Zekânın, kişinin karşılaştığı duruma ilişkin uygun çözümler bulabilmesi için elindeki veriden çıkarım yapabilmesi ve bunu uygulamaya geçirme yeteneği olduğunu söyleyen Nergis Öksüz, zaman ve o zaman sürecinde yapılan şeylerle değişen, gelişen, azalabilen veya azalabilir bir özellik taşıdığına dikkat çekti.
Zekânın, daha çok iki gözlem sonucu yapıldığını belirten Öksüz, “Eğer çocuğun çıkarımları ve uygulamaya dökme becerisi yaşıtlarına göre yüksek görünüyorsa, yüksek zekâ ihtimalini incelemek için yapılabilir. Tam tersi, çıkarım yapma becerisi ve uygulamaya dökme yetisi yaşıtlarına göre zayıf ise, zekâ performansının ne kadarını kullandığına dair bilgi edinmek için uygulanır. Her iki durum da uzmana ebeveyn ya da öğretmen gözlemiyle gelir. Zekâ algısının toplumdaki değişebilir özellikleri sebebiyle, uzmanın hangi bulgular üzerinden zekâyı ölçmek için görevlendirildiğini iyi bilmesi, bunun için veri toplaması gerekir” diye konuştu.
Zekânın, mahiyeti ve etkin olduğu alanlarla ilgili yaklaşık bir asırdır güncel çalışmaların yapıldığından söz eden Öksüz, zeka testi ve zeka testinin uygulanabilirliği konusunda şu açıklamalarda bulundu: “Zeka testini yalnızca eğitimini almış ve sertifiye edilmiş psikolog ve psikiyatristler uygulayabilir. Raporu özeldir ve gerekmedikçe kimseyle paylaşılamaz. Çocuğunuza zekâ testini yalnızca gereken durumlarda uygulatmanız önemlidir. Uygulayan kişinin uzmanlığını almış olması yine çok önemlidir. Zekâ testi yaptırdıktan sonra, değişmez bir unsur olduğunu düşünmek yerine, aldığınız bilgiyle ne yapacağınıza karar verin. Çünkü zekâ, insanın hayatını yönlendirdiği merkez yönetim becerisidir. Zekâ testleri, çoğunlukla çocuğun norobiyolojik, psikososyolojik ve psikopatolojileriyle ilgili de bilgi verir. Çocuğun duyu organlarını nasıl ve ne kadar kullanabildiğinden, herhangi bir duygu davranım bozukluğuna sahip olup olmadığı da, zeka testinde dikkatini davranımlarına odaklayan terapist tarafından gözlenir. Başka dikkat çekici bir nokta da, zekâ testi uygulaması için başvurulan çocuklarda, yaşamsal sorunların zekâ performansına etki ettiği, yaşamsal olayların da zekâdan bağımsız olarak yaşam becerisini etkilediği görülmektedir.”
