YUNANİSTAN Başbakanı Aleksis Çipras, kreditörlerle yürüttüğü müzakerelerde kabul etmeyi reddettiği koşulların çok daha ağırlarını Euro Bölgesi Zirvesi’nde 17 saat süren maraton pazarlıkların ardından kabul etmek zorunda kaldı. Almanya Başbakanı Angela Merkel’in, “Güvenimiz kalmadı” vurgusuyla başlayan zirvede, üç yıllık bir dönem için 82-86 milyar Euro tutarında bir kurtarma planı anlaşması yapılması için anlaşıldı. Varılan uzlaşı Yunanistan’ın bazıları yarına kadar olmak üzere çok sayıda adım atmasını gerektiriyor.
Anlaşma, Almanya’nın talepleri doğrultusunda şekillendi.
VERSAILLES KARŞILAŞTIRMASI
Zirve sonrasında Merkel’e varılan anlaşmada yer alan şartların 1919’da Almanya’ya imzalatılan Versailles Antlaşması’nı andırıp andırmadığı soruldu. Merkel bu soruya, “Tarihi karşılaştırmaların tarafı olmak istemiyorum özellikle de benim yapmadıklarım söz konusu olduğunda” yanıtını verdi. AB Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker çıkan süreçte Yunan halkının aşağılandığını düşünmediğini belirterek, “Bu uzlaşının kazananları ya da kaybedenleri yok. Tipik bir Avrupa anlaşması” dedi.
Euro Bölgesi, Yunanistan’ın yeni bir mutabakat zaptı konusunda karara varılmasının aciliyet içerdiğini hatırlatarak, Atina’nın ödemelerini yapabilmesi için 20 Temmuz’a kadar 7 milyar, ağustos ortasına kadar ise 5 milyar Euro düzeyinde kaynağa ihtiyaç duyduğunun altını çizdi. Olası yeni Avrupa İstikrar Mekanizması (ESM) programında bankacılık sektörü için 10-25 milyar Euro’luk tampon olacağı ve bunun 10 milyar Euro’luk kısmının ESM bünyesindeki ayrı bir hesaptan derhal kullanıma açılacağı da zirve sonuçlarında yer aldı.
SAÇ TIRAŞI YOK
Euro Bölgesi, Yunanistan’ın borcunun sürdürülebilirliği konusunda endişelerini gizlemezken Çipras’ın üzerinde ısrarla durduğu borçta indirime gitme opsiyonunu kesin bir dille reddetti. Bunun yerine daha uzun ödeme periyodlarının devreye sokulabileceğinin sinyalini verdi. Bunun yanı sıra AB Komisyonu da 3-5 yıllık dönemde büyüme ve istihdam yaratma amacıyla 35 milyar Euro tutarında bir kaynağı mobilize etmek için Yunanistan’la yakın şekilde çalışacak.
TAM TAAHHÜT
Çipras’ın devre dışı bırakmak istediği IMF’nin süreçte gelecekte de önemli rol oynayacağının altı zirve sonuç bildirisinde net şekilde çizilerek Yunanistan’ın Mart 2016’da IMF’in sürekli yardımını talep edeceği şüpheye yer bırakmayacak şekilde dile getirildi. Bildirinin dikkat çeken vurgularından birini de Yunan makamlarının kreditörlerinin tümüne yönelik mali yükümlülüklerini tamamen ve zamanında yerine getirme konusundaki taahhüdü oluşturdu.
Yunanistan Parlamentosu’nun 15 Temmuz’a kadar talep edilen 4 adımı kabul edip uygulamasının ve belgede yer alan tüm önlemlere destek beyan etmesinin ardından Eurogroup’un yapacağı doğrulamayı takiben kurtarma planına ilişkin mutabakat zaptının müzakeresi için ilgili kurumlara yetkilendirme verilecek.
15 Temmuz’a kadar atılacak adımlar
* Geliri artırmak amacıyla KDV sisteminin modernize edilmesi ve vergi tabanının genişletilmesi.
* Emeklilik sisteminin uzun vadede sürdürülebilirliğini iyileştirmek amacıyla belirgin önlemler alınması.
* İstatistik kurumu ELSTAT’ın yasal bağımsızlığının tam olarak güvenceye alınması.
* Mali Konsey’in mutabakat zaptı imzalanmadan önce operasyonel hale getirilmesi
* Ekonomik ve Parasal Birlik Antlaşması’nın ilgili maddelerinin tam olarak uygulanması.
22 Temmuz’a kadar atılacak adımlar
* Sivil prosedür yasasının kabul edilmesi.
* AB Komisyonu’nun desteğiyle bankacılık yönergesinin (BRRD) iç hukuka aktarılması.
Yunanistan’dan yasama ve uygulama açısından belli bir takvime bağlı olarak atması istenen adımlar:
* Emeklilik sisteminde iddialı reformlar gerçekleştirilmesi.
* Ürün piyasasına ilişkin iddialı reformlar yapılması ve OECD önerilerine uyulması.
* Elektrik iletim ağının (ADMIE) özelleştirilmesi.
* İşgücü piyasasında sıkı gözden geçirme ve modernizasyon yapılması.
* Finans sektörünün güçlendirilmesi için gerekli adımların atılması.
* Kurumlarla (Troyka) çalışma yöntemlerinin tamamen normale dönmesinin ve gerekli çalışmaların Atina’da da yapılmasının sağlanması.
50 MİLYAR EURO HEDEFLİ FON
Euro Bölgesi, Yunanistan’dan daha iyi yönetilen belirgin şekilde genişletilmiş özelleştirme programını devreye sokmasını istiyor. Bu bağlamda özelleştirme aracılığıyla parasallaştırılacak Yunan varlıkları bağımsız bir fona aktarılacak. Bu kaynak Avrupa İstikrar Mekanizması’ndan (ESM) alınacak yeni borcun ödenmesinde kullanılacak. 50 milyar Euro kapasite hedefi olan fonda toplanacak kaynağın 25 milyar Euro tutarındaki bölümü bankaların yeniden sermayelendirilmesinde, 12.5 milyarlık bölümü borcun gayrisafi milli hasılaya oranının düşürülmesi ve son 12.5 milyarlık dilim de yatırım için kullanılacak. Yunanistan merkezli olacak fon Yunan makamları tarafından yönetilecek ama ilgili AB kurumlarının denetiminde olacak. Çipras’ın fon konusundaki tek “kazanımı” yönetim merkezinin Lüksemburg olmamasını kabul ettirmesi olurken fon konusu 17 saatlik müzakerelerde Almanya’nın kırmızı çizgisi oldu.
