Türk müziÄŸinin önemli isimleri arasında yer alan devlet sanatçısı Prof. Dr. Alaeddin YavaÅŸca hayatını kaybetti.
YavaÅŸca'nın ölüm haberini Türk Sanat MüziÄŸi ses sanatçısı Mine Geçili sosyal medya hesabından duyurdu.
Geçili paylaşımında, "Türk MüziÄŸinin yaÅŸayan en büyük bestekar ve yorumcusu yüzlerce hekim ve sanatçı yetiÅŸtiren, kıymetli hocamız Alaeddin YavaÅŸca bugün Hakka yürümüÅŸ. Mekanı cennet olsun" ifadesini kullandı.
Prof. Dr. Alaeddin YavaÅŸca Kimdir?
1675 yılında YavaÅŸça Süleyman Çelebi’nin tanzim ettiÄŸi Vakıfnamesi bulunan bir ailenin mensubu olarak 1 Mart 1926'da Kilis'te doÄŸdu. Babası Kilis'li Åžair YavaÅŸca’zade Sezai Efendi'nin oÄŸlu Hacı Cemil Efendi, Annesi KınoÄŸlu Kadri Efendi'nin kızı Enver Hanım’dır.
Kilis Kemaliye Ä°lkokulu ve Kilis Ortaokulu’nu bitirdikten sonra lise birinci sınıfı yatılı olarak Konya Lisesi'nde baÅŸlayıp, 2 ve 3. Sınıfları Ä°stanbul Erkek Lisesi'nde birincilikle tamamlayıp 1945'de mezun oldu. Ä°stanbul Üniversitesi'ne giriÅŸ imtihanını kazanarak Tıp Fakültesine baÅŸladı.
1951 yılında Ä°stanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun olan YavaÅŸca, Ä°stanbul Üniversitesi 1. Kadın DoÄŸum KliniÄŸinde, Ord. Prof. Dr. Tevfik Remzi Kazancıgil'in yanında Haseki Hastanesinde ihtisasını yaptı ve 1955 yılında Kadın-DoÄŸum Mütehassısı oldu. Askeri hizmetini KasımpaÅŸa Askeri Deniz Hastanesi'nde yapan YavaÅŸça, sırasıyla, Zeyneb Kamil DoÄŸumevi, Taksim Ä°lk Yardım Hastanesi, ÅžiÅŸli Etfal Hastanesi'nde BaÅŸasistanlık ve Åžef MuavinliÄŸi görevlerini yapmış, 1969 yılında açılan Vakıf Gureba Hastanesi Åžeflik imtihanına girmiÅŸ, imtihanı kazanıp o tarihten 1976 yılına kadar adı geçen Hastanede Kadın-DoÄŸum KliniÄŸi ÅžefliÄŸi yaparak, bu hastanede olmayan DoÄŸum Bölümünü kurmuÅŸtur. 1976 yılında da, boÅŸalmış olan Haseki Hastanesi Kadın-DoÄŸum KliniÄŸi ÅžefliÄŸine naklen atanmıştır. Bu süreler içinde birçok Kadın-DoÄŸum Mütehassısları yetiÅŸtirmiÅŸtir. 1985 yılı 1 Ekim tarihinde aynı hastanenin BaÅŸhekimi olmuÅŸtur.
Prof. Dr. YavaÅŸca 1980 yılında BirleÅŸik Amerika Baltimor ÅŸehrindeki Johns Hopkins Üniversitesi Hastanesi'nde "Ä°darecilik ve Aile Planlama Kurslarını" bitirmiÅŸtir.
Prof. Dr. YavaÅŸca'nın mesleki hayatı esnasında Tıp Dünyası, ÅžiÅŸli Hastanesi Bülteni, Zeynep Kamil Hastanesi Bülteni, Vakıf Gureba Bülteni, Haseki Tıp Bülteni, SaÄŸlık Bakanlığı Bülteninde yayınlanmış 54 bilimsel neÅŸriyatı bulunmaktadır. Birçok Ulusal ve Uluslararası sempozyumlara katılmış ve bildiriler sunmuÅŸtur.
Prof.Dr. Alaeddin YavaÅŸca'nın musiki hayatı; doÄŸduÄŸu ve ailece baÄŸlı bulunduÄŸu Kilis'te küçük yaÅŸlarda baÅŸlamış, daha 8 yaşındayken o sıralarda Ortaokulda hoca olan Zihni Çelikalp'ten Batı Mûsikisi keman dersleri almış, Ä°stanbul'a gittikten sonra, Saadeddin Kaynak, Münir Nureddin Selçuk, Dr. Subhi Ezgi, Hüseyin Sadeddin Arel, Zeki Arif Ataergin, Nuri Halil Poyraz, Refik Fersan, Mes'ud Cemil, Ekrem Karadeniz, Dede Süleyman Erguner, Dr. Selahaddin Tanur, Hakkı Süha Gezgin, S.Ziya Özbekkan, Fehmi Tokay, Ä°.Hakkı NebiloÄŸlu, Salih Murat Uzdilek, Artaki Candan gibi üstadlardan istifadeler saÄŸlamış, Ä°stanbul Belediye Konservatuarı, Ä°leri Türk Musikisi Konservatuarı, Ä°stanbul Üniversitesi Korosu gibi kuruluÅŸlarda icra kabiliyetini ve musiki bilgisini geliÅŸtirdikten sonra 1950 yılında açılan imtihanı kazanarak Ä°stanbul Radyosunda solist icracı olmuÅŸ, zamanla Türkiye Radyolarında ve TRT Bünyesinde “Danışma, Denetleme ve Repertuar Kurullarında üyelik ve baÅŸkanlık dahil önemli görevler almış. 1967'den bu yana solistliÄŸi yanında Koro YöneticiliÄŸi de(Klasik Türk Musikisi Erkekler Korosu ve Beraber Åžarkılar)yapmıştır. Ayrıca belirli zaman aralıklarıyla Türkiye Radyolarına alınan stajyerlerin hocalığını yapmış ve onların san'atçı olmalarını saÄŸlamıştır.Bu faaliyetlerinin dışında Milli EÄŸitim Bakanlığının "Türk Musikisi AraÅŸtırma,deÄŸerlendirme ve Ä°nceleme Kurulunda, Devlet Planlama'nın 5. BeÅŸ yıllık Türk Musikisi EÄŸitimi Komisyonunda üyelik hizmeti vermiÅŸtir.
Prof.Dr. Alaeddin YavaÅŸca, Türk musikisinde Devlete BaÄŸlı ilk Konservatuarın kurucuları arasında yer almış, 1976'dan itibaren Türk Musikisi Devlet Konservatuarının Yönetim Kurulunda ve ÖÄŸretim Kadrosunda çalışmıştır. Konservatuar YÖK yasasıyla Ä°stanbul Teknik Üniversitesine baÄŸlandıktan sonra, teÅŸkil edilen "Danışma Biriminde" yer almıştır.
Prof.Dr. Alaeddin YavaÅŸca, Yüksek ÖÄŸretim Kurulu (YÖK) BaÅŸkanlığının 19/03/1990 tarihli yazısıyla Ä°stanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuarı ProfesörlüÄŸüne atanmış olup, sözü geçen konservatuar’ın Ses EÄŸitimi Bölüm BaÅŸkanlığı'nı sürdürmüÅŸtür. Ancak “”yaÅŸ haddinden emekli olanlar”için çıkartılan yasa dolayısıyla 2005 yılı Nisan ayı sonunda Ä°.T.Ü.D.K.’dan ayrılmış ve Haliç Üniversitesi’nde göreve baÅŸlamıştır.
YavaÅŸca’ya Gaziantep Üniversitesi, Elazığ Fırat Üniversitesi, EskiÅŸehir Osmangazi Üniversitesi,Ä°TÜ ve Erzurum Atatürk Üniversitesi’nce Fahri Doktora Ünvanı verilmiÅŸ olup 1991 Yılında Devlet Sanatçısı olarak ödüllendirilmiÅŸtir.
Ayrıca Prof.Dr.Alaeddin YavaÅŸça’ya çeÅŸitli dallarda almış olduÄŸu 200’ü aÅŸkın ödülün yanısıra Türk Mûsıkîsine yaptığı önemli katkılar nedeniyle Müzik Dalında 2008 yılı "CumhurbaÅŸkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü" ve Sanat dalında 2010 yılı "TBMM Üstün Hizmet Ödülü" de verilmiÅŸtir.
Prof.Dr. Alaeddin YavaÅŸca'nın icracılığı yanında 2’si Kâr-ı Natık, 5’i Takım,1’i Ayin-i Åžerif olmak üzere yapmış olduÄŸu 647 adet bestede;33 form(Takım,Kar-ı Natık,Åžarkı,PeÅŸrev,Saz Semai,Medhal,Etüd,MarÅŸ,Divan,Çocuk Åžarkıları,Mevlevi Ayin-i,Ä°lahi vs.),74 makam,46 usûl kullanmış ve bu bestelerde 159 ÅŸairin güftesine yer vermiÅŸtir. Ayrıca 9 bestekâra ait 21 esere aranaÄŸme yapmıştır. Bestelerinin birçoÄŸu radyo repertuarında yer almış, plak ve kasetlere okunmuÅŸtur.
Prof.Dr. Alaeddin YavaÅŸca, 1950'li yıllardan bu yana yurtiçi ve yurtdışı birçok konserler vermiÅŸ olup her yıl Ä°stanbul Sanat Festivali Programlarında da muntazaman yer almakta ve konserler vermektedir. Yurtdışı verdiÄŸi konserler arasında iki defa Amerika BirleÅŸik Devletleri'ne bazı kuruluÅŸlarca davet edilmiÅŸ, bu iki davette 5 konser vermiÅŸtir. Bir kere de BBC'nin 1988'de Londra'da Quean Elizabeth Hall'de tertiplediÄŸi "Musiki Festivali"ne davet edilmiÅŸ, orada 3 konser vermiÅŸtir. Ayrıca Berlin'de, Köln'de, Hamburg'ta ve Aachen'da müteaddit konserler vermiÅŸtir.
Prof.Dr. Alaeddin YavaÅŸca'nın bir Uzun Çaları (L.P.) 25 adet 78'lik taÅŸ plağı, 15 adet 45'lik plağı mevcuttur.SeçilmiÅŸ eserlerden 200’den fazla CD doldurmuÅŸtur.Türk Musikisi Vakfı’na 1 adet CD ve kaset,Kilis Kültür Vakfı’na (Kilis’imin BaÄŸları) 2 CD ve VCD, Türk Kültürüne Hizmet Vakfı’na 4 CD lik albüm , Cinuçen Tanrıkorur'la beraber yaptığı CD'ler, Yapı Kredi Bankasının Kültür Bölümünün çıkarttığı solo ve yönettiÄŸi korolara ait CD'leri ve TRT nin yapmış olduÄŸu CD’ler vardır. Ayrıca arÅŸivinde sanat hayatı boyunca seçilmiÅŸ eserlerden yaptığı icralardan oluÅŸan 250 civarında CD bulunmaktadır.
YavaÅŸca, Ä°stanbul Radyosunda önerisiyle kurulan ve çalıştırdığı Klasik Türk Mûsıkîsi Erkekler Korosu’nda hocaları Dr. Suphi Ezgi ve Sadettin Kaynak’tan aldığı ve kendisinin geliÅŸtirdiÄŸi klasik musiki repertuarından faydalanmak suretiyle; bugün Sinan Sipahi tarafından 39 CD de toplanan ve 40 nadide farklı makamlardan oluÅŸan 47 klasik takımın icrasını saÄŸlayarak Türk Mûsıkîsi arÅŸivine kazandırmıştır.
Hakkında yazılan (Hasan Oral Åžen’in yazdığı biyografik, Kültür Bakanlığı'nın yayınladığu Sinan Sipahi’nin editörlüÄŸünü yaptığı biyografik, Yılmaz Pamukçu’nun hazırladığı 1.cildi çıkan nota, Taner ÇaÄŸlayan’ın kendisi için yazdığı ÅŸiirlerden oluÅŸan ÅŸiir ve YavaÅŸca ÅŸiirlerinin bulunduÄŸu; Ayten YavaÅŸca, Dr.Semra Özgün ve Sinan Sipahi’nin hazırladığı) 5 kitap ve kendisinin yazdığı “Türk Mûsıkîsinde Kompozisyon ve Beste Biçimleri” adlı kitabı bulunmaktadır.
1952 Yılında “Tahir ile Zühre”, “Arzu ile Kamber” filmlerinin ÅŸarkılarını Müzeyyen SENAR ile birlikte okudu.
Ayrıca 1956 Yılında Sadi IÅžILAY’ ın Türk Musikisi ile ilgili müziklerini yaptığı “ÖlmüÅŸ Bir Kadının Evrak-ı Metrûkesi” adlı filminin ÅŸarkılarını okudu ve 1961 Yılında “Gönülden Gönüle” filminin hem film ÅŸarkısını yaptı hem de filmin ÅŸarkılarını okudu.
