Kendi kendine meme muayenesi, meme kanserinin erken dönemde tespit edilmesinde önemli rol oynuyor. 20 yaşından itibaren ayda bir kez kişinin her iki memesini de kontrol etmesi, memelerin görünümünde ve hissinde herhangi bir değişiklik olup olmadığını belirlemek için yapılıyor. Memelerde anormal görünen bir değişiklik fark edildiğinde veya bir memenin diğerinden farklı olduğu anlaşıldığında bir uzmana başvurulması gerekiyor. Memorial Antalya Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Op. Dr. Nazlı Yavuzer Türe, kendi kendine meme muayenesi hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
“Kitlelerin yüzde 80’i kendi kendine meme muayenesinde fark ediliyor”
Her bilinçli kadının kendi kendine meme muayenesi yapmayı öğrenmesi ve bu muayeneyi düzenli olarak yapmayı alışkanlık haline getirmesi gerektiğini belirten Op. Dr. Nazlı Yavuzer Türe, ”Memedeki kitlelerin yüzde 80’i, bu kitleler iyi veya kötü huylu olsun, kadınların kendisi tarafından ya tesadüfen ya da kendi kendine meme muayenesinde keşfedilmektedir. Tesadüfen keşfedilen kitleler genellikle çok büyük kitleler olmaktadır. Usulüne uygun olarak yapılan bir kendi kendine meme muayenesinde daha ufak çaptaki kitleleri ve ek olarak meme kanserine işaret edebilecek bazı belirtileri keşfetme imkanı doğmaktadır. Bu muayene adet başlangıcından 5-7 gün sonra yani hormon etkisinin en az olduğu dönemde yapılmalıdır. Ömür boyu devam edilmelidir” dedi.
Üç şekilde yapılıyor
Kendi kendine meme muayenesi sayesinde erken tanının mümkün olduğunu vurgulayan Op. Dr. Türe, “Erken tanı daha etkili tedavi ve çoğu durumda tam iyileşme anlamına gelir. Kendi kendine meme muayenesi ayna karşısında, yatarken ve duşta-ayakta olmak üzere üç şekilde yapılmaktadır. Yeterli ışık olan bir ortamda belden üst bölüm tamamen soyunuk olarak ayna karşısına geçilmeli, gözle inceleme ve elle muayene olarak iki bölümde gerçekleştirilmelidir” diye konuştu.
“Gözle incelemeyi ayna karşısında yapın”
Memenin kendisi, meme başları, koltuk altları ve meme altı bölgelerinin muayene edildiğini aktaran Türe, bu muayenelerin evde nasıl yapılacağını şu sözlerle anlattı:
“Her iki kolunuz serbestçe yanlarda, omuzlar dik olacak şekilde ayna karşısına geçin. Önden ve her iki yana dönerek memelerin büyüklüğüne, simetrisine, derinin rengine, şekline, meme başlarına, meme altı bölgelere, koltuk altlarına bakın. İki meme aynı büyüklükte olmayabilir. Bu normal bir görüntüdür. Aynı gözlemi kollarınızı yukarıya kaldırdıktan sonra veya her iki kolunuz başınızın arkasındayken tekrarlayın. Bu sırada memeler, meme başları ve koltuk altı bölgelerine bakın. Koltuk altlarında kabarıklık olup olmadığına dikkat edin. Ellerinizi belinize, leğen kemiklerinin üzerine kuvvetle bastırın. Omuzlarınızı hafifçe çıkararak öne doğru eğilin. Önden ve her iki yandan göğüslerinize bakın. Deride çekinti, çökme olup olmadığına dikkat edin.”
“Kanserin erken belirtisi elle muayenede çıkabilir”
Meme derisinde çekinti, deride portakal kabuğu görünümü, kızarıklık, memelerden birinde büyüme, meme başlarında çökme ve kepekli lezyonlar olup olmadığına dikkat edilmesi gerektiğinin altını çizen Türe, “Herhangi bir farklı belirtide doktorunuzla bağlantı kurun. Meme başlarında tekrarlayan inatçı deri değişiklikleriyle birlikte olan yanma ve acımalar kanserin yani paget hastalığının çok erken habercisi olabilir” diye konuştu.
“Elle muayene yatarken, duşta ve ayna karşısında yapılabilir”
İlk muayenelerin memenin yapısını tanımaya yardımcı olduğunu kaydeden Türe, “Daha sonraki muayenelerde farklı, devam eden bir dolgunluk, kitle fark edilmesi durumunda hemen bir uzmana başvurulabilir. Elin üç orta parmağının yastık bölümleriyle, küçük dairesel hareketler çizerek baskı şiddetini hafiften kuvvetliye doğru artırarak muayeneye başlanır. Sağ meme için sol, sol meme için sağ el kullanılır. Memenin tümü yoklanmalıdır. Aynı kontrol diğer memeye de tekrarlanır. Köprücük kemiğinin altından başlayarak tüm meme bölgesi muayene edilir. El kaldırılmadan kaydırarak birbirine paralel dikey çizgiler çizilebilir veya köprücük kemiğinin altından başlayarak saat ibresi yönünde giderek iç içe geçen daireler yapılabilir. Meme başında sonlanan oklar şeklinde tüm meme muayene edin. Elin başparmak ve işaret parmakları arasında meme başını hafifçe sıkarak akıntı olup olmadığı kontrol edilmelidir” ifadelerini kullandı.
