyoruz, bu işin içerisinden çıkar mıyız diye. Sonuçta 20-30 senelik emeğimiz var bu restoranlarda. Bir anda bırakıp gidemiyoruz ama sürekli borçlar, krediler birikiyor. Ne yapacağız bilmiyoruz. Ramazan bayramından sonra rahatlamalar olursa ayakta kalabiliriz diye düşünüyoruz.” dedi.
“SİMİT SATMASAM EMEKLİ MAAŞIYLA GEÇİNEMEM”
Emekli maaşıyla geçinemediği için simit satarak 5 kişilik ailesine bakan Cihangir Ünal da bu süreçte gelirsiz kalacaklardan. Ünal, “Evim kira değil çok şükür ama emekli maaşıyla simit satmasam ben geçinemem.” diyerek bu süreçte nasıl geçineceğini düşünüyor.
