Washington
Birleşik Otomotiv İşçileri Sendikası ( (UAW)) üyesi 13 bin işçinin Ford, General Motors (GM) ve Stellantis'in Missouri, Michigan ve Ohio'daki fabrikalarında 15 Eylül'de başlattığı tarihi grev birinci ayına yaklaştı.
Bu süreçte işçiler yeni sözleşmeye ilişkin otomobil üreticileriyle yaptıkları pazarlıkta ilerleme sağlanamadıkça baskıyı artırmak amacıyla grevlerini kademeli olarak genişletirken, müzakerelerde hala anlaşmaya varılamadı.
Hafta başında sendika üyesi yaklaşık 4 bin işçi, İsveçli Volvo Group'un bünyesindeki Mack Trucks'ın Pensilvanya, Maryland ve Florida'daki fabrikalarında grev kararı aldığını duyurdu. Mack Trucks'taki işçilerin de katılmasıyla grevdeki toplam sendika üyesi işçilerin sayısı 22 eyalette 30 bini aştı.
Son olarak sendika, çarşamba akşamı sürpriz şekilde 8 bin 700 üyesinin Ford'un Kentucky eyaletindeki "ikonik" ve "son derece karlı" kamyon fabrikasında greve gittiğini açıkladı.
Grev, işten çıkarmaları beraberinde getirdi
Ülke genelinde greve gidilen fabrikaların sayısı artarken, grev nedeniyle üretimde yaşanan aksamalar da zincirleme etkiye neden oluyor.
Grev işten çıkarmaları beraberinde getiriyor. Grevin başlangıcından bu yana Ford toplam 1865 sendikasız işçiyi, GM 2 bin 330 işçiyi ve Stellantis 640 işçiyi işten çıkardı. Böylece 3 büyük otomobil üreticisinin greve bağlı olarak işine son verdiği işçilerin sayısı 5 bine yaklaştı.
Otomobil üreticileri, üretim sistemlerinin birbirine bağlı olmasından dolayı işçileri işten çıkarmak zorunda kaldıklarını belirterek, kendilerini savunuyor.
Tedarikçi firmalar da grevden nasibini aldı
Otomotiv işçilerinin grevinin sektöre etkisi otomobil üreticilerinin de ötesine geçiyor. Grev, Ford, GM ve Stellantis'e parça tedarik eden şirketleri de etkiliyor.
Amerikan Otomotiv Politikası Konseyi'ne göre, UAW'nin grevinden etkilenen ağ 5 binden fazla şirketi ve 800 binden fazla işçiyi içeriyor.
Grevin başlamasından bu yana işten çıkarma haberleri tedarikçi firmalardan da geliyor.
Ford Bronco'ya koltuk üreten Detroit merkezli LM Manufacturing, grev nedeniyle geçen ay yaklaşık 650 işçiyi geçici olarak işten çıkardı.
Bir başka tedarikçi Sodecia Automotive'nin de kasım ayı sonuna kadar yaklaşık 140 işçiyi geçici olarak işten çıkaracağı bildirildi.
Grevin daha da uzun sürmesi halinde tedarikçi firmaların iflasa gitmekten endişe duyduğu belirtiliyor.
Grevin maliyetinin 3 haftada 5,5 milyar dolara ulaştığı tahmin ediliyor
Michigan merkezli ekonomik danışmanlık firması Anderson Economic Group'un (AEG) otomotiv işçilerinin "Ayağa Kalk" olarak adlandırılan grevine ilişkin yaptığı son analize göre, grevin 3 haftada toplam 5,5 milyar dolarlık ekonomik kayba neden olduğu tahmin ediliyor.
Söz konusu ekonomik zararın 579 milyon dolarının doğrudan ücret, 2,68 milyar dolarının üretici, 1,6 milyar dolarının tedarikçi ve 1,26 milyar dolarının bayi ile müşteri kaybından oluştuğu öngörülüyor.
Bu kaybın, UAW'nin 2019'da GM'ye karşı başlattığı ve bir ay süren grevin 4 milyar dolarlık tahmini ekonomik zararını geride bıraktığı kaydediliyor.
Sadece GM, grevin ilk 2 haftada 200 milyon dolara mal olduğunu açıkladı.
Ford da yeni grev kararı karşısında daha yüksek ücretler ve sosyal destekler için yapabilecekleri harcamanın "sınırında" olduklarını belirterek, şirketin en karlı fabrikasında başlatılan son grevin işçilere zarar verebileceği ve karları azaltabileceği uyarısında bulundu.
Otomotiv işçilerinin grevinin daha da uzamasının otomobil üreticileri için önemli mali sonuçlar doğurabileceği tahmin ediliyor.
Otomobil üreticileri halihazırda uzun ve maliyetli bir grev için hazırlıklarını yaparken, Ford'un ağustosta sağladığı yaklaşık 4 milyar dolarlık kredi olanağının ardından GM'nin de yakın zamanda 6 milyar dolarlık bir kredi güvencesi aldığı biliniyor.
Otomotiv işçilerinin talepleri
Görüşmelere 4 yıllık sürede ücretlere yüzde 40 oranında zam talebiyle başlayan sendika, halihazırda yüzde 36 zam talep ediyor.
Aynı zamanda otomobil üreticilerinden, işçileri enflasyona karşı koruyabilmek için ücretlerde düzenli yaşam maliyeti düzenlemelerini yeniden uygulamaya koymaları isteniyor.
Yeni işçileri daha düşük ücret skalasında bırakan ve daha az sosyal hak sağlayan kademeli istihdam sistemine de son verilmesi talep ediliyor.
İşçiler, şirketlerden daha önce aldıkları ve "tanımlanmış sosyal yardım" olarak adlandırılan emeklilik ödemelerini geri isterken, emeklilikte tüm sağlık masraflarının da karşılanması talebinde bulunuyor.
Ayrıca, 40 saatlik ücret karşılığında haftada 32 saat çalışma talebi de işçilerin görüşmelerde dile getirdiği maddeler arasında yer alıyor.
İşverenlerin teklifleri
İşçilerin talepleri karışında Ford, sözleşme süresi boyunca tam zamanlı çalışanların ücretlerini yüzde 20'den fazla artırmayı teklif ediyor. Şirket, işçilerin 2009'da kaybettiği ücretlerdeki düzenli yaşam maliyeti düzenlemelerini geri getirerek sendikanın önemli bir talebini de karşılıyor.
Ford, aynı zamanda kademeli ücret sistemini de ortadan kaldırarak herkesi tek bir maaş skalasına yerleştirmeyi planlıyor. Şirket, tüm çalışanlar için emeklilik ödemesi ve emeklilikte sağlık hizmetlerinin finanse edilmesine yönelik talepleri ise kabul etmiyor. Ford, UAW'nin gelecekteki batarya fabrikalarında, mevcut fabrikalarla aynı maaş ve sosyal hakları sunacağını garanti etme talebine de karşı çıkıyor.
GM de sözleşmenin süresi boyunca ilk yılda yüzde 10 olmak üzere yüzde 20'lik ücret artışı teklif ediyor. Şirketin sendikaya karşı verdiği önemli bir tavizle otomobil yedek parça deposu işçilerini, araç montaj işçilerinin kazandığı daha yüksek ücret skalasına yükseltmeyi kabul ettiği belirtiliyor.
Emeklilikte sağlık hizmetlerine çalışılan saat başına sağlanan şirket katkısını yüzde 25 artırmayı teklif eden GM, emeklilik ödemesini geri getirmeyi ve emeklilikte tüm sağlık masraflarının karşılanmasına karşı duruyor. GM'nin sendikanın ücretlerde yaşam maliyeti düzenlemesi konusundaki taleplerini de karşılamadığı belirtiliyor.
Jeep, Chrysler ve Ram araçlarının üreticisi Stellantis ise sözleşme süresi boyunca yüzde 20'lik ücret artışı teklif ediyor. Şirket, emeklilik sonrası sağlık harcamalarının karşılanması için çalışılan saat başına 1 dolar teklif ediyor. Stellantis, sendikanın tüm geçici işçilerin statüsünün kalıcıya dönüştürülmesi talebini kabul etmiyor.
