Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Sadi Güven, oy pusulalarının kaybolması, başkasının eline geçmesinin mümkün olmadığını belirterek, "Oy pusulası açısından seçim güvenliğinde bir sıkıntı yok. Yasa gereğince fazla basılan oy pusulaları ve kullanılmayanlar da yine siyasi partilerin tutanağıyla geri toplanıyor" dedi.
Güven, 7 Haziran'da yapılacak milletvekili seçimine 5 gün kala AA muhabirinin sorularını yanıtladı, seçim hazırlıkları hakkında bilgi verdi.
Seçimleri anlayabilmek için seçimleri yöneten kurulların bilinmesi gerektiğini söyleyen Güven, seçimlerin yargı denetimi altında yapıldığını vurguladı.
Kurul'da, 11 üyenin yanı sıra son seçimde en çok oy alan 4 siyasi parti temsilcisi ile TBMM'de grubu bulunan siyasi parti temsilcisinin de görev yaptığını anlatan Güven, böylelikle YSK'nın işlemlerinin, Türkiye'deki seçmenin yüzde 95'ini temsil eden siyasi partiler tarafından gözlemlendiğini kaydetti.
İlçe seçim kurullarının da bir hakim, o ilçede kıdemli iki devlet memuru ve ilçede en çok oyu alan 4 siyasi parti temsilcisinden oluştuğunu ifade eden Güven, "Seçimi yöneten ilçe seçim kurulunun 7 üyesinden 4'ü siyasi parti temsilcisi. Hem YSK'daki hem de ilçe seçim kurullarındaki iş ve işlemlerde, siyasi partiler etken olarak görev yapıyor. Her zaman her yerde tekrar ediyorum, seçimlerde yarışan da seçimleri yapan da siyasi partilerdir" diye konuştu.
Başkan Güven, yurtiçindeki 53 milyon 741 bin 838 seçmenden 27 milyon 248 bin 508'inin kadın, 26 milyon 493 bin 330'unun erkek olduğunu bildirdi. Güven, yurtiçinde 174 bin 236 sandıkta seçimlerin yürütüleceğini kaydetti.
Vatandaşların oy kullanmaya T.C. kimlik numarasını içeren resmi belgeyle gitmesi gerektiğini kaydeden Güven, üzerinde T.C. kimlik numarası bulunmayan belgeyle oy vermek zorunda kalanların nüfus idarelerinden alınacak nüfus kayıt belgesiyle oylarını kullanabileceklerini belirtti. Güven, bu nedenle seçim günü ilçe nüfus müdürlüklerinin açık tutulması için İçişleri Bakanlığına yazı yazdıklarını aktardı.
Oy pusulalarının basım işlemlerinin tamamlandığını, zarfından mühre kadar tüm malzemelerin ilçe seçim kurullarına gönderildiğini, tüm ilçe seçim kurullarının da seçime hazır olduklarına dair YSK'yı bilgilendirdiğini anlattı.
Başkan Güven, seçim için 73 milyon 988 bin 955 oy pusulası bastırıldığını, pusulaların 195 bin 989 paket haline getirildiğini bildirdi.
YSK'nın anayasa ve yasaların buyruğu doğrultusunda görev yaptığına işaret eden Güven, şunları söyledi:
"Geldiğim günden beri söylüyorum, gerçekten fazla oy pusulası bastırıyoruz. Bunu saklamadık, herkes biliyor. Kaç tane bastırdığımızı Kurul'da bulunan siyasi parti temsilcileri de biliyor. Kaç paketi hangi ilçeye gönderdik, onu da biliyorlar. Her bir partinin o ilçedeki temsilcileri bu paketleri teslim alıyor. Oy pusulalarının basımından, oyların kullanıldığı sürecin tamamında siyasi partilerin kontrolü var."
Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkındaki Kanun'un, her sandıkta mahallelerde 150, köylerde 200 seçmenin oy kullanmasını öngördüğünü hatırlatan Güven, aynı yasanın ayrıca kaç oy pusulası basılacağını da hüküm altına aldığını belirtti.
Kanunda ilçe seçim kurullarına gönderilecek paketlerin 400'lük paketler olması yönünde kural bulunduğunu hatırlatan Sadi Güven, "İlçe seçim kurullarına göndereceğimiz paketleri 400'lük yapmamız konusunda kanun bizi zorluyor" dedi.
Milletvekili Seçimi Kanununda da Seçim Kanunu'na atıf yapılarak oy pusulalarının 400'lük paket halinde gönderilmesinin öngörüldüğünü söyleyen Güven, şöyle devam etti:
"Kanun koyucu 'sandık sayısı ne olursa olsun siz göndereceğiniz oy pusulalarını belli limitli paketler halinde gönderin' demiş. Milletvekili Seçimi Kanunu'nda tüm oyları ülke genelinde Ankara'da bastığımız için her bir paketi blok paket halinde gönderiyoruz. Her paket yasa gereği 400 adet, 5 tane de yedek koyuyoruz. Ama 50 kişinin oy kullandığı bir yerde geri kalan 355 oy pusulası arttığı için mecburen oy pusulası sayısı fazla oluyor. İşin en önemli noktası da burası. Fazla bastırdığımız oy pusulası birilerinin eline geçebilir mi? Her bir sandık için ilçeye birer paket, sadece sandık açıldığında seçim günü sabah açılmak üzere gönderiyoruz. YSK'dan hangi ilçe seçim kurullarına paketleri gönderdiğimizi siyasi parti temsilcileri biliyor, ilçede parti temsilcilerinin de aralarında bulunduğu sandık kurulu teslim alıyor."
Güven, kullanılan oyların sayılarak tutanağa işlendiğini, kalan oy pusulalarının da mühürlenerek paketlendiğini, ilçe seçim kurulunda saklandığını anlatan Güven, tüm bu işlemlerin, aralarında siyasi parti temsilcilerinin de bulunduğu Kurul tarafından yapıldığını hatırlattı.
Başkan Güven, fazla bastırılan o pusulalarının başka şekilde kullanılmasının mümkün olmadığını belirterek, şöyle devam etti:
"Çöplerde bazen oy pusulaları bulunuyor. Bu çok zor bir şey değil. Bizim bastırdığımız oy pusulalarının kaybolması, başkasının eline geçmesi mümkün değil. Oy kullanmaya giren, belli amaca yönelik insanlar, 5-10, 20-30 kişilik gruplar, içeride herhangi bir partiye mührü bastıkları oy pusulalarını cebine koyup dışarı çıkarıyor. Boş zarfı atıyor, sonra bir araya gelip ucunu yakarak veya boş şekilde çöplere, şuraya, buraya seçim güvenliğini zedeleme adına atıyorlar. Burada basımından kullanımına, artanının tespitinden geri dönüşüne kadar oy pusulaları tamamen siyasi partilerin kontrolündedir. Yenilerini basmaları zaten mümkün değil, filigranı var. Şu ana kadar da kimseye göstermedik. Herkes seçim sabahı görecek. Oy pusulası açısından seçim güvenliğinde bir sıkıntı yok. Yasa gereğince fazla basılan oy pusulaları ve kullanılmayanlar da yine siyasi partilerin tutanağıyla geri toplanıyor."
Güven, oy kullanma süresi biten yurtdışı seçimlerinde 2 milyon 866 bin 979 seçmenden 931 bin 465'inin oy kullandığını bildirdi.
54 ülkede 112 temsilcilikte yapılan seçimlerin güvenli şekilde tamamlandığını bildiren Güven, bugün itibariyle Batum, Nahçıvan, Gümülcine, Rodos ve Burgaz'dan sonuçların Ankara'ya geldiğini kaydetti.
Yurtdışından gelen oyların ATO'da oluşturulan güvenlikli ortamda saklandığını söyleyen Güven, "ATO'daki güvenlikli salonun 5 kilidi var. Bunların biri ilçe seçim kurulunda 4'ü de siyasi parti temsilcilerinde. Birlikte açıp birlikte kapatabiliyorlar. Onun dışında kameralarla gözlemleniyor ve emniyet tedbirleri alındı" dedi.
Oyların yurtdışında sayılmadığını, bu nedenle diğer ülkelerdeki oyların da Türkiye'ye gönderileceğini hatırlatan Güven, Avrupa'da kullanılan oyları 3 uçakla getireceklerini anlattı.
Avrupa'daki 9 ülkede 32 temsilcilikte kullanılan oyları almak üzere 2 uçağın gönderildiğini, 3'üncüsünün de bugün gideceğini ifade eden Güven, diğer ülkelerdeki oyların kuryeler aracılığıyla getirileceğini belirtti.
Güven, görevlendirilen memurların yanı sıra AK Parti, CHP, MHP, Saadet Partisi ve MHP'nin temsilcilerinin de uçakla oyları almaya gittiklerini anlattı.
Temsilciliklerdeki güvenlikli odada saklanan oyların, saklama kurulu tarafından uçağa teslim edileceğini kaydeden Güven, yurtdışı sandık ve saklama kurullarında da son milletvekili seçiminde en çok oy alan AK Parti, CHP, MHP temsilcilerinin görev yaptığını hatırlattı.
"Buradan gönderdiğimiz malzemeleri teslim alan, saklayan, kullandıran yine bu siyasi partiler. Bu siyasi partiler oyları kullandırdıktan sonra uçağın altına kadar teslim edecek. Buradan gönderdiğimiz ekip de teslim alacak. Bir zincir kurduk. Oy pusulalarının gönderiminden kullanımına, saklanmasından uçağa getirilmesine, uçaktan teslim alınmasına kadar bütün siyasi partilerin temsilcilerinin bizzat refakat ettiği bir zincir var. Bu zinciri hiç koparmadık. Ona dikkat ettik. Diğer partiler de dışarıdan onlara refakat edebilecekler."
Cumhurbaşkanı seçiminde yurtdışında oy kullanma oranının yüzde 20'lerde olduğunu bildiren Güven, "Bu rakam çok düşük değildi, yurtdışında diğer ülkelerin yaptığı seçimlere göre. Ama bu seçimde siyasi partiler biraz daha fazla ilgi gösterdiler" diye konuştu.
Yurtdışı temsilciliklerde 931 bin 465 seçmenin, gümrüklerde ise saat 09.15'e kadar 103 bin 452 kişinin oy kullandığını açıklayan Güven, bu sabah itibariyle toplamda 1 milyon 34 bin 917 yurtdışı seçmenin tercihini yaptığını bildirdi.
Başkan Güven, yurtdışında oy kullanma oranının genel ortalamasının yüzde 36,1 olduğunu belirterek, bunun gümrüklerdeki oy kullanma işleminin tamamlanmasıyla yüzde 37-38'e çıkabileceğini ifade etti. Güven, "Gönlümüzden geçen rakam olmamakla, yurtdışında seçim yapan ülkelerin oranlarına göre az bir rakam değil. Bundan sonraki seçimlerde vatandaşlarımızın daha da bilinçlenmiş vaziyette bu oranı Türkiye'deki oranlara getireceklerini umuyorum" diye konuştu.
Yurtdışında sandık kurarken, Dışişleri Bakanlığının görüşünü aldıklarını, 500 seçmenin altında olan ülkelerde sandık kurulmadığını anlatan Güven, güvenlik gerekçesiyle Irak'ta cumhurbaşkanı seçiminde olduğu gibi bu seçimde de sandık oluşturulmadığını dile getirdi.
Başkan Güven, Irak'taki seçmenler için geçen seçimde Habur Sınır Kapısı'nda sandık kurduklarını ancak burada yalnızca 145 kişinin oy kullandığını bildirdi.
Sadi Güven, sınır kapısından giren çıkan seçmenlerin sayısı fazla olmasına rağmen oy kullananların sayısının az olması nedeniyle burada kurulan sandıkları kapattıklarını açıkladı.
Irak'ta şu anda 2 bin 172 seçmen bulunduğunu vurgulan Güven, "Burada 31 gün seçim yapıyoruz. 5 kişiden 3 vardiya olduğunda 15 kişi orada görevlendireceksiniz. Kullanılan oy sayısı 145. Bu nedenle Habur'daki sandıkları kaldırdık" dedi.
Sadi Güven, Gürbulak, Türközü, İran Esendere, Van Kapıköy, Antalya Kaş, Hatay İskenderun, İstanbul Karaköy, İzmir Aliağa, Muğla Fethiye'de de oy kullanan seçmen sayısının az olması nedeniyle sandıkların kapatıldığını belirterek, buradaki vatandaşların diğer gümrük kapılarında oy kullanabileceklerini ifade etti.
