Endonezya’nın başkenti Jakarta’da düzenlenen 43. ASEAN Güneydoğu Asya Ülkeleri İşbirliği Zirvesi’nin son gününde liderler, bölgede artan ticari ve siyasi gerginliğe dikkat çekerek barış mesajları iletti.
Endonezya’nın başkenti Jakarta’da düzenlenen 43. ASEAN Güneydoğu Asya Ülkeleri Zirvesi’nin son gününde katılımcı ülkelerden barış mesajları verildi. ASEAN Zirvesi’ne Tayland, Singapur, Endonezya, Malezya, Filipinler, Kamboçya, Laos, Bruney, Myanmar ve Vietnam liderlerinin yanı sıra ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Çin Başbakanı Li Qiang, Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol , Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Japonya Başbakanı Kishida Fumio, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Avusturalya Dışişleri Bakanı Penny Wong gibi isimler katıldı.
3 gün boyunca devam eden zirvenin ana gündem maddeleri arasında Güney Çin Denizi’ndeki artan askeri gerginlikler, Mynmar’da yaşanan iş karışıklık ve Kuzey Kore’nin Rusya’ya askeri destek hazırlığı gibi konular ele alındı. ASEAN Birliği’nden Mynmar cuntasına ortak imzalı bildiri
Zirvenin ikinci gününde ASEAN üye ülkeleri tarafından yayınlanan 19 maddelik ortak bildiride, Myanmar’da artan şiddetten ve sivillere yönelik yapılan askeri müdahaleden Myanmar Silahlı Kuvvetleri sorumlu tutuldu. Söz konusu bildiride ASEAN Birliği, Myanmar’daki cunta yönetimini iki yıl önce yapılan 5 maddelik barış planını uymaması nedeniyle eleştirdi. Endonezya’dan Güney Asya ülkelerine “gerginliği” azaltma çağrısı
Bu yıl zirveye ev sahipliği yapan Endonezya’da Devlet Başkanı Joko Widodo son gün yaptığı konuşmasında Güneydoğu Asya ülkeleri liderlerine barış çağrısında bulundu. Widodo, büyük güçlerin bölgedeki ticari ve siyasi güçlerini arttırdığı bu dönemde Güney Asya ülkelerinin kendi içlerindeki sorunları çözmesi gerektiğini belirtti. Widodo , "Hepimizin yeni çatışma, yeni gerilim, yeni savaş oluşturmama gibi sorumluluklarımız olduğu kadar, aynı zamanda gerilimleri azaltma sorumluluğumuz da var" ifadelerini kullandı. “21. yüzyıl Asya’nın yüzyılıdır”
Zirvenin son gününde ASEAN - Hindistan forumunda konuşan Hindistan Başbakanı Narendra Modi de Güney Asya’yı “büyümenin merkezi” olarak değerlendirdi. Modi, “21. yüzyıl Asya’nın yüzyılıdır. Bu bizim yüzyılımız. Covid-19 dönemi sonrası kurallara dayalı yeni bir dünya düzeninin inşa edilmesi ve insanlığın refahı için herkesin çaba göstermesi gereklidir” dedi. Modi ayrıca ASEAN ve Hindistan halklarının aynı tarihe, kültüre ve coğrafyaya sahip olduğuna değinerek, Güney Asya’yı güçlendirmek adına bölge ülkeleriyle denizlerin güvenliği, gıda ticareti ve askeri alanlarda yeni ortak çalışmalar başlatılacağını ifade etti. Malezya’dan “temkinli olun” çağrısı
Malezya Başbakanı Enver İbrahim ise ASEAN ülke liderlerini, büyük güçlerin “ayrıştırıcı” siyasi tutumlarına karşı temkinli olmaya çağırdı. İbrahim, son yıllarda Çin ile ABD arasında yaşanan gerginliğin ve rekabetin, bölge dinamiklerini olumsuz etkilediğini vurguladı. İbrahim ayrıca bölge ülkelerinin birbirleri arasında merkezci, barışçıl ve tarafsız bir siyaset izlemesi yönündeki tutumunun net olduğunu ifade etti. Çin’den “soğuk savaş” uyarısı
Çin Başbakanı Li Qianq, liderlere yönelik yaptığı konuşmada, Hint-Pasifik bölgesindeki jeopolitik rekabetlerin keskinleştiğine değinerek bölgede yeni bir soğuk savaştan kaçınmanın önemine dikkat çekti. Li, “Anlaşmazlıkları kontrol altında tutmak için şu anda önemli olan şey taraf seçmekten kaçınmak, blok çatışmasına karşı çıkmak ve yeni bir Soğuk Savaş’ın önlenmesidir. ASYA ülkelerinin bu farklılıkları ve anlaşmazlıkları uygun şekilde ele alması gerek” şeklinde konuştu. ABD’den Myanmar için demokrasi çağrısı
ASEAN Zirvesi’ne ABD Başkanı Joe Biden’ın yerine katılan ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, diğer katılımcı ülke liderleriyle bir araya geldi. Harris, toplantının basına açık konuşmasında zirvenin gündem maddelerinden biri olan Myanmar’daki iç karışıklığa değindi. Harris, ABD’nin Myanmar’ın demokrasiye kavuşması için gerekli baskıyı uygulamaya devam edeceğini belirtti. Harris ayrıca ASEAN liderlerine Washington’da kurulacak yeni ABD - ASEAN İşbirliği Merkezi’nin müjdesini verdi.
