Ankara
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılına ilişkin yıllık GSYH verilerini açıkladı.
Buna göre, yıllık verilere dayalı olarak hesaplanan bağımsız yıllık GSYH, zincirlenmiş hacim endeksiyle 2022'de 2021'e göre yüzde 5,5 yükseldi.
Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2022'de bir önceki yıla göre yüzde 106,9 artarak 15 trilyon 11 milyar 776 milyon lira olarak hesaplandı. GSYH'de en yüksek payı 2022'de yüzde 22,1 ile imalat sanayisi aldı.
Bu sektörü, yüzde 13,5 ile toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve yüzde 10 ile ulaştırma ve depolama izledi. Yıllık GSYH'de en düşük pay hane halklarının işverenler olarak faaliyetleri için gerçekleşti.
Kişi başına GSYH, 2022'de cari fiyatlarla 176 bin 651 lira, dolar cinsinden 10 bin 659 dolar oldu.
Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri en çok büyüyen sektör oldu
Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri yüzde 32,1, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 20,7, hane halklarının işverenler olarak faaliyetleri yüzde 20,6 ile 2022'de en çok büyüyen sektörler oldu.
Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı yüzde 24,6, inşaat yüzde 7,1, madencilik ve taş ocakçılığı yüzde 5,5 ile en çok küçülen sektörler olarak kayda geçti.
Yerleşik hane halkı nihai tüketim harcamaları 2022'de bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 19 arttı.
Yerleşik hane halkı nihai tüketim harcamalarının cari değerlerle GSYH içindeki payı yüzde 57 oldu. Hane halkı harcamalarında en yüksek payı alan harcama grupları sırasıyla yüzde 23,2 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 18,3 ile ulaştırma ve yüzde 12,4 ile konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar şeklinde sıralandı.
Devletin nihai tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı 2022'de yüzde 11,7 olurken gayrisafi sabit sermaye oluşumunun payı yüzde 29,2 olarak gerçekleşti. Bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre, devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 4,2, gayrisafi sabit sermaye oluşumu da yüzde 1,3 arttı.
Mal ve hizmet ihracatı 2022'de zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 9,9, ithalatı da yüzde 8,6 yükseldi. Harcama yöntemine göre cari GSYH ana bileşenleri içinde toplam mal ve hizmet ihracatının payı yüzde 38,6, ithalatın payı ise yüzde 42,6 oldu.
İş gücü ödemeleri 2022'de yüzde 81,7 yükseldi
Gelir yöntemiyle GSYH hesaplamalarına göre iş gücü ödemeleri, 2022'de bir önceki yıla göre yüzde 81,7 artarken brüt işletme artığı/karma gelir yüzde 115,5 yükseldi. İş gücüne yapılan ödemelerin cari gayrisafi katma değer içindeki payı 2021'de yüzde 30 iken bu oran 2022'de yüzde 26,3 olarak kayıtlara geçti.
Net işletme artığı/karma gelirin payı ise 2021'de yüzde 52,3 iken 2022'de yüzde 53,7 oldu.
