1964 yılında Prof. Oktay Aslanapa tarafından Yenişehir Kapı mevkiindeki zeytinlikte bulunan hamam atıl vaziyette duruyor. Hamam, 13. asırda Orhan Gazi tarafından şehre giriş hazırlığı yapan ordusu için yaptırıldı. Kilise kalıntılarının üzerine inşa edildiği düşünülen hamam, surların dışında yer alıyor. Orhan Gazi İmaret Camii ve Külliye'sinin güneydoğusunda ortaya çıkartılan hamamın zeminindeki geniş blok mermer taşlar dikkat çekiyor. Tarihi hamamda ayrıca, su deposu, külhan ve cehennemlik denilen bölümler de bulunuyor.
İçerisinde ateş yakılıp, koltuk ve halı konmuş
Bütün bu güzelliklerine rağmen hamam restore edilmeyi bekliyor. Zeytinliklerin arasında tel örgülerle çevrilmesine rağmen kapısı açık olan hamam, madde bağımlıları ve alkol kullananların mekanı oldu. İçerisinin belli bölümlerinde ateş yakılan, koltuk konan ve halılar serilen hamamın hali içler açısı durumda. Ayrıca hamamın içi ve kazı yapılan bölümler mezbeleliğe dönüşmüş. Kimliği meçhül kişi veya kişiler tarafından çöp atılan hamamın durumu görenlerin içini acıtıyor.
Sanat tarihçisi Doğan Özgün Kolaç, "Burada sadece hamam değil cami gibi yapılar da var. Bu hamam 13. yüzyılda yapıldı. İznik'in uzun süre süren fethinde Orhan Gazi'nin ordusunun konaklaması, sosyal ihtiyaçlarının karşılanması, askerlerin bakımı için bu hamam yaptırılmış. Tek kubbeli. 1964 yılında Prof. Dr. Oktay Aslanapa tarafından yaptırılan kazılar sonucunda mimari planı ortaya çıkarılıyor. Şu anda harabe bir şekilde gün yüzüne çıkmayı, onarılmayı ve restore edilmeyi bekliyor. İçerisinde ateş yakılmış, kubbenin içerisinde halı serilmiş ve koltuklar atılmış durumda. Burası bir ardiye gibi kullanılmış. Büyük ihtimalle evsiz olan insanların kalmış. Ateş yakılıp, içki içilen bir yer haline gelmiş. İznik gibi dünya çapında tanınan bir yer için bu manzara hiç hoş değil. En kısa zamanda buraya bir el atılıp, hak ettiği yere ulaşır" dedi.
