Ankara
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Komşuluk ve Genişleme Komiseri Oliver Varhelyi, Türkiye'deki depremlerin ardından AB Komisyonu'nun martta düzenleyeceği konferansta uluslararası toplumdan "daha önce eşi benzeri görülmemiş" bir çaba ve milyarlarca avro para toplanmasını beklediklerini söyledi.
AB'nin 16 Mart'ta düzenleyeceği Uluslararası Bağışçılar Konferansı'na eş başkanlık edecek Varhelyi ve AB Konseyi Dönem Başkanı İsveç'in Uluslararası Kalkınma İşbirliği ve Dış Ticaret Bakanı Johan Forssell, konferansın hazırlıkları için Türkiye'ye gelerek Ankara'da çeşitli temaslarda bulundu.
Varhelyi ve Forssell, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile yaptıkları toplantı sonrası AA muhabirine konferansla ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Türkiye'ye hem taziye dilekleri hem de konferansın hazırlıkları için geldiklerini belirten Varhelyi, Türk halkının her zaman yanında olduklarını söyledi.
Varhelyi, Türk yetkililerle depremin yol açtığı hasarın boyutunu görüştüklerini belirterek, "Basından okuduğunuz yıkım, gerçekte olan yıkımın yanından bile geçemez. Gerçek yıkım, çok çok daha büyük. Çok büyük rakamlar bekliyoruz. Konuyla ilgili nihai değerlendirme gelecek haftalarda elimizde olacak." ifadesini kullandı.
Depremin yol açtığı bu büyük hasarların telafi edilmesi için Bağışçılar Konferansı düzenleme kararı aldıklarını aktaran Varhelyi, konferanstan beklentileriyle ilgili şunları kaydetti:
"Bu, uluslararası toplumun yeniden yapılanma sürecine destek olmak için gösterdiği eşi benzeri görülmemiş bir çaba olacak. Şu aşamada kimsenin tek bir rakam verebileceğini sanmıyorum. AB bütçesinden yardım sağlamak için her şeyi seferber etmemiz gerekecek. İkili destek vermek isteyen üye devletlerimizi görüyoruz. Küresel çapta verilecek her türlü desteğe ihtiyacımız olacak. Uluslararası finans kurumlarıyla da onları harekete geçirmek için temastayız. Avrupa Yatırım Bankasıyla da yardım için temastayız."
"Bu deprem, her şeyden önce geliyor"
Varhelyi, "bu konferansın sonucunda toplanacak rakamların milyonlarla mı yoksa milyarlarla mı ifade edilmesinin beklendiği" sorusuna "Milyonlarca değil milyarlarca avrodan bahsediyoruz." yanıtını verdi.
Türkiye'ye depremler sebebiyle yapılacak yardımlarla ilgili Varhelyi, "AB Komisyonu'nun mesajı açık ve net. Bu deprem, her şeyden önce geliyor. Bizim Türkiye'ye yardım etmemiz lazım ve Türkiye de bizden yardım bekliyor. En azından benim neslimde dünyanın hiçbir yerinde böyle korkunç bir deprem görmedik. Bu nedenle de küresel bir çaba olmalı. AB, Türkiye ile aynı bölgeyi paylaştığı için buna aracılık etmeli. Biz bu konuda ilk olmalıyız." diye konuştu.
Ukrayna'nın AB'ye üyelik süreci
Varhelyi, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın birinci yılına yaklaşılırken Ukrayna'nın AB'ye üyelik süreci hakkında da değerlendirmelerde bulunurken, savaşın başlamasından kısa süre sonra Ukrayna, Moldova ve Gürcistan'dan üyelik başvuruları aldıklarını anımsattı.
Bu başvuruların mesajının "net" olduğuna işaret eden Varhelyi, "Bu adımlar, AB üyeliğinin uzun zamanlı barış, istikrar ve refah için ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Bu nedenle bu başvuruları gayet ciddiye aldık ve anında yanıt verdik." ifadesini kullandı.
AB Konseyinin değerlendirmeleri sonucu Ukrayna ve Moldova'ya adaylık statüsü verdiğini, Gürcistan'a da bunu teklif ettiğini belirten Varhelyi, "Bundan sonra sürecin kendi kuralları ve aday ülkelere sağlanan döngüsü var. Bu ülkeler, diğer aday ülkeler gibi ölçütleri ve koşulları karşılamak zorunda. Kriterleri karşılamak için ne kadar hızlı hareket ederlerse, üyelik süreci de o kadar hızlı işler." dedi.
Varhelyi, ülkedeki savaş uzadıkça daha fazla yıkıma yol açacağına işaret ederek, bu savaşın bir an önce bitmesini umduklarını dile getirdi.
"Konferans, önemli miktarda fon sağlayacak"
Forssell ise, İsveç'in bu konferansı düzenlemek için inisiyatif aldığını belirterek, "Hem kısa hem de uzun vadedeki devasa ihtiyacı gördüğümüzde bu adımı attık." dedi.
Bağışçılar Konferansını AB Komisyonu ile düzenleyeceklerini aktaran Forssell, "Bu konferans, önemli miktarda fon sağlayacak. Ayrıca İsveç de dahil bazı AB üyesi ülkeler, ikili seviyede de Türkiye'ye önemli miktarda fon sağlamak istiyor. Bu konuda net bir miktar vermem zor ama büyük bir potansiyel var." ifadesini kullandı.
"Bu yıkım, gerçekten kelimelerin ötesinde"
Forssell, çok büyük ihtiyaçlar olduğuna işaret ederek, "Burada geniş çaplı çalışmak önemli. Buna 27 üye ülke, ABD, Birleşik Krallık ve Körfez ülkelerini, iş dünyasından dış yatırımları da dahil etmek gerek. Aynı zamanda İsveçli iş dünyasının ve Avrupalı kuruluşların Türkiye'ye yatırımlara devam etmeye ve bunları yoğunlaştırmaya dair büyük bir ilgisi var." yorumunda bulundu.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) üye ülkeleri arasında doğal afetlerde işbirliğinin geliştirilmesi için örgütün bir platform olabileceği söyleminin anımsatılması üzerine Forssell, şöyle devam etti:
"Türkiye'ye bu zor zamanlarında yardım etmek için mümkün olan tüm yollara bakıyoruz. Bu da bir seçenek olabilir. Burada geniş bir zamanda çalışmak önemli. Dediğim gibi çok fazla ihtiyaç var. Şu anda Türkiye'ye Avrupa'dan güçlü bir destek var. Çünkü herkes televizyonda şok edici görüntüler görüyor. Bu yıkım gerçekten kelimelerin ötesinde. Bunu kelimelere dökmek, anlatmak çok zor. Örneğin; İsveç'te on yıllardır yaşayan birçok Türk var. Bu, diğer AB üyesi ülkeler için de geçerli. Dolayısıyla bu felaket bizi de etkiledi."
"Ukrayna'nın Avrupa'ya yakınlaşmasını istiyoruz"
İsveçli Bakan, Ukrayna'nın AB'ye üyelik süreci konusunda da bu ülke ile yakından görüştüklerini belirterek, "Ukrayna'nın Avrupa'ya yakınlaşmasını istiyoruz, bu muhteşem bir şey olacak. Tabii ki Ukrayna ile hala müzakere sürecindeyiz. Süreçte yapılması gereken şeyler var." değerlendirmesinde bulundu.
Ukrayna'nın Rusya ile bir savaş sürecinde olduğunu anımsatan Forssell, "Bu şartlar altında etkileyici bir süreç yürütüyorlar. Ancak mevcut şartlara bakıldığında üyelik için bir zaman dilimi vermek zor. Ukrayna'nın zorunluluklarını yerine getirmesini ve yakın zamanda AB ile daha da yakın çalışabilmesini bekliyoruz." dedi.
