Almanya’da genel seçime 2 gün kala Federal Meclis’teki partilerin temsilcileri ve BaÅŸbakan Angela Merkel’in koltuÄŸuna aday isimler, televizyon programında karşı karşıya geldi. Kamu yayıncısı ARD ve ZDF televizyonunun ortaklaÅŸa düzenlediÄŸi "Son Tur" programında YeÅŸillerin adayı Annalena Baerbock, Sosyal Demokrat Parti (SPD) adayı ve Maliye Bakanı Olaf Scholz, hükümeti oluÅŸturan muhafazakar Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ve Hristiyan Sosyal Birlik (CSU) adayı Armin Laschet’in yanı sıra liberal Hür Demokratik Partiden (FDP) Christian Lindner (FDP), CSU BaÅŸkanı ve Bavyera Eyalet BaÅŸbakanı Markus Söder, Almanya için Alternatif’ten (AfD) Alice Weidel ve Sol Parti’den Janine Wissler yer aldı.
Programında öne çıkan konulardan biri iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi oldu
Siyasilerin daha geniÅŸ politika meselelerinden bahsetmek yerine kendi karbon ayak izlerini en aza indirmek için attıkları kiÅŸisel adımları ele alması dikkat çekti. CDU/CSU adayı Laschet, "Elektrikli bir araba kullanıyorum ve onunla eÄŸleniyorum" dedi. YeÅŸillerin adayı Baerbock ise son 7 hafta boyunca kısa mesafeli iç hat uçuÅŸlarından kaçınarak seçim kampanyası rotasında "otobüsle ve gerektiÄŸinde bir gece" seyahat ettiÄŸini söyledi. FDP’den Christian Lindner, ayak izini "silmek" için her yıl CO2-Nötr sertifikalarını nasıl satın aldığından bahsetti. AfD’den Weidel ise mümkün olduÄŸunda araba yerine bisiklete bindiÄŸini söylerken, Sol Parti’den Wissler, toplu taşıma araçlarını kullandığını ve evde enerji tüketimini sınırlamaya çalıştığını vurguladı. Seçimlerde öne çıkan isim Scholz ise "güvenlik konvoylarında seyahat eden ve birçok uçuÅŸ yapan bir politikacı" olarak iklim üzerindeki kiÅŸisel etkisini sınırlamak için bir rol model olduÄŸunu öne sürmenin akıllıca olmayacağını ifade etti. Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸiyle nasıl mücadele edileceÄŸine iliÅŸkin belirlenecek politikaya yönelik soruların sorulara 7 partiden 6’sı eylem ihtiyacı üzerinde geniÅŸ çapta anlaÅŸtı, ancak bunun nasıl baÅŸarılacağı konusunda net bir ÅŸekilde fikir ayrılığı yaÅŸadı. Hem YeÅŸiller hem de Sol, Almanya’nın 2038’de bitirilmesi planlanan kömür enerjisinden daha erken çıkış için çaÄŸrıda bulundu. Scholz, yenilenebilir enerji kapasitelerini geniÅŸletmeye odaklanırken, Laschet kimya ve çelik endüstrilerini modernize etme ihtiyacından bahsetti. Sadece AfD’den Alice Weidel, küresel ısınmanın insan yapımı olduÄŸuna deÄŸindi ve yeni nesil nükleer santraller için çaÄŸrıda bulundu, Alman endüstrisine zarar gelmemesi konusunda uyarı yaptı.
Savunma harcamaları, AUKUS ve Kuzey Akım 2
PerÅŸembe akÅŸamı düzenlenen program, seçim sürecinde dış politika konularına ciddi ÅŸekilde zaman ayrılan ilk tartışma oldu. SPD adayı ve Maliye Bakanı Scholz, "ekonomik gerçeklerin sınırları içinde" artan savunma harcamalarını savunurken, Solcu Wissler ise "daha fazla silahın dünyayı kesinlikle daha güvenli hale getirmeyeceÄŸini" ve paraya baÅŸka bir yerde ihtiyaç duyulduÄŸunu ifade ederek Scholz’ün fikrine karşı çıktı. Program boyunca Laschet’i destekleyen Söder de Laschet’nin Alman ordusunu güçlendirme görüÅŸüne katıldı.
Ayrıca Olaf Scholz, Almanya’nın Fransa ile yakın baÄŸlarını da deÄŸinerek kendisinin ve federal hükümetin Fransa’nın Avustralya, ABD ve Ä°ngiltere arasında imzalanan yeni AUKUS ittifakına itirazlarını "çok iyi anlayabileceÄŸini" dile getirdi. CDU’dan Laschet’e, Baltık Denizi üzerinden Rus doÄŸal gazını Almanya’ya 2 gaz boru hattının faaliyete geçmesini isteyip istemediÄŸi soruldu. Projeyi açıkça destekleyen Laschet, "Evet. Bu projeye ihtiyacımız var, çünkü diÄŸer enerji türlerinden vazgeçtiÄŸimizde gaza ihtiyacımız olacak" dedi.
Laschet, "Önemli olan, yani bir transit ülke olarak, Ukrayna’nın sonuç olarak hiçbir dezavantaja maruz kalmamasıdır. Rusya bu anlaÅŸmayı ihlal ederse, anlaÅŸma derhal durdurulacak" ifadelerini kullandı.
Sol Parti’den Wissler ise partisinin uzun vadede NATO’dan çekilme konusundaki tartışmalı tutumunu savundu. Wissler, NATO’nun “tamamen modası geçmiÅŸ” bir örgüt olduÄŸunu iddia etti.
Çin ile iliÅŸkiler
AfD adayı Weidel ise "Çinlilerle rahat bir iliÅŸki" çaÄŸrısında bulunurken, YeÅŸillerin adayı Annalena Baerbock ise Çin’e karşı sert bir duruÅŸ sergileme ve "ortak bir Avrupa Çin politikası" çaÄŸrısı yaptı. Baerbock, Çin ile gelecekteki iliÅŸkilere yönelik "insan hakları durumunu daha güçlü bir ÅŸekilde ele almak" istediklerini ifade etti. FDP’den Lindner ise Almanya’nın ticari çıkarlarını ve deÄŸerlerini eÅŸit olarak savunması gerektiÄŸini söyledi. CSU BaÅŸkanı Markus Söder de Çin’e karşı yaptırımların Almanya’nın oradaki ekonomik çıkarlarına uymadığını söyledi. Çin konusunda daha yumuÅŸak görüÅŸte olan Söder, “Ülke, YeÅŸillerin olgunlaÅŸmamış dünya görüÅŸü nedeniyle milyonlarca iÅŸi tehlikeye atmamalı" dedi.
Avrupa BirliÄŸi konusu
Seçim kampanyasının 90 dakika süren son tartışması, adayların Avrupa BirliÄŸini (AB) uluslararası iliÅŸkilerde daha iddialı bir oluÅŸum haline getirilmesindeki kararlılığını gösterdi. Olaf Scholz ve rakibi Armin Laschet, AB’nin egemenliÄŸini dış müdahalelerden korumak için daha fazlasının yapılmasını gerektiÄŸini vurguladı. Scholz, "Avrupa’nın merkezinde en büyük nüfusa ve en büyük ekonomik güce sahip büyük ülkeyiz. Güçlü ve egemen bir Avrupa’ya sahip olacağımızdan emin olmalıyız. Almanlar olarak üzerimize düÅŸen en önemli görev bu” diye konuÅŸtu. Anketlere göre hala önde olan SPD BaÅŸbakan Adayı Olaf Scholz Almanya’nın dış politikasıyla ilgili soruları yanıtlarken, güçlü bir AB ve ABD ile iliÅŸkileri geliÅŸtirilmesi ve iÅŸ birlikteliÄŸinden yana olduÄŸunu belirterek, "Avrupa’nın tek bir sesle konuÅŸabilmesini saÄŸlamamız gerekecek" dedi.
Korona virüs, alınan önlemler, ekonomi ve konut
Politikacılar, ülkede bu hafta müÅŸteriden maske takmasını isteyen bir benzin istasyonu çalışanının vurulmasını görüÅŸtü. Söz konusu olay, silah yasaları, Covid-19 kısıtlamaları, sanal ortamda radikalleÅŸme ve sosyal medyanın rolüne kadar deÄŸiÅŸen güvenlik sorunları hakkında tartışmalara yol açmıştı. Baerbock ve Laschet, internet ve sosyal medya devlerini çevrimiçi ortamda nefret söylemi ve aşırılık yanlısı içeriklere karşı daha sert önlemler almaya çağırdı. Baerbock, seçim kampanyası boyunca partisini hedef alan kampanyalardan da özellikle bahsetti. Sol Parti’den Wissler, aşırı saÄŸcı muhbirlerin karıştığı geçmiÅŸteki skandalların, bunların amaca uygun olmadığını gösterdiÄŸini söyleyerek Almanya’nın iç istihbarat servislerinin yeniden düzenlenmesi çaÄŸrısında bulundu. Söder ise sosyal medya platformlarında kışkırtıcı mesajlar paylaÅŸmakla suçladığı AfD’ye Covid-19’a karşı ÅŸüpheyle yaklaÅŸanları harekete geçirdiÄŸi gerekçesiyle tepki gösterdi. Söder Sol Parti’yi ise kolluk kuvvetlerini zayıflatmayı hedeflemekle suçladı. Weidel da salgın sırasında alınan karantina kısıtlamalarının ve diÄŸer önlemlerin yasalara uygun olup olmadığını sorguladı.
Konut krizi, kamu harcamaları, kamu borcu
Programda seçim kampanyalarının ana gündemini oluÅŸturan konut sorunu, kamu harcamaları ve kamu borcu dahil olmak üzere iç politikadaki diÄŸer farklı konular üzerinde de anlaÅŸmazlıklar yaÅŸandı. Laschet, vergileri artırmama ve korona virüs krizinden kurtulmaya yardımcı olmak için gevÅŸetilen katı bütçe kurallarına uyma sözü verdi. FDP’den Christian Lindner ile büyük ölçüde aynı fikirde olan Laschet, "Vergi artışı istemiyorum, bütçe kurallarını korumak istiyorum" dedi.
"Yüksek derecede açığımız var, yüksek enflasyon oranlarına sahibiz" diyen Lindner, örneÄŸin, elektrikli arabalar için sübvansiyonları kesmeyi tercih edeceÄŸini ifade etti. Scholz ise çevre konusunda yeterince harcama yapmak için mali kuralların yumuÅŸatılabileceÄŸini söylerken yatırım vurgusu yaptı. Scholz, ülkedeki konut sorununa dönük ise konut ÅŸirketlerinin kamulaÅŸtırmasına karşı olduÄŸunu, konut ihtiyacı için daha fazla inÅŸaata baÅŸlanacağını belirtti. YeÅŸillerin adayı Annalena Baerbock da emlak ÅŸirketlerinin kamulaÅŸtırılması konusunda net bir tavır aldı.
Anketlerde SPD önde
Almanya’da 2 gün sonra düzenlenecek seçimlerde rüzgar, SPD’den yana esiyor. Scholz’un partisi SPD’nin oy oranı anketlere göre yüzde 25 iken, Laschet’in CDU/CSU’su yüzde 23’e yükseldi. Seçimlerin ardından olası koalisyonda yer alması beklenen YeÅŸiller ise yüzde 16.5’e yükselirken, FDP ise yüzde 11’de sabit kaldı. Anketler, seçimin galibinin parlamento çoÄŸunluÄŸuna ulaÅŸabilmek için hem YeÅŸiller’e hem de Lindner’ın FDP’sine ihtiyaç duyacağını gösteriyor.
Markus Söder, daha fazla insanın giderek SPD, Sol ve YeÅŸillerin yakınlaÅŸtığını fark ettiÄŸini, bu yüzden Armin Laschet’in anketlerde geri kaldığını söyledi. Söder, "CDU ve CSU hala kazanabilir mi? Son birkaç gündeki anketleri gördüÄŸümde bunun mümkün olduÄŸunu düÅŸünüyorum" dedi.
