The Associated Press (AP), iki liderin görüşmesini "Putin ve Erdoğan ilişkileri onaracak adımlarda anlaştı" başlığıyla abonelerine duyurdu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Putin ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada iki ulusun zarar görmüş ilişkilerini yeniden inşa edebileceğini hatta daha da yakınlaşabileceği sözlerine yer verilen haberde, iki ülke arasındaki büyük enerji projelerine dikkat çekildi.
Haberde Putin için Erdoğan'ın sıklıkla "Sevgili dostum" dediğine vurgu yapılırken, Putin'in Türkiye'ye yönelik tarım ve diğer alanlardaki yaptırımların yavaş yavaş kaldırılacağını duyurduğu belirtildi.
Ajansın haberinde iki liderin, askeri ve istihbarat yetkililerinin de katılımıyla Suriye konusunda ayrı bir görüşme gerçekleştirecekleri kaydedildi.
ERDOĞAN'IN BATI'YA SİNYAL GÖNDERDİĞİ YORUMU
Amerikan Wall Street Journal gazetesi, Erdoğan ve Putin'in, Türkiye'nin kasım ayında Rus savaş uçağını düşürmesi sonrasında ilk kez bir araya geldiğini yazdı.
"Putin Erdoğan ile görüşmede Türkiye'ye yatırımları hafifletme sözü verdi" başlığını kullanan gazete, iki liderin ülkeleri arasındaki iş, enerji ve turizm alanındaki işbirliğini artırmayı hedeflediklerini vurguladı.
Rusya ziyaretinin, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ilk yurt dışı seyahati olduğuna dikkat çekilen haberde, Erdoğan'ın darbe girişiminin ardından Washington ve Brüksel'in yeterince dayanışma göstermediğini söylediği hatırlatılarak, "Bugünkü görüşmenin de Erdoğan'a Batı'ya bir sinyal gönderme fırsatı sunduğuna" işaret edildi.
NEW YORK TİMES: SİNYAL İYİ YÖNDE
New York Times gazetesi, Putin ve Erdoğan'ın yaptığı görüşmeyi, "İzole edilen Erdoğan ve Putin bir araya geldi" başlığıyla okuyucularına aktardı.
Gazete Erdoğan’ın Rusya gezisinin ABD ve AB ile ilişkilerinin erozyona uğradığı bir döneme denk gelmesi açısından sembolik önemi olduğunu belirterek daha mayıs ayında tarafların birbirine sert bir şekilde ağız dalaşına girdiğini belirterek bu açıdan şaşırtıcı olduğunu kaydetti.
Suriye konusunda iki ülkenin farklı pozisyonlar almasına rağmen, görüşme sonrasında ilişkilerin iyiye gideceğine yönelik sinyallerin verildiği belirtilen haberde, iki liderin bir araya gelerek Batı dünyasına mesaj gönderdiği kaydedildi.
Haberde, 15 Temmuz kanlı darbe girişimi sonrasında Türkiye'nin Batı dünyasından yeterince destek almadığını düşündüğüne dikkat çekilerek, Rusya görüşmesinin bu noktada ayrıca önem kazandığı bildirildi.
Gazetenin haberinde, iki liderin yaptığı görüşmede Suriye'de yaşanan iç savaş konusunda yeni bir çıkış yolu açılabileceğine yer verildi.
WASHİNGTON POST ZAMANLAMAYA DİKKATİ ÇEKTİ
Washington Post gazetesinin Erdoğan-Putin görüşmesinin zamanlamasına dikkat çekilen haberinde, iki liderin, başarısız darbe girişimi sonrasında Türkiye ve Batı dünyası arasında ilişkilerin gergin olduğu bir dönemde bir araya geldiği vurgulandı.
Haberde, Türkiye'yi kana bulayan darbe girişiminden sonra Erdoğan'ın ilk uluslararası ziyaretini yaptığı hatırlatılırken, Rusya ve Türkiye ilişkilerinin eskisinden daha iyi bir noktaya taşınabileceği kaydedildi.
Suriye meselesine değinilen haberde, Moskova ile Ankara arasında Suriye konusunda işbirliği olabileceği belirtilirken, terörle mücadele ve ekonomi alanında iki ülkenin yeni adımlar atacağına yer verildi.
Washington Post’ta çıkan bir yazıda bölgesel rakipler Türkiye ile Rusya’nın liderleri arasındaki görüşmenin Batı’da alarm zilleri çaldırmasının muhtemel olduğu belirtildi. İki ülke ilişkilerinin Erdoğan ve Putin’in inisiyatifinde olduğu, Suriye konusunda uzlaşmanın olası gözükmediği belirtildi.
CNN: İLİŞKİLERDE KESKİN DÖNÜŞ
CNN televizyonu Erdoğan-Putin görüşmesini Moskova ve İstanbul'daki muhabirlerine bağlanarak aktardı.
15 Temmuz'da başarısızlıkla sonuçlanan darbe girişiminden sonra Ankara ve Moskova hattında ilişkilerin yeniden yumuşadığı yorumu yapılan haberde, Türkiye tarafından savaş uçağı düşürülen Rusya'nın yaklaşık 9 aylık süreçte Türkiye'yi hedef alan açıklamalarının ardından bugün ilişkilerde "keskin dönüş" yaşandığı değerlendirmesi yapıldı.
Televizyonun internet sayfasında iki liderin görüşmesine ilişkin haberde, Türkiye-Rusya ilişkilerinin geçen yıl sonlarında bozulmasından bugüne kadar yaşananların kronolojisine yer verildi.
CNN kanalına konuşan think tank kuruluşu Chatham House’dan Türkiye uzmanı olan Fadi Hakura, “Türkiye’nin Rusya ile ilişkileri iyileştirme çabaları çaresizlikten yapıldı. Türkiye’nin Rusya’nın Rusya ile ekonomik ve ticaret ilişkileri restore etmek zorunda. Türkiye Rusya turistlere muhtaç. Türkiye ayrıca Suriye’de kaybettiği etkiyi kazanabilmek için Rusya’ya muhtaç” dedi. Moskova’daki Amerikan-Kanada Enstitüsü’nden Alexander Shimulin ise Türkiye’nin Batı ile gerilim yaşarken Rusya ile yakınlaşmasıyla ilgili “Batı ve NATO içindeki uyuşmazlıkları artırmak Rusya’nın planlarından, amaçlarından biri” dedi.
BBC: ERDOĞAN BATIYI TERLETİYOR
İngiliz devlet televizyonu BBC, Erdoğan-Putin görüşmesini gün boyunca İstanbul'daki muhabirine bağlanarak aktardı.
Kanalın internet sitesinde Stockholm Ünivesitesi Türkiye Çalışmaları Enstitüsü'nden Dr. Michael Sahlin imzasıyla yayımlanan "Erdoğan'ın Putin ziyareti Batı'nın sinirlerini bozuyor" başlıklı analiz ilgi çekti. Analizde şöyle denildi:
"Türkiye kilit öneme sahip bir NATO üyesi. Batı son dönemde ve özellikle darbe girişimi sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sert politikalarından tedirginlik duyarken, Türkiye'nin 15 Temmuz'daki travmatik olaydan bu yana yeni hassasiyetleri oluşuyor. Bu dönemde Rusya'yı ziyaret ederek Batı'yı meraka düşürmek ve terletmek, muhtemelen Erdoğan'ı mutlu ediyordur."
"TEMİZ BİR SAYFA"
Sky News televizyonu da ziyaretin Rus-Türk ilişkilerinde "temiz bir sayfa" olduğuna işaret etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Türkiye'nin Moskova'yla ilişkilerde "çok farklı bir döneme" girdiği şeklindeki sözlerini aktaran kanal, Türkiye'nin Avrupa'yı ve ABD'yi darbe girişimi sırasında dayanışma göstermemekle suçladığını hatırlattı. Kanala göre Erdoğan, Moskova'yla yakın ilişkilerin, NATO'daki müttefiklerinin Türkiye'ye yönelik eleştirilerinde daha dikkatli olmasını sağlayacağını ümit ediyor.
Financial Times gazetesi ziyaretle ilgili haberinde "Erdoğan ve Putin buluşurken, Rusya Türkiye'yi doğuya çevirmeyi hayal ediyor" başlığını kullanırken, Guardian gazetesi Erdoğan ile Putin arasındaki yakınlaşmasının "Brüksel'de sinirleri bozduğunu" yazdı.
Independent ise ziyareti köşe yazarı Robert Fisk'in yazısıyla öne çıkardı. "Erdoğan'ın Putin'le buluşması geleceğin Suriye için getireceklerini gösterecek" başlıklı yazıda Fisk, ziyareti "Sultan ile Çar'ın buluşması" diye nitelendirdi.
Alaycı bir dil kullanılan yazıda "NATO ve AB sadık müttefikleri Erdoğan'a Esed rejiminin yıkılması veya Avrupa'ya sığınmacı akınının kesilmesi konusunda güvenebileceklerine inanıyorlarsa, ikinci kez düşünebilirler." ifadeleri kullanıldı.
Türkiye'nin ABD jetlerinin İncirlik üssünü kullanmasına izin vermeyebileceğini de ima eden Fisk'in, bu üsten "eski Ermeni malı" diye söz etmesi dikkati çekti.
Türkiye'yi darbe girişimi konusunda uyaran ülkelerin de Rusya ve İran olduğunu iddia eden Fisk, Suriye'deki Rus teknisyenlerin askeri iletişim dinlemelerinde farkına vardıkları darbeyle ilgili olarak Putin'in kişisel bir mesaj yollamak suretiyle Erdoğan'ı uyardığını savundu.
ALMANYA
Görüşmenin geniş yer bulduğu Alman medyasında N24 gibi bazı haber kanalları Erdoğan ile Putin'in basın toplantısını canlı yayınlarken, gazeteler de Türkiye Rusya yakınlaşmasını önemli haberler arasında gösterdi.
Spiegel Online sitesi "Erdoğan Putin ile buluştu: St Petersburg'ta süper atmosfer" başlığını kullanırken görüşmelerin olumlu geçtiğini belirtti.
Die Zeit gazetesinin internet sitesindeki haberde ise ''Erdoğan ile Putin arasında buzlu dönem resmi olarak sonlandı'' başlığını kullandı.
''Dostluk ekseni tekrar sağlandı'' başlığını kullanan Frankfurter Allgemeine gazetesi ise Cumhurbaşkanlığı kaynaklarına dayandırdığı haberinde ortamın çok iyi olduğu ve görüşmelerin olumlu geçtiğini aktardı.
Bild gazetesi de ''Erdoğan'a kendimizden daha fazla mı ihtiyacımız var?'' sorusunu yönelterek Putin görüşmesinin sonuçlarının merakla beklendiğini yazdı. NATO üyesi olan Türkiye'nin yüzünü doğuya mı çevireceği yönünde endişelerin olduğunu dile getiren haberde, Türkiye'nin stratejik konumu, Suriye'ye komşusu olması, mülteci konusunda kilit konumda olması ve DAEŞ ile mücadele gibi konulara işaret edilerek Türkiye'nin bu konulardaki önemi vurgulandı.
AVUSTURYA
Devlet televizyonu ORF, "Uçak krizinden bu yana ilk toplantı" başlığıyla verdiği haberinde, bugünkü görüşmenin, Türkiye'nin Suriye sınırında Rus uçağının düşürülmesinden bu yana iki devlet başkanı arasındaki ilk görüşme olduğu belirtildi. "Şimdi buzlar çözülüyor." ifadeleri kullanılan haberde, AB'nin eleştirileri, ekonomik sıkıntılar ve darbe girişiminin iki ülkeyi birbirine yakınlaştırdığı vurgulandı.
Heute gazetesi "Batı'ya karşı uyumlu evlilik" başlığını kullandı. Rus savaş uçağının düşürülmesinden sonra gerilen ilişkilerin yeniden rayına oturtulduğu belirtilen haberde, iki ülke arasında masada Suriye'deki kriz, boru hattı projeleri, nükleer santral konularının bulunduğu belirtildi.
Kurier gazetesi, "Dostluk canlandı: Erdoğan ve Putin AB'ye karşı birlikte" başlığını kullandığı haberinde, Türkiye ile Rusya arasındaki yakın işbirliğinin önünün açıldığı vurgulandı.
FRANSA
Fransız Le Figaro gazetesi, Erdoğan-Putin görüşmesini "İşbirliğini canlandırmak için zorlu bir çalışma" başlığıyla verdiği haberde, Türkiye'deki başarısız darbe girişimi sonrası Erdoğan'ın ilk yurt dışı gezisinde iki ülke arasında yakınlaşma konusunda ortak bir istek bulunduğu belirtildi.
Gazetenin haberinde, Putin'in iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin yeninden canlanması için zorlu bir çalışmaya ihtiyaç olduğuna yönelik sözlerine yer verildi. Haberde Erdoğan'ın Türkiye ve Rusya arasındaki ilişkilerin normalleşmesi yönündeki sürecin henüz başladığını ve biraz daha zaman alacağına ilişkin değerlendirmesi yer aldı.
Le Monde gazetesi görüşmeyi "Putin diyaloğu yeniden tesis etmek istiyor" başlığıyla okuyucularına duyurdu. Haberde Erdoğan'ın Putin'le ilişkilerinde yeni bir aşamaya geçmeyi amaçladığı değerlendirmesi yer aldı. Ayrıca Erdoğan'ın Batı ülkeleriyle ilişkilerinin FETÖ'nün darbe girişimi sonrası gerildiği hatırlatıldı.
Les Echos gazetesi ise "Putin, başarısız darbe sonrası Erdoğan'a desteğini gösterdi" başlığını kullandı. Haberde 9 aydır süren diplomatik kriz sonrası Rusya'ya ilk ziyaretin iki ülke arasındaki yakınlaşmanın önemli bir göstergesi olduğu vurgulandı.
İTALYA
La Repubblica, “Erdoğan eski düşmanı Putin’i kucaklıyor: Nankör Batı” başlığı attı. Gazete görüşmeyi "Putin, Erdoğan ile barışı onaylıyor: Çünkü arada anlayış var" başlığıyla okuyucularına duyurdu. Haberde, yüksek tansiyon içinde geçen aylardan sonra liderlerin batıya karşı ortak noktada buluştuğuna dikkat çekildi.
İl Messaggero gazetesinde Marco Gervasoni, iki ülkenin, uluslararası senaryonun gerçek kara deliği olan Suriye meselesinde bir çözüm bulmalarının olağanüstü bir şey olacağını söyledi.Corriere della Sera gazetesi de, "Putin-Erdoğan, kesişen kaderler. Çar'ın sarayında buluşma" başlığını attı. Haberde, iki liderin her zaman için rakip olsalar da bugün birbirlerine yakınlaştıkları belirtildi.
La Stampa da "Rusya ve Türkiye uyumu buldu. Moskova, yaptırımları gevşetiyor, Ankara da Türk Akımı'nı açıyor" manşetini kullandı. Haberde, Rusya ve Türkiye'nin ilişkileri normalleştirmek için çalıştığı ve terörle mücadele ile Suriye krizinin çözümü üzerinde durdukları aktarıldı.
Rainews24 ve Skytg24, Putin-Erdoğan basın toplantısının büyük kısmını canlı olarak yayınladı.
Il Messaggero gazetesinin bugünkü baskısında çıkan bir yazıda da uçak krizinin ardından Erdoğan-Putin buluşmasının, uluslararası istikrar, bölgesel sorunların çözümü ve AB ile İtalya'nın çıkarları bakımından bir fırsat olarak görülmesi gerektiği ve bundan özellikle her iki ülkeyle de iyi ilişkileri olan İtalya'nın istifade edebileceği belirtildi.
YUNANİSTAN
Kathimerini gazetesi, "Putin ve Erdoğan buzları eritiyor" başlıklı haberinde, Erdoğan'ın 15 Temmuz'daki darbe girişiminin ardından ilk dış ziyaretini Rusya'ya gerçekleştirdiğini belirterek, "Bu ziyaret iki büyük güç arasında sıcak ilişkilerin olduğu yeni bir dönemin başlangıcı" ifadelerini kullandı.
To Vima gazetesi, iki ülke arasındaki 9 aylık diplomatik krizin ardından Putin'in Erdoğan'ı konuk ettiğini belirttiği haberinde, "Türk-Rus ilişkilerinde yeni başlangıç" başlığını kullandı.
Gazete haberinde, iki ülke arasındaki ekonomik işbirliğinin Erdoğan'ın Rusya ziyaretinin önemli ayaklarından birini oluşturmakla birlikte, ziyaretin aslında Batı'ya karşı bir hareket olduğu yorumunda bulundu.
Proto Thema gazetesi, "Putin Erdoğan'a kucağını açtı" başlığı altında yayımladığı haber yorumda, "Yakın zamana kadar Putin ve Erdoğan'ın bir araya gelerek birbirilerini kucak açacaklarını kimse tahmin etmiyordu. Ancak, Rus uçağının Türk F-16'ları tarafından düşürülmesinin ardından iki ülke arasında oluşan soğuk savaş atmosferine rağmen iki lider ilişkileri iyileştirme niyetinde gözüküyor." ifadelerini kullandı.
İSVİÇRE
İsviçre'de Almanca yayımlanan Blick gazetesi "Putin neden tekrar Erdoğan'ın dostu" başlığını attı ve son dönemde yaşanan gelişmelerin iki lideri birbirine yakınlaştırdığını yazdı.
Neue Zürcher Zeitung ise, "Rusya, Türkiye'ye uyguladığı yaptırımları aşamalı olarak kaldıracak" başlığını attı.
20 Minutes gazetesi, iki lider arasındaki görüşmenin pozitif bir atmosferde gerçekleştiğini belirterek, Türkiye'nin Rusya ile ilişkilerini düzeltmesinin AB ile ilişkilerinin bozulacağı anlamına gelmeyeceğinin altını çizdi.
POLONYA
Polonya'nın resmi haber ajansı PAP, Erdoğan-Putin görüşmesini ayrıntılı olarak okuyucularına aktardı.
"Rusya ve Türkiye, diyalogu sürdürmeye hazır" başlığını kullanan PAP, iki liderinin ikili görüşmesinde ve basın toplantısında yaptığı açıklamalara yer verdi.
Wyborcza gazetesi, iki liderin bir kez daha "Batı'ya karşı arkadaşlık" etmek niyetinde olduğunu iddia etti.
Rzeczpospolita gazetesi de Erdoğan ve Putin'in ilişkilerin iyileştirilmesi sözü verdiklerini bildirdi. Rusya'nın Türkiye'ye uyguladığı yaptırımları yıl sonuna kadar kaldıracağı belirtilen haberde , ekonomi ve turizm sektöründe ilişkilerin iyileşeceği vurgulandı.
SIRBİSTAN
Resmi haber ajansı TANJUG, "Rusya-Türkiye ilişkilerinin normalleşmesinde uzlaşma" başlıklı haberinde, iki liderin ülkeleri arasındaki ilişkilerin normale dönmesi konusunda net bir duruş sergilediği kaydedildi.
Erdoğan-Putin görüşmesiyle "buz devrinin de sona erdiğine" dikkat çekilen haberde, ikili ilişkilerin normalleşmesindeki en büyük etkenin ekonomik nedenler olduğu ifade edildi.
Kurir gazetesi ise "Barış" başlığını kullanırken, iki liderin Türk Akımı'na ilişkin ifadelerini ön plana çıkardı.
Politika gazetesi "Erdoğan-Putin göz göze" başlıklı haberinde, Erdoğan'ın iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesinin tüm bölge için faydalı olacağı yönündeki açıklamalarına yer verdi. Gazete, Erdoğan'ın Putin için kullandığı "Dostum Vladimir" ifadelerini ön plana çıkardı.
MAKEDONYA
Faktor internet sitesi, "Rusya ve Türkiye ilişkilerinde yeni dönem" başlığını kullanırken, Erdoğan- Putin buluşmasını uzun süredir beklenen tarihi bir görüşme olarak nitelendirdi.
Kanal5 haber sitesi ise "Rusya, Türkiye ile ilişkilerini düzeltmeye hazır" başlıklı haberinde, Putin'in Moskova'nın Ankara ile ilişkilerini düzeltmeye hazır olduğu yönündeki ifadelerine yer verdi.
Slobodnaevropa ise "Türkiye-Rusya ilişkilerinde farklı dönem" başlıklı haberinde Erdoğan'ın sözlerinden alıntı yaparak, Türkiye'nin Rusya ile ilişkilerde çok farklı bir döneme girildiğini bildirdi.
Plusinfo internet sitesi "Putin ve Erdoğan ilişkilerinde ısınma" başlığını kullanırken, Mkd haber sitesi "En iyi arkadaşlar, Putin ile Erdoğan birbirine destek oluyor" ifadesine yer verdi.
MACARİSTAN
Magyar İdök gazetesi, görüşmeyi ''Rusya-Türkiye ilişkileri önceki dönemden daha güçlü olabilir'' başlığı ile verdi. Rusya'nın Türkiye ile olan ilişkilerine büyük önem verdiği belirtilen haberde, Putin'in, Türkiye'ye karşı uygulanan ambargonun kademeli olarak kaldırılacağını söylediği aktarıldı.
Magyar Nemzet gazetesi ise, ''Erdoğan Putin ile yeni bir sayfa açmak istiyor'' manşetini kullandı. Son on ayda Rusya ile Türkiye ilişkilerinin inişli çıkışlı bir seyir izlediği belirtilen haberde, ''Buluşma yakın geçmişte olanların geride bırakılıp stratejik işbirliği yapma konusunda iki tarafın da isteğinin olduğunu sembolize ediyor.'' ifadesi kullanıldı.
BULGARİSTAN
Bulgaristan Ulusal Radyosu (BNR) akşam bültenin ana konusu olarak Erdoğan-Putin görüşmesini vererek, "Erdoğan ve Putin iki ülke arasındaki buzları eritmeye çalışıyor" ifadesini kullandı.
Dnevnik gazetesi ise Türk Akımı projesinin canlandırılmasını ön plana çıkardı. Bu projeye rakip olarak Bulgaristan'ın geliştirmeye çalıştığı ancak parlamento kararı ile iptal edilen Güney Akım projesinin geleceğinin halen belirsiz olduğunu anımsattı.
