Şafak ayininin ardından ’yalnız çam’ anlamına gelen "Lone Pine Anıtı’na koşan Avustralyalılar, atalarının mezarlarını ziyaret ederek çiçek bıraktı. Törene Avustralya Genelkurmay Başkanı Angus Campbell, Yeni Zelanda Meclis Başkanı Rt Hon Trevor Mallard, Türkiye Cumhuriyeti’ni temsilen Çanakkale Vali Yardımcısı Celil Ateşoğlu, İngiltere’nin Ankara Büyükelçiliği Müsteşarı ve Misyon Başkan Yardımcısı Jennifer Anderson ve yetkililer katıldı. İstiklal Marşı ve Avustralya Milli Marşı okunmasının temsili olarak yat ve kalk borusu çalındı.
Avustralya Anıtı’ndaki törende günün anlam ve önemine dair konuşan Avustralya Ankara Büyükelçisi Marc Innes Brown, "Yalnız Çam Muharebesi 1915 Ağustos’unun başlarında sadece birkaç gün sürdü. Kurtuluş Ordusu Subayı ve askeri papaz William Macenzie, nam-ı diğer ’Fighting Mac’ savaşın sevilen figürlerinden biriydi ve zayiatlara yardım etmesiyle tanınırdı. McKenzie, Gelibolu’da birlikleri desteklemeye, sedyeleri ve suyu taşımaya, yaralılara müdahale etmeye ve ölüleri gömmeye aylarca yardımcı oldu. Avustralya’daki arşivler, askerler tarafından hayatlarını kaybeden yoldaşlarının ailelerine yazdıkları mektuplarla doludur. Sık sık sevdiklerine onların acı çekmediğini ve son dinlenme yerlerinin huzurlu olduğunu anlatan mektuplar var. Teğmen Frederick Ireland’ın Onbaşı Cyril Layh’ın babasına yazdığı mektup bir örnek teşkil ediyor. Frederick, Cyril’in yanında bir bomba patlaması sonucu hayatını kaybettiğini anlattığı mektupta; ’Biri kalbine giren, birçok parça tarafından yaralanıp, anında hayatını kaybetti. Tüm yoldaşları ve sahip olduğu birçok arkadaş, onun anısına saygı duruşunda bulundu. Mezarı Walker’ın sırtındaki tepenin kenarında ve Ege Denizi’ne bakıyor. Bir haç yaptık ve üstüne ismini yazdık. Mezarına iyi bakılacağından emin olduk. Cyril Layh’s, bugün Walker’ın Ridge mezarlığındaki 26 özel anıttan biri olup, mezarlıkta gömülü olduğu bilinen veya inanılan askerleri anmaktadır’ satırlarına yer verdi. Burada mezarlarını ziyaret etmek ve saygılarımızı sunmak bir ayrıcalık. Bunu yaparak, ailelerinin çoğunun asla çıkamadığı bir yolculuğa çıktık. Yaptıkları bu fedakarlık için, biz de en azından bunu yapacağız" dedi.
Saygı duruşunun ardından Türkiye ve Avustralya bayrakları göndere çekilirken, ardından protokol tarafından anıta çelenk bırakıldı.
(Samet Doğru - Abdullah Çibir/İHA)
