Toplam 517 şirketin katıldığı bir araştırmaya göre, Türkiye'de asgari ücretin bin 300 liraya çıkarılması halinde şirketler çalışanlarının maaşlarına ortalama yüzde 11,7 zam yapacak.
Global insan kaynakları yönetim danışmanlığı şirketi Hay Group Türkiye tarafından kasım ayında 517 şirketin katılımıyla "Olası Asgari Ücret Değişiminin Etkileri" başlıklı bir araştırma gerçekleştirildi.
Şirketlerin, asgari ücretin artması halinde mevcut ücret politikalarını nasıl değiştireceklerine ilişkin soruların yanıtlarının arandığı araştırmanın sonuçlarına göre, asgari ücretin bin 300 liraya çıkarılması halinde şirketlerin çalışanlarına yüzde 11,7 oranında maaş artışı yapması öngörülüyor.
Zam oranının yerli sermayeli şirketlerde ortalama yüzde 11,9, yabancı sermayeli şirketlerde ise yüzde 11,3 olması bekleniyor.
Türk şirketlerinin yarısı hazır, yabancılar beklemede
Araştırmaya katılan şirketlerin yüzde 34'ü olası asgari ücret değişimi için alternatif bütçeye çalışırken, yüzde 28'i henüz bütçelerini revize etmemiş durumda.
Şirketlerin yüzde 38'si asgari ücretteki artışı nasıl yönetebileceği noktasında fikir sahibi değil.
Yabancı sermayeli şirketlerin yüzde 24'ü alternatif bir bütçe için çalışırken, yerli sermayeli şirketlerin yüzde 44'ü ise asgari ücret artışı için hazırlıklarını yapmış durumda.
Araştırma sonuçları Türk şirketlerin, yabancı sermayeli şirketlere göre konuya daha hazırlıklı olduğunu ortaya koydu.
Yıllık zam oranı artacak
Hay Group Türkiye tarafından eylül ayında açıklanan bir araştırma sonucuna göre, şirketlerin çalışanlarına ortalama yüzde 9 zam yapacağı belirtilmişti.
Kasım sonrasında şirketlerin olası asgari ücret değişikliğiyle ilgili ek çalışmalara başladığı görüldü. Alternatif bütçe çalışan şirketlerin yeni bütçelerinde eskisine oranla ortalama yüzde 3'lük bir artış yapacağı dikkati çekiyor.
'Mavi yaka' kadroların revize bütçe rakamında öncekine göre yüzde 7,3'lük bir değişim görülüyor. Bu artışın zaman içerisinde kademeli olarak tüm çalışan gruplarını etkilemesi bekleniyor.
Maaşların yeni artış oranları
Bu bilgiler ışığında şirketler, Ocak 2016 asgari ücret artışı sonrası, 'mavi yaka' kadrolarda ortalamada yüzde 17,1'lik bir artış öngörürken, idari personelde yüzde 12,8, uzman kadrolarda yüzde 10,1, yönetim kadrolarında yüzde 9,6 ve üst yönetim kadrolarında yüzde 8,7'lik artış senaryoları üzerinde çalışıyor.
Asgari ücret değişiminden en çok etkilenecek sektörlerin, saha çalışan sayıları yüksek olan perakende, çağrı merkezi, profesyonel hizmetler ve lojistik sektörler olacağı tahmin ediliyor.
"Asgari ücret artışı bizi etkilemez" diyenlerin oranı yüzde 18
Şirketlerin yüzde 23'ü "Asgari ücretteki olası bir artışa hazırlanmak için neler yapıyorsunuz?" sorusuna, henüz bir aksiyonda bulunmadıkları, herhangi bir planlama yapmadıkları şeklinde cevap verdi. Bu şirketlerin değerlendirme sürecinde oldukları, yasal düzenlemeyi ve diğer şirketlerin atacağı adımları bekledikleri anlaşılıyor.
Şirketlerin yüzde 15'i, asgari ücret değişikliği karşısında herhangi bir değişiklik yapmayacağını belirtiyor. Bu şirketlerin ağırlıklı olarak, asgari ücretli çalışanları olmayan veya çalışan sayısı çok düşük olan şirketler olduğu; henüz diğer çalışan gruplara yansıtılacak etkinlikte bulunmadıkları tespit edildi.
Şirketlerin yüzde 18'i, asgari ücret artışının kendilerini etkilemeyeceğini ifade ediyor. Bu şirketlerin sadece tüm çalışanları etkileyecek bir piyasa değişikliğinde harekete geçecekleri görülüyor.
Ücret artışlarını erteleyecek şirketlerin oranı ise yüzde 8. Sürecin işe alımlarına yansıyacağını düşünen yüzde 8 oranındaki şirket de işe alımlarını erteleyeceklerini belirtti.
Yeni eleman alımı düşecek, yan haklar azalacak
Şirketlerin yüzde 15'i yeni işe alınacak personel sayısında azalmaya gideceğini söylerken, bu rakam yerli sermayeli şirketlerde yüzde 22'ye ulaştı.
Şirketlerin yüzde 34'ü toplam ücretlendirme politikalarını revize etmek istediklerini belirtti.
Çözüm olarak en çok "ödenekleri/ikramiyeleri baz maaşa ekleme" ve "yan hak paketlerinde değişikliğe gitme" uygulamalarının düşünüldüğü görülüyor.
Şirketlerin yüzde 37'si olası bir artışta sadece asgari ücretli çalışanların ücretlerini revize edeceklerini bildirdi.
Yerli sermayeli şirketlerin yüzde 27'si artışla birlikte tüm çalışan gruplarında ücret politikalarını revize etmeyi planlarken aynı aksiyonu almayı planlayan yabancı sermayeli şirketlerin oranı da yüzde 10 civarında.
